Yıllık İzin Dönüşü İşten Çıkarma Yapılabilir mi? İşverenin Dikkat Etmesi Gerekenler
17.07.2025Yıllık Ä°zin DönüÅŸü Ä°ÅŸten Çıkarma Yapılabilir mi? Ä°ÅŸverenin Dikkat Etmesi Gerekenler
Yıllık izinden dönen bir çalışanın ilk iÅŸ gününde, masasının üzerinde bir fesih bildirimi bulması, iÅŸ dünyasında maalesef çok da az rastlanan bir durum deÄŸil. Bazı iÅŸverenler, tatil sürecini adeta bir "soÄŸuma dönemi" olarak görüp, çalışanın yokluÄŸunda karar veriyor. Gerekçe bazen iÅŸ ihtiyacının ortadan kalkması, bazen performans düÅŸüklüÄŸü, bazen de sadece içsel bir “zaten ayrılacaktık” hissi oluyor. Ancak bu yaklaşımın hem hukuken hem de stratejik açıdan ciddi riskler taşıdığı çoÄŸu zaman göz ardı ediliyor. Oysa çalışan henüz valizini açmadan kapı önüne konduÄŸunu öÄŸreniyorsa, bu sadece soÄŸuk bir karşılamadan ibaret kalmaz; aynı zamanda hukuki bir açmazın baÅŸlangıcı olabilir.
Yıllık izin, çalışanın dinlenme hakkıdır. Ä°ÅŸ sözleÅŸmesi bu sürede askıya alınır ama sona erdirilmez. Ä°ÅŸverenin bu dönemde “ÅŸimdi tam zamanı” diyerek feshe yönelmesi, Ä°ÅŸ Kanunu’na aykırı olmasa da, zamanlama açısından mahkemeler nezdinde genellikle iyi niyetli bir tercih olarak görülmez. Özellikle Yargıtay, bu tür fesihleri deÄŸerlendirirken, yalnızca gerekçeye deÄŸil, gerekçenin hayata geçirildiÄŸi zamana da dikkat çeker.
Nitekim Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin yerleÅŸik içtihatlarında, yıllık izinden hemen sonra gerçekleÅŸtirilen fesihlerin çoÄŸu kez “izin hakkını kullandığı için cezalandırma” izlenimi doÄŸurduÄŸu, bu nedenle iÅŸverenin iddialarını ispat yükünün ağırlaÅŸtığı açıkça ifade edilir. Özellikle iÅŸçinin performans gerekçesiyle çıkarıldığı durumlarda, bu performans düÅŸüklüÄŸünün tatile çıkmadan önce somut belgelerle kayıt altına alınmamış olması, iÅŸverenin savunmasını zayıflatır.
Dava dosyalarına baktığınızda, birçok iÅŸverenin aslında fesih gerekçesi olarak ileri sürdüÄŸü sebeplerin, izin dönüÅŸüyle sınırlı olmadığını; fakat bu süreçteki zamanlama hatası nedeniyle haklı olduÄŸu halde davayı kaybettiÄŸini görürsünüz. Bu durum, çoÄŸu zaman ÅŸirketlerin iyi niyetle aldığı kararların, mahkemede yanlış bir algı yüzünden haksız feshin konusu haline gelmesine neden olur. ÖrneÄŸin bir davada, iÅŸveren çalışanın iÅŸine son vermeden bir hafta önce organizasyonel yeniden yapılanma kararı almış, ancak bu deÄŸiÅŸikliÄŸi çalışan izindeyken uygulamaya koymuÅŸtur. Mahkeme, bu zamanlamayı iyi niyetli bulmayarak feshin geçersizliÄŸine karar vermiÅŸtir. Yani asıl sorun gerekçenin kendisi deÄŸil, gerekçenin hayata geçiriliÅŸ ÅŸekli olmuÅŸtur.
Peki işveren ne yapmalı?
EÄŸer gerçekten geçerli bir fesih planlanıyorsa, yıllık izinden önce adımlar atılmalı, çalışanla ilgili performans, disiplin ya da yapısal deÄŸiÅŸiklikler belgelenmeli ve süreç açık ÅŸekilde yönetilmelidir. Fesih kararı, sadece içerik bakımından deÄŸil, ÅŸekil bakımından da savunulabilir olmalıdır. Ä°yi niyetin ispatı bazen kelimelerle deÄŸil, zamanlamayla yapılır.
Bir diÄŸer yanlış da, çalışanın tatile çıkmadan hemen önce iliÅŸiÄŸini kesmekten kaçınmak adına, “dönüÅŸünü bekleyelim” yaklaşımıdır. Oysa tatile çıkmasına izin verilen, hatta teÅŸvik edilen bir çalışana dönüÅŸte “artık seninle devam etmiyoruz” demek, bu hakkı kullanmasına baÄŸlanan bir olumsuzluk gibi algılanır. Üstelik çalışanın yıllık izni sırasında geliÅŸen herhangi bir performans ya da davranış sorunu da olmayacağı için, feshin somut dayanağı zayıflar.
Yıllık izin sonrası fesih elbette yapılabilir. Ancak bu, tıpkı bir ameliyat gibi dikkatle planlanmalı, öncesinde tanı doÄŸru konulmalı ve gerekliliÄŸi belgelenmiÅŸ olmalıdır. Aksi hâlde, çalışma barışını saÄŸlamak isterken, mahkemede anlatılması güç bir hikâyeye dönüÅŸebilir.
Her olayda bu kadar hassasiyet gösterilmeyebilir; ancak yıllık izin gibi kırılgan bir hak söz konusuysa, iÅŸverenin adımı hem içeriden hem dışarıdan dikkatle izlenir.
Unutulmamalı ki çalışan dinlenir. Ä°ÅŸveren ise yaptığı iÅŸlemi açıklamak zorunda kalabilir.
Tatil dönüÅŸü atılan yanlış bir adım, bir dava dosyasının ilk sayfası olabilir.
Ä°ÅŸveren açısından fesih kararı her ne kadar yasal bir hak olsa da, uygulanış biçimi tüm sürecin kaderini belirler. Özellikle yıllık izin gibi anayasal düzeyde korunan haklar söz konusu olduÄŸunda, zamanlama kadar sunuÅŸ ÅŸekli de önem kazanır. Ä°yi niyetinizi göstermek bazen tek bir belgeyle, bazen sadece birkaç gün beklemekle mümkündür. Ancak atılan yanlış bir adımın telafisi, çoÄŸu zaman yıllar süren dava dosyalarına mal olabilir.
Avukat & Hukuk Müşaviri