Eski Çalışanınız, Yeni Rakibiniz Olmasın!
19.06.2025Eski Çalışanınız, Yeni Rakibiniz Olmasın!
Bazı çalışanlar yalnızca iÅŸi deÄŸil, o iÅŸe ait tüm incelikleri de öÄŸrenir. Nasıl teklif verileceÄŸini, hangi müÅŸteriye hangi kelimenin etki ettiÄŸini, ne zaman “biraz düÅŸünelim” demenin satışa katkı saÄŸladığını... Bu tür bilgiler, kitaplarda yer almaz. Sahada, zamanla ve dikkatle kazanılır.
Bir gün o çalışan kapıdan çıktığında, aslında tek başına ayrılmaz; ÅŸirketin yıllarca geliÅŸtirdiÄŸi stratejik bilgiler de onunla birlikte çıkar.
Pek çok iÅŸveren, çalışan ayrıldığında yalnızca bordro çıkışı alır, zimmetleri teslim eder, bazen de standart bir ibranameyle süreci kapatır. Oysa çoÄŸu zaman göz ardı edilen daha kritik bir mesele vardır: Giden kiÅŸi, hâlâ size ait verilerle donanımlıdır. Kiminle nasıl konuÅŸulmalı, hangi teklif ne zaman sunulmalı, hangi argüman pazarlıkta koz olur? Tüm bu detaylar onun zihninde taşınır. Ve bu bilgi birikimi, baÅŸka bir ÅŸirkette iÅŸlemeye baÅŸladığında, artık yalnızca eski bir çalışanla deÄŸil; kendi yöntemlerinizle size rakip olan biriyle karşı karşıyasınızdır. Durumun ciddiyeti ise çoÄŸu zaman çok geç fark edilir.
Tam bu noktada devreye rekabet yasağı girer. Bu madde, bir tehdit deÄŸil; öngörülü bir önlemdir. Ancak her önlem gibi, vakti geçerse iÅŸlevini kaybeder. Sık yapılan hata, bu yasağın yalnızca sözleÅŸmeye eklenmesiyle her ÅŸeyin tamam olduÄŸunu varsaymaktır. Oysa geçerli sayılabilmesi için yasağın süresi, kapsamı ve coÄŸrafi sınırları açıkça belirtilmelidir. Detaylandırılmamış maddeler, mahkemelerce sıklıkla geçersiz kabul edilir.
Yargıtay uygulaması bu konuda oldukça nettir. Ölçüsüz ve belirsiz hazırlanan sözleÅŸmeler geçerlilik taşımaz. “Ä°ki yıl boyunca bu sektörde çalışamaz” gibi muÄŸlak ifadeler, hem çalışanın temel haklarını ihlal eder hem de iÅŸvereni zayıf bırakır. Benzer durum cezai ÅŸartlar için de geçerlidir. Yüksek tutarlı yaptırımlar her zaman caydırıcı olmaz; çoÄŸunlukla fahiÅŸ bulunarak indirilir.
Ä°deal bir rekabet yasağı, çalışanın geleceÄŸini bloke etmeden iÅŸverenin emeÄŸini koruyacak ÅŸekilde tasarlanmalıdır. Her pozisyona özel düÅŸünülmeli; hazır kalıplarla geçiÅŸtirilmemelidir.
Adliyede savunulabilir olan, yalnızca iyi yazılmış olan deÄŸil; gerekçelendirilmiÅŸ olandır.
ÖrneÄŸin, danışmanlık veren bir çalışan, ayrıldıktan sonra aynı ÅŸehirde, eski müÅŸterinize teklif götürdüÄŸünde bu durum “tesadüf” olarak deÄŸerlendirilemez. EÄŸer elinizde geçerli bir sözleÅŸme varsa, yalnızca teklifin verildiÄŸini kanıtlamanız bile yeterli olabilir. Aksi durumda, ne yazık ki pek çok hak sadece yazılmadığı için kaybedilir.
Bu konu yalnızca insan kaynaklarının deÄŸil; yöneticilerin, ortakların ve karar mekanizmalarının ortak sorumluluÄŸudur. Çünkü risk, çoÄŸunlukla sözleÅŸmenin yokluÄŸundan deÄŸil; olanın yeterince düÅŸünülmeden hazırlanmasından kaynaklanır.
Bilgi sızıntısı, genellikle en bilgili olandan gelir. Sadakat elbette kıymetlidir; ancak kurumsal güvenlik, yalnızca güvene yaslanmaz. Strateji, olasılıkları öngörme ve kontrol altında tutma becerisidir. Bu da ancak yazılı, ölçülü ve hukukî sınırlarla mümkündür.
Rekabet yasağı sıkça konuÅŸulan ama yeterince derinlemesine yazılmayan bir konu.
Biz yazmış olalım.
Vakit geçmeden.
Avukat & Hukuk Müşaviri