IV. Bölüm - İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi
13.03.2023VI- Ä°ÅŸletme Kayıtlarının Düzeltilmesi
Bu Kanun ile iÅŸletme kayıtlarının düzeltilmesine de imkân saÄŸlanmaktadır.
Buna göre;
1- Ä°ÅŸletmede Mevcut OlduÄŸu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve DemirbaÅŸlar Ä°çin;
• Ä°ÅŸletmelede mevcut olduÄŸu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaÅŸları kendilerince veya baÄŸlı oldukları meslek kuruluÅŸunca tespit edilecek rayiç bedel ile 31/5/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebileceklerdir. Bildirime dâhil edilen kıymetler için amortisman ayrılmayacaktır.
• Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaÅŸlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açacaklardır. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya iÅŸletmenin tasfiye edilmesi hâlinde sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecektir. Makine, teçhizat ve demirbaÅŸlar envantere kaydedilir ve ayrılan karşılık birikmiÅŸ amortisman sayılacaktır. Ä°ÅŸletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir.
• Beyan edilen; makine, teçhizat, demirbaÅŸ ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduÄŸu oranların yarısı esas alınarak KDV hesaplanacak ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenecektir. Makine, teçhizat ve demirbaÅŸlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan katma deÄŸer vergisinden indirilemeyecektir. Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilecek, ancak iadeye konu edilmeyecektir.
• Beyan edilen mallar özel tüketim vergisi konusuna giriyorsa, beyan eden ve alış belgelerini ibraz edemeyen mükellefler, bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan özel tüketim vergisini, beyanname verme süresi içinde ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içinde ödemeleri gerekmektedir.
2- Kayıtlarda Yer Aldığı Hâlde Ä°ÅŸletmede Bulunmayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve DemirbaÅŸlar,
• Kayıtlarında yer aldığı hâlde iÅŸletmelerinde mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaÅŸlarını, 31/5/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil), emtialar bakımından aynı nev’iden emtialara iliÅŸkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafı kâr oranını, makine, teçhizat ve demirbaÅŸlar bakımından kendilerince veya baÄŸlı oldukları meslek kuruluÅŸunca tespit edilecek rayiç bedellerini dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebileceklerdir.
• Gayrisafı kâr oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediÄŸi hallerde, mükellefin baÄŸlı olduÄŸu meslek odalarının belirleyeceÄŸi oranlar esas alınacaktır.
• Bu hükme göre ödenmesi gereken KDV, ilk taksit beyanname verme süresinde, diÄŸerleri takip eden birinci ve ikinci ayda olmak üzere üç eÅŸit taksitte ödenecektir.
3- Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan Kasa Mevcudu Ve Ortaklardan Alacaklar,
• 31/12/2022 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte iÅŸletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve iÅŸletmenin esas faaliyet konusu dışındaki iÅŸlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduÄŸu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduÄŸu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diÄŸer hesaplarda yer alan iÅŸlemlerini 31/5/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebileceklerdir.
• Belirtilen tutarlar üzerinden %3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenecektir.
• Bu kapsamda ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmeyecektir; beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmeyecektir. Bu kapsamda beyan edilen tutarlar nedeniyle ilave bir tarhiyat yapılmayacaktır.
VII- Beyan Ve Ödeme Süreleri
Bu Kanun hükmünden yararlanabilmek için;
• 31/5/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilgili idareye baÅŸvuruda bulunulacaktır.
• Ödenecek tutarların ilk taksitini 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil), diÄŸer taksitlerini ise bu tarihi takip eden aylık dönemler hâlinde azami 48 eÅŸit taksitte ödemeleri gerekmektedir.
• Hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde peÅŸin olarak ödenmesi hâlinde katsayı uygulanmaz ve,
1) Fer’i alacaklar yerine YÄ°-ÜFE aylık deÄŸiÅŸim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların (Bu Kanunun 4 üncü maddesine göre hesaplanan gecikme faizi dâhil) %90’ının tahsilinden vazgeçilecektir.
2) ) 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilen idari para cezalarından %25 indirim yapılacaktır.
3) Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine YÄ°-ÜFE aylık deÄŸiÅŸim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan (bu Kanunun 7 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamındaki alacaklar hariç) %50 indirim yapılacaktır.
Hesaplanan Tutarların Taksitle Yapılacak Ödemelerinde Ä°lgili Maddelere Göre Belirlenen Tutar;
1- 12 eÅŸit taksit için (1,09),
2- 18 eÅŸit taksit için (1,135),
3- 24 eÅŸit taksit için (1,18),
4- 36 eÅŸit taksit için (1,27),
5- 48 eÅŸit taksit için (1,36)
katsayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacaktır. Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere baÅŸvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilecektir. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir.
Ä°lk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi gereken tutarların süresinde ödenmesi ve kalan taksitlerin tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi hâlinde katsayı uygulanmayacaktır.
Söz konusu Kanuna aÅŸağıdaki baÄŸlantı yolu aracılığıyla ulaÅŸabilirsiniz.
Yeminli Mali Müşavir