Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Yürürlüğe Girdi - I. Bölüm - Borçların Yapılandırılması

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Yürürlüğe Girdi - I. Bölüm - Borçların Yapılandırılması

13.03.2023

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Yürürlüğe Girdi

Uzun süredir kamuoyunu meşgul eden Vergi Affı yasası, teknik adıyla “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun”, 12 Mart Pazar günü Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.

7440 Sayılı Kanun’un içeriğinde;

• Vergi affı düzenlemesine;

- Kesinleşmiş alacaklara,

- Kesinleşmemiş veya dava safhasında alacaklara,

- İnceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan vergilere,

- Matrah artırımına,

- İşletme kayıtlarının düzeltilmesine,

• Kurumlara istisna ve indirim tutarları üzerinden ek vergi getirilmesine,

• Depremler nedeniyle mücbir sebep ilan edilen yerlerdeki mükellefler için yapılan bazı düzenlemelere,

• Ar-Ge ve tasarım merkezi ile teknoloji geliştirme bölgeleri dışında, teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin Cumhurbaşkanına verilen %75’e kadar artırma yetkisinin %100’e çıkarılmasına,

• Şirket birleşme ve devirlerinin desteklenmesi amacıyla iştirak hissesi alımı nedeniyle yüklenilen finansman giderlerinin devir sonrası da indirimine imkân tanınmasına,

• Genç girişimcilerin kazançlarına sağlanan gelir vergisi istisnası tutarının artırılmasına,

• Boru hatları veya elektrik telleri ile taşman ve sürekli akış hâlinde olan malların ithaline ilişkin olarak ithalatın yapıldığı vergilendirme dönemine ait katma değer vergisi beyannamesinin verilme süresi sonuna kadar ödenen katma değer vergisinin, ithalatın yapıldığı dönemde indirim konusu yapılabilmesine,

ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

A- VERGİ AFFINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER,

Yapılandırma Kanununun Önceki Kanunlardan Farkı;

Bu Kanunun vergi ve matrah artırımı düzenlemelerine ilişkin hükümleri ile önceki yapılandırma kanunlarının arasında bazı farklılıklar bulunmaktadır.

Bunlar;

• Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendinde yer alan kar payı ödemeleri ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30 uncu maddesinin 3 üncü fıkrasında yer alan tam mükellef kurumlar tarafından, dar mükellef kurumlara yapılan kar payı ödemeleri ilk defa matrah artırımı kapsamına alınmaktadır.

• Vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin Kanunun yayımını izleyen 7 iş günü (önceki düzenlemelerde bu süre yaklaşık 2 ay idi) içinde sonuçlandırılamaması hâlinde bu işlemlere devam edilmeyecektir.

• Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin beyan ettikleri matrahları artırmaları hâlinde, daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergiler, artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilebilecektir (Önceki yapılandırma kanunlarında bunun yapılamayacağına ilişkin madde hükmü vardı, bu kanun da ise bu hükme yer verilmemiştir).

• İşletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan emtia üzerinden ödenen KDV genel esaslara göre indirilecek; ancak iadeye konu edilmeyecektir.

• Matrah ve vergi artırımına ilişkin verilecek beyannameler için 1.000 TL damga vergisi getirilmiştir.

I- Kapsam;

a) Yeniden Yapılandırma Kapsamına Giren Alacaklar,

• Vergiler ve vergi cezaları,

• Gümrük vergileri ve buna ilişkin idari para cezaları,

• Sosyal güvenlik primi, emeklilik keseneği, işsizlik sigortası primi, SGDP, isteğe bağlı sigorta primleri ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zamları,

• İdari para cezaları,

• Ecrimisil borçları,

• Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payları,

• Belediyelerin idari para cezaları ile su, atık su, katı atık ücreti alacakları, büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları ile büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i alacaklar.

• Yukarıda sayılanlar dışında kalan ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında tahsil dairesine takip için intikal etmiş olan asli ve fer’i amme alacakları

b) Kanunun Kapsadığı Dönem,

Yapılandırmaya konu olacak alacaklar esas itibarıyla 31/12/2022 tarihi dikkate alınarak belirlenmiştir. Bu Kanuna eklenen geçici madde ile 2022 yılı matrah ve vergi artırımı kapsamına alınmıştır. Buna göre 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yılları vergi ve matrah artırımı kapsamındadır.

31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları (gelir veya kurumlar vergisine mahsuben 2022 yılında ödenmesi gereken geçici vergi hariç),

II- Kesinleşmiş Alacaklar;

a) Genel Tablo,

Kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılmasında genel olarak ödenecek ve silinecek kamu alacakları aşağıdaki şekilde olacaktır.

Ödenecek Tutar	Tahsilinden Vazgeçilecek Tutar
Vergi / Gümrük Vergileri Asıllarının Tamamı	Vergi Aslına Bağlı Olarak Kesilen Cezaların Ya Da İdari Para Cezalarının Tamamı
Vergi Aslına Bağlı Olmayan Cezaların % 50’si	Vergi Aslına Bağlı Olmayan Cezaların Kalan % 50’si
İştirak, Yardım Ve Teşvik Fiilleri Nedeniyle Kesilen Vergi Cezalarının % 50’si	İştirak, Yardım Ve Teşvik Fiilleri Nedeniyle Kesilen Vergi Cezalarının Kalan % 50’si
Eşyanın Gümrüklenmiş Değerine Bağlı Olarak Kesilmiş İdari Para Cezalarının %30’u Ve Varsa Gümrük Vergileri Aslının Tamamı	Eşyanın Gümrüklenmiş Değerine Bağlı Olarak Kesilmiş İdari Para Cezalarının Kalan % 70’i,
Gecikme Faizi, Gecikme Zammı Ve Gecikme Cezası Yerine Yİ-ÜFE Esas Alınarak Belirlenecek Tutar	Gecikme Cezası, Gecikme Zammı, Gecikme Faizi Gibi Fer’i Alacakların Tamamı

 

b) İhtirazi Kayıtla Verilen Beyannameler,

İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden alacaklar da kesinleşmiş alacak olarak yapılandırılacaktır.

Buna göre, Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ihtirazi kayıtla beyan edilmiş ancak ödenmemiş vergiler dava konusu yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın “kesinleşmiş alacak” kapsamında yapılandırılacaktır. Bu takdirde, ihtilafa ilişkin yargı mercilerince verilmiş kararlar dikkate alınmadan mükelleflerin beyanı üzerine tahakkuk eden tutar esas alınarak Kanun hükmünden yararlanılacaktır.

Ödenecek Tutar	Tahsilinden Vazgeçilecek Tutar
Tahakkuk Etmiş Vergilerin Tamamı	Vergi Aslına Bağlı Olarak Kesilen Cezaların Ya Da İdari Para Cezalarının Tamamı
Gecikme Zammı Yerine Yİ-ÜFE Esas Alınarak Belirlenecek Tutar	Gecikme Zammı

 

c) Yargı Kararı İle Kesinleştiği Hâlde Mükellefe Ödemeye Yönelik Tebligatın Yapılmadığı Alacaklar,

Bu Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla yargı kararı ile kesinleştiği hâlde mükellefe ödemeye yönelik tebligatın yapılmadığı alacaklar için mükelleflerce bu Kanunda öngörülen süre ve şekilde başvuruda bulunulması koşuluyla bu alacaklar da yapılandırılabilecektir. Bu hüküm kapsamına giren alacaklar için ayrıca tebligat yapılmayacak ve alacakların vade tarihi olarak Kanunun yayımı tarihi kabul edilecektir. Bu kapsamda yapılandırılan tutarların bu Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmemesi hâlinde de vade tarihinde değişiklik yapılmayacaktır.

Ödenecek Tutar	Tahsilinden Vazgeçilecek Tutar
Yargı Kararı Sonucu Kesinleşen Vergilerin Tamamı	Vergi Aslına Bağlı Olarak Kesilen Cezaların Tamamı
Vergi Aslına Bağlı Olmayan Cezaların % 50’si	Vergi Aslına Bağlı Olmayan Cezaların Kalan % 50’si
Gecikme Faizi, Gecikme Zammı Ve Gecikme Cezası Yerine Yi-Üfe Esas Alınarak Belirlenecek Tutar	Gecikme Cezası, Gecikme Zammı, Gecikme Faizi Gibi Fer’i Alacakların Tamamı

 

Ayrıca;

Bu imkandan yararlanmak isteyen borçluların maddede belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şarttır.