7491 Sayılı Torba Kanun Resmi Gazetede Yayımlandı
28.12.20237491 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde DeÄŸiÅŸiklik Yapılması Hakkında Kanun 28/12/2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüÄŸe girdi.
7491 Sayılı Kanun ile diÄŸer düzenlemelerin yanı sıra bazı vergi kanunlarında da önemli deÄŸiÅŸiklikler yapılmıştır.
Buna göre, vergi kanunlarında yapılan deÄŸiÅŸiklikler özetle aÅŸağıdaki gibidir:
• Kanuni ve iÅŸ merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited ÅŸirket niteliÄŸindeki yabancı kurumlara iÅŸtirak eden kurumlara, bazı ÅŸartları saÄŸlamaları durumunda iÅŸtirak kazancı istisnasının %50 oranında uygulanması düzenlenmektedir.
• Hizmet ihracında elde edilen kazanca uygulanan indirim oranı %80’e çıkarılmaktadır (KVK).
• Aracılı ihracat sözleÅŸmesine dayanarak gerçekleÅŸtirilen ihracat faaliyetlerine kurumlar vergisinin 5 puan indirimli olarak uygulanması öngörülmektedir.
• Banka ve finans kurumlarınca yapılacak enflasyon düzeltmesinin vergi matrahını etkilenmemesi düzenlenmektedir.
• Kur korumalı hesaplara uygulanan kurumlar vergisi istisnası süresi 30/6/2024 tarihine kadar uzatılmaktadır.
• Ar-Ge ve yatırım teÅŸvik belgesi kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için amortisman oran ve sürelerinin mevcut faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınarak hesaplanması uygulamasında süre 31/12/2024 tarihine kadar uzatılmaktadır.
• Sorumlu sıfatıyla beyan edilen KDV’nin indiriminde KDV’nin ödenmiÅŸ olması ÅŸartına KDV Kanununda yer verilmektedir.
• CumhurbaÅŸkanına iade hakkını kısmen veya tamamen kaldırma veya yeniden koyma ve bu ÅŸekilde iade hakkı kısıtlanan mal veya hizmetleri belirleme yetkisi verilmektedir.
• Sorumlu sıfatıyla verilen KDV beyannamelerinin verilme tarihi vergilendirme dönemini takip eden ayın 21 inci gününe, ödeme tarihi ise 23 üncü gününe çekilmektedir.
• Bazı projeler için uygulanan KDV istisnası süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.
• UlaÅŸtırma ve Alt Yapı Harcamalarına yönelik KDV istisnası süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.
• Taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından devir ve tesliminde uygulanan KDV istisnası 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.
• Sosyal içerik üreticiliÄŸi ile mobil cihazlar için uygulama geliÅŸtiriciliÄŸinde kazanç istisnasının kapsamı geniÅŸletilmektedir.
• Yurt dışından elde edilen kar paylarının yarısının gelir vergisinden istisna edilmesi saÄŸlanmaktadır (GVK).
• Götürü gider uygulaması kaldırılmaktadır.
• Hizmet ihracında elde edilen kazanca uygulanan indirim oranı %80’e çıkarılmaktadır (GVK).
• Yıllara sari inÅŸaat ve onarım iÅŸlerinde uygulanan stopaj oranlarının belirlenmesinde CumhurbaÅŸkanının yetkisi geniÅŸletilmektedir.
• Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinde yer alan bazı stopaj oranlarının deÄŸiÅŸtirilmesine iliÅŸkin yetki düzenlemesi yapılmaktadır.
• Sporcu ücretlerinin vergilendirilmesine iliÅŸkin sabit oran uygulamasının süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.
• Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doÄŸan kazançlara uygulanan istisna süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.
• Konut kredilerine uygulanan BSMV istisnasına sınırlama getirilmektedir.
• Yurt içinden serbest bölgelere yapılan teslimlerin ihracat istisnası kapsamında olmadığı hususuna ÖTV Kanununda yer verilmektedir.
• Motorlu araç ticareti yapanların kendi aralarında yaptıkları adi sözleÅŸmelere istinaden, ÖTV aranmaksızın iÅŸlem tesis edilmesinin önüne geçilmektedir.
• Alıcısı bulunan verici portatif (Cellular) telsiz telefon cihazlarından asgari 160 TL vergi alınmasına iliÅŸkin düzenlemenin uygulama süresi 31/12/2033 tarihine uzatılmaktadır.
• Haciz zaptının elektronik ortamda düzenlenebilmesine imkan saÄŸlanmaktadır.
• Bazı kamu alacaklarının taşınmaz devriyle ödenmesinde süre 31/12/2028 tarihine uzatılmaktadır.
• Gelir İdaresi BaÅŸkanlığı sisteminde yapılan sorgulamalara katılma payı getirilmektedir.
• Uluslararası ihalelere iliÅŸkin damga vergisi istisnası uygulamasında deÄŸiÅŸiklik yapılmaktadır.
• Denizcilik sektörüne iliÅŸkin Harçlar Kanununda düzenlemeler yapılmaktadır.
• Gelir İdaresi BaÅŸkanlığına beyanname, bildirim veya form verme veya ödeme sürelerinin son gününü kanunî süresinden itibaren 15 günü geçmeyecek ÅŸekilde yeniden belirleme yetkisi verilmektedir.
• Katılım Finans Kefalet Anonim Åžirketine kurumlar vergisi muafiyeti getirilmektedir.
A) KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- Yabancı Kurumlara İştirak Eden Kurumlara İştirak Kazancı İstisnasının %50 Oranında Uygulanması,
Kurumlar Vergisi Kanununun "İstisnalar" baÅŸlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde aÅŸağıdaki ÅŸartları topluca taşıyan iÅŸtirak kazançlarının kurumlar vergisinden istisna olacağı hüküm altına alınmıştır:
Kanuni ve iÅŸ merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited ÅŸirket niteliÄŸindeki ÅŸirketlerin sermayesine iÅŸtirak eden kurumların, bu iÅŸtiraklerinden elde ettikleri aÅŸağıdaki ÅŸartları taşıyan iÅŸtirak kazançları;
1) İştirak payını elinde tutan ÅŸirketin, yurt dışı iÅŸtirakin ödenmiÅŸ sermayesinin en az % 10’una sahip olması,
2) Kazancın elde edildiÄŸi tarih itibarıyla iÅŸtirak payının kesintisiz olarak en az bir yıl süreyle elde tutulması (Rüçhan hakkı kullanılmak suretiyle veya yurt dışı iÅŸtirakin iç kaynaklarından yapılan sermaye artırımları nedeniyle elde edilen iÅŸtirak payları için sahip olunan eski iÅŸtirak paylarının elde edilme tarihi esas alınır.),
3) Yurt dışı iÅŸtirak kazancının kâr payı dağıtımına kaynak olan kazançlar üzerinden ödenen vergiler dahil iÅŸtirak edilen kurumun faaliyette bulunduÄŸu ülke vergi kanunları uyarınca en az % 15 oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması; iÅŸtirak edilen ÅŸirketin esas faaliyet konusunun, finansal kiralama dahil finansman temini veya sigorta hizmetlerinin sunulması ya da menkul kıymet yatırımı olması durumunda, iÅŸtirak edilen kurumun faaliyette bulunduÄŸu ülke vergi kanunları uyarınca en az Türkiye’de uygulanan kurumlar vergisi oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması,
4) İştirak kazancının, elde edildiÄŸi hesap dönemine iliÅŸkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi.
Bu Kanunun 58 inci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-b maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, kanuni ve iÅŸ merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited ÅŸirket niteliÄŸindeki yabancı kurumlara iÅŸtirak eden kurumlara, yurt dışı iÅŸtirakin ödenmiÅŸ sermayesinin en az % 50’sine sahip olunması ve kazancın elde edildiÄŸi hesap dönemine iliÅŸkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmiÅŸ olması ÅŸartıyla, Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-b maddesinde belirtilen diÄŸer ÅŸartlar aranmaksızın iÅŸtirak kazancı istisnasının %50 oranında uygulanması düzenlenmiÅŸtir.
Ayrıca, CumhurbaÅŸkanına, bu maddede yer alan; vergi yüküne iliÅŸkin oranları ayrı ayrı veya birlikte sıfıra kadar indirmeye veya kurumlar vergisi oranına kadar artırmaya, diÄŸer oranları ayrı ayrı veya birlikte sıfıra kadar indirmeye veya %100’e kadar artırmaya iliÅŸkin yetki verilmiÅŸtir.
Yürürlük tarihi: 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere 28/12/2023 tarihinde yürürlüÄŸe girmiÅŸtir.
2- Hizmet İhracında Elde Edilen Kazanca Uygulanan İndirim Oranının %80’e Çıkarılması,
Kurumlar Vergisi Kanununun 10/1-ÄŸ maddesi uyarınca yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kayıt tutma, çaÄŸrı merkezi, ürün testi, sertifıkasyon gibi bazı hizmetler ile yabancılara verilen eÄŸitim ve saÄŸlık hizmetlerinden elde edilen kazançların %50’si belirli koÅŸullarda mükellefler tarafından beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilmektedir.
Bu Kanunun 59 uncu maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun “DiÄŸer İndirimler” baÅŸlıklı 10 uncu maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, bu hizmetlerden elde edilen kazançlara indirim uygulanabilmesi için kazancın tamamının, elde edildiÄŸi hesap dönemine iliÅŸkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi ÅŸartı getirilmiÅŸ ve indirim oranı %80’e çıkarılmıştır.
Ayrıca CumhurbaÅŸkanına Türkiye’ye transfer edilecek kazanç tutarını azaltma ve tekrar kanuni seviyesine kadar artırma yetkisi verilmiÅŸtir.
Yürürlük tarihi: 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere 28/12/2023 tarihinde yürürlüÄŸe girmiÅŸtir.
3- Yıllara Sari İnşaat Ve Onarım İşlerinde Uygulanan Stopaj Oranlarının Belirlenmesinde Cumhurbaşkanı Yetkisinin Genişletilmesi,
Kurumlar Vergisi Kanunun “Vergi kesintisi” baÅŸlıklı 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında, yıllara sari inÅŸaat ve onarım iÅŸlerini yapanlara ödenen istihkak bedelleri üzerinden kurumlar vergisi kesintisi yapılmaktadır. CumhurbaÅŸkanının kesinti oranını sıfıra kadar indirme veya kurumlar vergisi oranına kadar artırma yetkisi bulunmaktadır.
Bu Kanunun 60 ıncı maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinde yapılması öngörülen deÄŸiÅŸiklikle, yıllara sari inÅŸaat ve onarım iÅŸlerini yapanlara ödenen istihkak bedelleri üzerinden yapılacak vergi kesintisi oranının belirlenmesine iliÅŸkin yetki geniÅŸletilmektedir. Buna göre, , CumhurbaÅŸkanına, istihkak bedellerinden, iÅŸin; kamu kurum ve kuruluÅŸları ile bunlara baÄŸlı, ilgili ve iliÅŸkili kuramlara taahhüt edilip edilmemesine ve bunların genel veya özel bütçeli idare kapsamında olup olmamasına, süresine, nev’ine ve yüklenicinin; ana yüklenici, alt yüklenici ya da tam ve dar mükellef olmasına göre ayrı ayrı veya birlikte belirleme yetkisi verilmektedir.
Ayrıca yine bu Kanunun 61 inci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun “Dar mükellefiyette vergi kesintisi” baÅŸlıklı 30 uncu maddesinde yapılması öngörülen deÄŸiÅŸiklikle, CumhurbaÅŸkanının yıllara sari inÅŸaat ve onarım iÅŸlerini yapanlara ödenen istihkak bedelleri üzerinden yapılacak vergi kesintisi oranının belirlenmesine iliÅŸkin yetkileri dar mükellef kurumlar açısından da geniÅŸletilmektedir.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
4- Aracılı İhracat SözleÅŸmesine Dayanarak GerçekleÅŸtirilen İhracat Faaliyetlerine Kurumlar Vergisinin 5 Puan İndirimli Olarak Uygulanması,
Mevcut düzenlemeye göre %25 olan kurumlar vergisi oranı; ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına %20 olarak uygulanmaktadır.
Bu Kanunun 62 nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunun “Kurumlar vergisi ve geçici vergi oranı” baÅŸlıklı 32 nci maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, aracılı ihracat sözleÅŸmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların dış ticaret sermaye ÅŸirketleri veya sektörel dış ticaret ÅŸirketleri üzerinden gerçekleÅŸtirdikleri ihracat faaliyetlerine iliÅŸkin elde ettikleri kazançlar için de 5 puanlık indirimden faydalanmaları saÄŸlanmıştır.
Yürürlük tarihi: 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere 28/12/2023 tarihinde.
5- Kur Korumalı Hesaplara Uygulanan Kurumlar Vergisi İstisnası Süresinin Uzatılması,
Kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresi 31/12/2023 tarihinde dolmaktaydı.
Bu Kanunun 63 üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14 üncü maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresi 30/6/2024 tarihine kadar uzatılmıştır.
Ayrıca, CumhurbaÅŸkanı, bu maddede belirtilen 30/6/2024 tarihini, bitim tarihinden itibaren her defasında altı ayı geçmeyen süreler halinde üç defa uzatmaya, kazanç istisnasını %0’a kadar indirmeye veya kanuni seviyesine kadar artırmaya, istisna oranını; hesap türü, hesapların vadesi ve hesap açılış tarihine göre ayrı ayrı veya birlikte belirlemeye yetkili kılınmıştır.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
6- Katılım Finans Kefalet Anonim Şirketine Kurumlar Vergisi Muafiyeti Getirilmesi,
Bu Kanunun 57 nci maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Muafiyetler” baÅŸlıklı 4 üncü maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, katılım bankalarının ortağı olduÄŸu ve katılım bankacılığı ilke ve esaslarına uygun her türlü finansman için kefalet vermek amacıyla kurulan Katılım Finans Kefalet Anonim Åžirketine de kurumlar vergisi muafiyeti tanınmaktadır.
Yürürlük tarihi: 1/1/2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 28/12/2023 tarihinde.
B) KATMA DEÄžER VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- Sorumlu Sıfatıyla Beyan Edilen KDV’nin İndiriminde KDV’nin ÖdenmiÅŸ Olması Åžartına KDV Kanununda Yer Verilmesi,
Hatırlanacağı üzere, 16/2/2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 35 Seri No.lu KDV TebliÄŸinin 15 inci maddesi ile tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiÅŸ olması ÅŸartı getirilmiÅŸti.
1 Mart 2021 tarihinde yürürlüÄŸe giren TebliÄŸ deÄŸiÅŸikliÄŸinin yürütmesi, Danıştay Dördüncü Dairesinin 1/2/2022 tarih ve Esas No:2021/2647 sayılı Kararı ile durdurulmuÅŸ; bu karara karşı Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan itiraz ise Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca 23/3/2022 tarih ve İtiraz No: 2022/3 sayılı Karar ile reddedilmiÅŸti.
Bu Karar üzerine, Gelir İdaresi BaÅŸkanlığınca hazırlanan 13.5.2022 tarih ve 63230 sayılı Genel Yazı’da “Danıştay Dördüncü Dairesinin 1/2/2022 tarih ve Esas No:2021/2647 sayılı Kararı ile KDV Genel Uygulama TebliÄŸinde DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair 35 Seri No.lu TebliÄŸin 15 inci maddesinin yürütmesi durdurulduÄŸundan, tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiÅŸ olması ÅŸartı mükelleften aranmayacaktır.” açıklamasına yer verilmiÅŸtir.
Bu defa, bu Kanunun 30 uncu maddesi ile Katma DeÄŸer Vergisi Kanununun "Vergi İndirimi" baÅŸlıklı 29 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrasına eklenen bent ile vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından sorumlu sıfatıyla 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenen katma deÄŸer vergisinin indirim konusu yapılmasına iliÅŸkin düzenleme yapılmaktadır. Böylelikle iptal edilen hüküm, yasal düzenlemeye baÄŸlanmaktadır.
Yürürlük tarihi: 1/1/2024
2- Cumhurbaşkanına İade Hakkını Kısmen Veya Tamamen Kaldırma Veya Yeniden Koyma Ve Bu Şekilde İade Hakkı Kısıtlanan Mal Veya Hizmetleri Belirleme Yetkisi Verilmesi,
Katma DeÄŸer Vergisi Kanununun “Yetki” baÅŸlıklı 36 ncı maddesine göre, CumhurbaÅŸkanı indirim hakkını kısmen veya tamamen kaldırmaya veya yeniden koymaya ve bu ÅŸekilde indirim hakkı kısıtlanan mal veya hizmetleri belirlemeye, süresi içinde iadesi talep edilmeyen ve indirim yoluyla giderilmek üzere sonraki dönemlere devrolunan katma deÄŸer vergisinin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak yazılmasına imkân vermeye, iade talebinde bulunulabilecek asgari tutarı belirlemeye yetkilidir.
Bu Kanunun 31 inci maddesi ile Katma Değer Vergisi Kanununun 36 ncı maddesinde yapılan değişiklikle, iade hakkını kısmen veya tamamen kaldırma veya yeniden koyma ve bu şekilde iade hakkı kısıtlanan mal veya hizmetleri belirleme konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmektedir.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
3- Sorumlu Sıfatıyla Verilen KDV Beyannamelerinin Verilme Ve Ödeme Zamanlarının Öne Çekilmesi,
Katma DeÄŸer Vergisi Beyannamelerinin verilme ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri, ilgili vergilendirme dönemini takip eden ayın 28 inci günü sonuna kadardır.
Bu Kanunun 32 nci maddesi ile Katma DeÄŸer Vergisi Kanununun “Beyanname verme zamanı” baÅŸlıklı 41 inci maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanların katma deÄŸer vergisi beyannamelerini verecekleri tarih öne çekilerek vergilendirme dönemini takip eden ayın 21 inci günü olarak belirlenmektedir.
Yine bu Kanunun 33 üncü maddesi ile de Katma DeÄŸer Vergisi Kanununun “Verginin Ödenmesi” baÅŸlıklı 46 ncı maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanların beyan ettikleri katma deÄŸer vergisi tutarlarını ödeme tarihi öne çekilerek vergilendirme dönemini takip eden ayın 23 üncü günü olarak belirlenmektedir.
Yürürlük tarihi: 1/1/2024
4- Bazı Projeler İçin Uygulanan KDV İstisnası Süresi Uzatılmaktadır,
3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanuna göre yap-iÅŸlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleÅŸtirilecek projeler ile 3359 sayılı SaÄŸlık Hizmetleri Temel Kanununun ek 7 nci maddesine göre Yüksek Planlama Kurulu tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen saÄŸlık tesislerine iliÅŸkin projeler ve 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 23 üncü maddesine göre Milli EÄŸitim Bakanlığı tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen eÄŸitim öÄŸretim tesislerine iliÅŸkin projelerden 31/12/2023 tarihine kadar ihale veya görevlendirme ilanı yayımlanacak olanların; ihale edilmesi ile görevlendirilen veya projeyi üstlenenlere yatırım döneminde proje kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları 31/12/2023 tarihine kadar KDV’den istisna edilmiÅŸtir.
Bu Kanun 34 üncü maddesi ile KDV Kanununun geçici 29 uncu maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle söz konusu istisnanın uygulama süresi “31/12/2028” tarihine kadar uzatılmaktadır.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
5- UlaÅŸtırma Ve Alt Yapı Harcamalarına Yönelik KDV İstisnasının Süresinin Uzatılması,
KDV Kanununun geçici 32 nci maddesi uyarınca, ÅŸehir içi raylı ulaşım sistemleri, metro, tramvay, teleferik, telesiyej ve füniküler ile bunların hatları, istasyonları, yolcu terminalleri ve durakları ve bu iÅŸ ve iÅŸlemlerle ilgili tesisler ile eklenti veya bütünleyici parçalarının UlaÅŸtırma ve Alt Yapı Bakanlığı, belediyeler ve bunların baÄŸlı kuruluÅŸları arasında yapılacak devir ve teslimleri 31/12/2023 tarihine kadar KDV’den istisnadır.
Bu Kanunun 35 inci maddesi ile KDV Kanunun geçici 32 nci maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, bu istisnanın uygulama süresi “31/12/2028” tarihine kadar uzatılmaktadır.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
6- Taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna Devir Ve Teslimi İle Bu Taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Devir Ve Tesliminde Uygulanan KDV İstisnasının Süresinin Uzatılması,
KDV Kanununun geçici 33 üncü maddesi uyarınca, 5510 sayılı Kanunun geçici 41 inci maddesi kapsamında taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından devir ve teslimi 31/12/2023 tarihine kadar KDV’den istisnadır.
Bu Kanunun 36 ncı maddesi ile KDV Kanunun geçici 33 üncü maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, söz konusu istisnanın uygulama süresi “31/12/2028” tarihine kadar uzatılmaktadır.
7- Sosyal İçerik ÜreticiliÄŸi İle Mobil Cihazlar İçin Uygulama GeliÅŸtiriciliÄŸinde Kazanç İstisnasının Kapsamının GeniÅŸletilmesi,
BilindiÄŸi üzere, Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 20/B maddesi ile yalnızca internet ortamındaki sosyal aÄŸ saÄŸlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içeriklerin paylaşılması suretiyle elde edilen kazançlar için istisna uygulanmaktadır.
Bununla birlikte, benzer faaliyetler sosyal aÄŸ saÄŸlayıcısı tanımına girmeyen elektronik ortamlar üzerinden de yapılabilmektedir.
Bu Kanunun 7 nci maddesi ile gerçek kiÅŸilerin; internet sayfası/ sitelerinde veya herhangi bir dijital platformda metin, görüntü, ses, video gibi içerikleri paylaÅŸması; internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden eÄŸitim, yemek tarifi, ürün tanıtımı gibi videolar paylaÅŸması veya yine bu ortamlar üzerinden veri iÅŸleme ve geliÅŸtirme gibi içerikler paylaÅŸmak suretiyle kazanç elde edilmesi de istisna kapsamına alınmaktadır.
Böylelikle, gerçek kiÅŸilerin, yapılan düzenleme ile internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden elde edecekleri kazançlar da mevcut istisna düzenlemesinin içerisine alınarak istisnanın kapsamı geniÅŸletilmektedir.
Yürürlük tarihi: 1/1/2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 28/12/2023 tarihinde.
C) GELİR VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- Yurt Dışından Elde Edilen Kar Paylarının Yarısının Gelir Vergisinden İstisna Edilmesi,
BilindiÄŸi üzere, GVK’nın 22’nci maddesi menkul sermaye iratlarında istisnayı düzenlemektedir.
Bu Kanunun 8 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun “Menkul sermaye iratlarında” baÅŸlıklı 22 nci maddesinde yapılan düzenleme ile gerçek kiÅŸilerce, kanunî ve iÅŸ merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited ÅŸirket niteliÄŸindeki kurumların ödenmiÅŸ sermayesinin en az %50’sine sahip olunması ve elde edilen kar payının elde edildiÄŸi takvim yılına iliÅŸkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye getirilmesi ÅŸartıyla, elde edilen kar paylarının yarısı gelir vergisinden istisna edilmektedir.
Ayrıca, elde edilen kar payları gelirlerinin yarısı olarak uygulanan istisnaların azaltılması veya artırılmasına ve yabancı kuramların ödenmiÅŸ sermayesinin en az %50’sine sahip olunması ÅŸartına iliÅŸkin olarak da bu oranın azaltılması veya artırılmasına yönelik CumhurbaÅŸkanına yetki verilmektedir.
Yürürlük tarihi: 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere 28/12/2023 tarihinde.
2- Götürü Gider Uygulamasının Kaldırılması,
Gelir Vergisi Kanununun 40 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan birinci parantez içi hüküm uyarınca mükellefler, ihracat, yurt dışında inÅŸaat, onarma, montaj ve taşımacılık iÅŸleri ile ilgili olarak yapmış oldukları ve belgesini temin edemedikleri giderlerine karşılık olmak üzere, anılan faaliyetlerden saÄŸlanan hasılatın binde beÅŸini aÅŸmamak ÅŸartıyla hesaplanan bu giderlerini ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapabilmektedir.
Bu Kanunun 9 uncu maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun “İndirilecek Giderler” baÅŸlıklı 40 ıncı maddesinde öngörülen düzenlemeyle götürü gider uygulaması yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük tarihi: 1/1/2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 28/12/2023 tarihinde.
3- Hizmet İhracında Elde Edilen Kazanca Uygulanan İndirim Oranının %80’e Çıkarılması,
Gelir Vergisi Kanununun 89/1-13 maddesi uyarınca yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kayıt tutma, çaÄŸrı merkezi, ürün testi, sertifıkasyon gibi bazı hizmetler ile yabancılara verilen eÄŸitim ve saÄŸlık hizmetlerinden elde edilen kazançların %50’si belirli koÅŸullarda mükellefler tarafından beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilmektedir.
Bu Kanunun 10 uncu maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun “DiÄŸer İndirimler” baÅŸlıklı 89 uncu maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, bu hizmetlerden elde edilen kazançlara indirim uygulanabilmesi için, kazancın tamamının, elde edildiÄŸi takvim yılına iliÅŸkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi ÅŸartı getirilmekte ve indirim oranı %80’e çıkarılmaktadır.
Yürürlük tarihi: 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere 28/12/2023 tarihinde.
4- Yıllara Sari İnşaat Ve Onarım İşlerinde Uygulanan Stopaj Oranlarının Belirlenmesinde Cumhurbaşkanı Yetkisinin Genişletilmesi,
Gelir Vergisi Kanununun 94/1-3 numaralı bendi kapsamında, yıllara sari inÅŸaat ve onarım iÅŸlerini yapanlara ödenen istihkak bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmaktadır. CumhurbaÅŸkanının tevkifat oranını sıfıra kadar indirme veya bir katma kadar artırma yetkisi bulunmaktadır.
Bu Kanunun 11 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun “Vergi Tevkifatı” baÅŸlıklı 94 üncü maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, yıllara sari inÅŸaat ve onarım iÅŸlerini yapanlara ödenen istihkak bedelleri üzerinden yapılacak tevkifat oranının belirlenmesine iliÅŸkin CumhurbaÅŸkanı yetkisi geniÅŸletilmektedir.
Buna göre, CumhurbaÅŸkanına, istihkak bedellerinden, iÅŸin; kamu kurum ve kuruluÅŸları ile bunlara baÄŸlı, ilgili ve iliÅŸkili kuramlara taahhüt edilip edilmemesine ve bunların genel veya özel bütçeli idare kapsamında olup olmamasına, süresine, nev’ine ve yüklenicinin; ana yüklenici, alt yüklenici ya da tam ve dar mükellef olmasına göre ayrı ayrı veya birlikte belirleme yetkisi verilmektedir.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
5- Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 Nci Maddesinde Yer Alan Bazı Stopaj Oranlarının DeÄŸiÅŸtirilmesine İliÅŸkin Yetki Düzenlemesi
Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinde, çeÅŸitli finansal araçlardan elde edilen kazanç ve iratların vergilendirilmesine iliÅŸkin hükümlere yer verilmektedir.
Bu Kanunun 12 nci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle CumhurbaÅŸkanının;
- Yabancı para cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden saÄŸlanan gelirler ve döviz cinsinden açılmış hesaplardan elde edilen faiz gelirleri ve kar payları üzerinden Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesi kapsamında yapılacak vergi tevkifatına iliÅŸkin oranı ayrı ayrı veya birlikte bir katına kadar artırma yetkisi, %40’a kadar artırma olarak,
- Geçici 67 nci maddede yer alan oranları her bir sermaye piyasası aracı, ihraç edenler, ihraç veya iktisap tarihi, hesap türü, hesap açılış tarihi, kazanç ve irat türü ile bunların vadesi, elde tutulma süresi ve bunları elde edenler itibarıyla, yatırım fonlarının katılma belgelerinin fona iade edilmesinden veya diÄŸer ÅŸekillerde elden çıkarılmasından elde edilen kazançlar için fonun portföy yapısına göre, ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye veya %15’e kadar artırmaya yetkisi, ayrı ayrı %40’a kadar artırma olarak,
düzenlenmiÅŸtir.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
6- Sporcu Ücretlerinin Vergilendirilmesine İliÅŸkin Sabit Oran Uygulamasının Süresinin Uzatılması,
Gelir Vergisi Kanununun geçici 72 nci maddesinde, sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılacak gelir vergisi stopajlarına yer verilmektedir.
Bu Kanunun 13 üncü maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun geçici 72 nci maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, sporcu ücretlerinin sabit oranlarda tevkif suretiyle vergilendirilmesi ve elde edilen ücret gelirlerinin gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aÅŸması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesine iliÅŸkin uygulamanın süresi 31/12/2023 tarihinden, 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
7- Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Kapsamında Düzenlenen Ürün Senetlerinin Elden Çıkarılmasından DoÄŸan Kazançlara Uygulanan İstisna Süresinin Uzatılması,
Bu Kanunun 14 üncü maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun geçici 76 ncı maddesinde yapılan deÄŸiÅŸikle, Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doÄŸan kazançlar için gelir ve kurumlar vergisi açısından var olan ve 31/12/2023 tarihi itibarıyla sona erecek olan istisnanın uygulama süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
Ç) VERGİ USUL KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- Ar-Ge ve Yatırım TeÅŸvik Belgesi Kapsamında İktisap Edilen Yeni Makina Ve Teçhizat İçin Amortisman Oran Ve Sürelerinin Mevcut Faydalı Ömür Sürelerinin Yarısı Dikkate Alınarak Hesaplanması Uygulamasında Süre Uzatılıyor
Vergi Usul Kanununun geçici 30 uncu maddesi uyarınca, sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde veya Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunan mükelleflerce bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere ya da yatırım teÅŸvik belgesi bulunan mükelleflerce bu belge kapsamında 31/12/2023 tarihine kadar iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve süreleri, mevcut faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanmaktadır.
Bu Kanunun 16 ncı maddesi ile Vergi Usul Kanununun geçici 30 uncu maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, 31/12/2023 tarihinde sona eren bu uygulamanın süresi 31/12/2024 tarihine kadar uzatılmıştır.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
2- Banka Ve Finans Kurumlarınca Yapılacak Enflasyon Düzeltmesinin Vergi Matrahını Etkilenmemesi,
Bu Kanunun 17 nci maddesi ile Vergi Usul Kanununun geçici 33 üncü maddesine eklenen fıkrayla, bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki ÅŸirketler, ödeme ve elektronik para kuruluÅŸları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim ÅŸirketleri, sermaye piyasası kurumlan ile sigorta ve reasürans ÅŸirketleri ve emeklilik ÅŸirketlerinin geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapacakları enflasyon düzeltmesi sonucu oluÅŸacak kar veya zararların kazancın tespitinde dikkate alınmaması düzenlenmiÅŸtir.
Ayrıca CumhurbaÅŸkanına, anılan kurumlarca geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2026 hesap döneminde enflasyon düzeltmesi yapılması durumunda, enflasyon düzeltmesi sonucu oluÅŸacak kar veya zararların kazancın tespitinde dikkate alınmaması yönünde düzenleme yapma yetkisi verilmektedir.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
3- Gelir İdaresi Başkanlığı Sisteminde Yapılan Sorgulamalardan Katılma Payı Alınması
Bu Kanunun 15 inci maddesi ile Vergi Usul Kanununa eklenen “Katılma payı” baÅŸlıklı Mükerrer 413 üncü maddeyle, Gelir İdaresi BaÅŸkanlığı sistemlerinde yer alan ve kanun kapsamında üçüncü kiÅŸilerle paylaşılabilecek bilgilerin genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluÅŸları ve tüzel kiÅŸilerle paylaşılması karşılığında sorgu veya dönen kayıtlar karşılığında katılma payı alınması amaçlanmaktadır.
Sorgu veya dönen kayıt başına 25 kuruÅŸtan az olmamak üzere alınabilecek katılma payının tutarı, sorgulanan veya dönen verinin sayısı, boyutu ve kapsamı, verinin sorgulama dışında toplu olarak paylaşılması durumunda paylaşılan verinin sayısı, boyutu, kapsamı ve mükellef sayısı ayrı ayrı veya birlikte dikkate alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenebilecektir.
Yürürlük tarihi: 1/1/2024
D) ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- Motorlu Araç Ticareti Yapanların Kendi Aralarında Yaptıkları Adi SözleÅŸmelere İstinaden, ÖTV Aranmaksızın İşlem Tesis Edilmesinin Önüne Geçilmesi,
Bu Kanunun 43 üncü maddesi ile Özel Tüketim Vergisi Kanununun “Tanımlar, teslim ve teslim sayılan haller” baÅŸlıklı 2 nci maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, motorlu araç ticareti yapanların kendi aralarında yaptıkları adi sözleÅŸmelere istinaden, ÖTV aranmaksızın iÅŸlem tesis edilmesinin önüne geçilmesini saÄŸlamak üzere, söz konusu sözleÅŸmelerin noterde düzenlenmesi gerektiÄŸi hususu açıklığa kavuÅŸturulmaktadır.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
2- Yurt İçinden Serbest Bölgelere Yapılan Teslimlerin İhracat İstisnası Kapsamında Olmadığı Hususuna ÖTV Kanununda Yer Verilmesi,
ÖTV Kanununun “İhracat istisnası” baÅŸlıklı 5 inci maddesinde ihracat istisnası düzenlenmekte olup, Kanunda serbest bölgelere yapılacak teslimlerin istisna kapsamında olduÄŸu yönünde bir ifade bulunmamasına raÄŸmen, yargıya intikal eden bazı olaylarda Türkiye Gümrük bölgesi dışında olduÄŸu kabul edilen serbest bölgelere yapılan teslimlerin ihracat istisnası hükümleri çerçevesinde iÅŸlem görmesi gerektiÄŸi yönünde ihtilaflar ortaya çıkmaktadır.
Bu Kanunun 44 üncü maddesi ile ÖTV Kanununun 5 inci maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, serbest bölgeye yapılan teslimlerin ihracat istisnası kapsamında olmadığı hususu, Kanuna açıkça yazılarak oluÅŸacak ihtilafların önüne geçilmesi saÄŸlanmaktadır.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
3- Alıcısı Bulunan Verici Portatif (Cellular) Telsiz Telefon Cihazlarından Asgari 160 TL Vergi Alınmasına İliÅŸkin Düzenlemenin Uygulama Süresinin Uzatılması,
ÖTV Kanununun geçici 6 ncı maddesinde, 31/12/2023 tarihine kadar, bu Kanuna ekli (IV) sayılı listede yer alan 8517.12.00.00.11 G.T.İ.P. numaralı “Alıcısı bulunan verici portatif (Cellular) telsiz telefon” cihazları için karşısında gösterilen orana göre hesaplanan verginin, bu malların her bir adedi için 160 Türk Lirasından az olması halinde, orana göre hesaplanan vergi yerine her bir adet için 160 Türk Lirası vergi alınacağı düzenlemiÅŸtir.
Bu Kanunun 45 inci maddesi ile ÖTV Kanununun geçici 6 ncı maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, söz konusu uygulamanın süresi 31/12/2033 tarihine uzatılmış, ayrıca belirtilen vergi tutarının her yıl yeniden deÄŸerleme oranında artırılması düzenlenmiÅŸtir.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
E) GİDER VERGİLERİ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER
Konut Kredilerine Uygulanan BSMV İstisnasına Sınırlandırılma Getirilmesi,
BilindiÄŸi üzere, kooperatifler aracılığıyla TOKİ ve bankalar tarafından açılan konut kredileri ile 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 57 nci maddesinde tanımlanan konut finansmanı kapsamında kullandırılan krediler ve yapılan sigorta iÅŸlemleri dolayısıyla lehe alınan paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden (BSMV) istisna tutulmuÅŸtur.
Bu Kanunun 6 ncı maddesi ile 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun “İstisnalar” baÅŸlıklı 29 uncu maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, barınma ihtiyacının karşılanması amacını aÅŸan konut edinimlerine iliÅŸkin krediler ile bu kredilere iliÅŸkin yapılan sigortalar dolayısıyla lehe alınan paraların söz konusu istisna düzenlemeleri dışında tutulması amaçlanmaktadır. Bu çerçevede, madde ile istisna uygulamasına sınırlama getirilmekte olup, kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olanların doÄŸrudan veya kooperatifler aracılığıyla kullandıkları konut kredileri dolayısıyla lehe alınan paralar istisna kapsamı dışına çıkarılmaktadır. Bunun yanı sıra, söz konusu kredi iÅŸlemlerine iliÅŸkin yapılan sigortalar dolayısıyla lehe alman paralar da istisna kapsamı dışına çıkarılmaktadır.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
F) AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- Haciz Zaptının Elektronik Ortamda Düzenlenebilmesine İmkan SaÄŸlanması,
Bu Kanunun 4 üncü maddesi ile 6183 Sayılı Kanun (AATUHK)’un “Haciz sırasında bulunacaklar ve haciz zaptı” baÅŸlıklı 78 inci maddesine eklenen cümle ile haciz zaptının elektronik ortamda düzenlenmesine imkân saÄŸlanmaktadır.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
2- Bazı Kamu Alacaklarının Taşınmaz Devriyle Ödenmesinde Sürenin Uzatılması,
6183 sayılı Kanun’un Geçici 8 inci maddesi uyarınca, özelleÅŸtirme kapsamına alınan kuruluÅŸlar, iktisadi devlet teÅŸekkülleri, kamu iktisadi kuruluÅŸları ile bunların müesseseleri, baÄŸlı ortaklıkları ve iÅŸtirakleri ve belediyeler dahil bu maddede sayılan kamu idarelerinin taşınmazları, bu kanun kapsamına giren borçlarına karşılık, bütçenin gelir ve gider hesaplarıyla iliÅŸkilendirilmeksizin Maliye Bakanlığınca satın alınabilmektedir.
Bu Kanunun 5 inci maddesi ile 6183 Sayılı Kanun (AATUHK)’un geçici 8 inci maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, söz konusu düzenlemenin uygulama süresi 31/12/2023 tarihinden 31/12/2028 tarihine uzatılmıştır.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023
G) DAMGA VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER
Uluslararası İhalelere İlişkin Damga Vergisi İstisnası Uygulamasında Değişiklik,
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun ek 2 nci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) bendi uyarınca, Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan ve Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bu programda yer almayan kamu yatırımlarından uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan veya yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen ana yüklenici firmaların faaliyetlerine Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesine baÄŸlı olarak damga vergisi istisnası uygulanmak suretiyle ülkeye döviz giriÅŸinin saÄŸlanması ve ülkeden döviz çıkışının engellenmesi amaçlanmakta iken, ek 2 nci maddede yer alan “Uluslararası ihale: Kamu kurum ve kuruluÅŸları tarafından yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iÅŸtirakine açık olarak çıkılan ve yabancı firmalarca da teklif verilen ihale” ÅŸeklindeki tanımda bulunan "ve yabancı firmalarca da teklif verilen" ibaresi Anayasa Mahkemesi’nin 24/12/2020 tarihli ve E:2020/15; K:2020/78 sayılı Kararı ile hukuki öngörülebilirlik ve belirlilik ilkelerine aykırı olduÄŸu gerekçesiyle iptal edilmiÅŸ olup, söz konusu Karar 28/4/2021 tarihli ve 31468 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüÄŸe girmiÅŸtir.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı sonrasında, yabancı firmalarca teklif verilmese dahi, Kanunun ek 2 nci maddesinin 2/a fıkrasında belirtilen yatırımlara iliÅŸkin olarak ihale makamlarınca, yerli ve yabancı isteklilere açık olarak çıkılan tüm ihalelerde düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası uygulanması söz konusu olmaktadır. Bu durum, tam mükellef firmalar tarafından üstlenilen söz konusu ihalelerde, yerli ve yabancı firmalar arasında rekabet oluÅŸturmak suretiyle hem kamunun yatırım maliyetinin düÅŸürülmesi hem de ülkeden döviz çıkışının engellenmesi amacının dışına çıkılmasına ve vergi kaybına neden olmaya baÅŸlamıştır.
Bu Kanunun 20 nci maddesi ile Damga Vergisi Kanununun ek 2 nci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) bendinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, halihazırda cari yıl yatırım programları CumhurbaÅŸkanı Kararları ile yürürlüÄŸe konulduÄŸundan, 488 sayılı Kanunun ek 2 nci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) bendinde (mülga) Kalkınma Bakanlığına yapılan atıfta deÄŸiÅŸiklik yapılmakta, ayrıca anılan bentte sayılan yatırımlara yönelik istisna uygulamasının genel amacına hizmet etmeyen uluslararası ihaleye çıkarılanlar ile uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para ile finanse edilenler yönüyle kaldırılması yönünde düzenleme yapılmıştır.
Benzer ÅŸekilde yine bu Kanunun 25 inci maddesi ile Harçlar Kanununun ek 1 inci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) bendinde deÄŸiÅŸiklik yapılmıştır.
Yürürlük tarihi: 28/12/2023 tarihinden sonra çıkılan ihalelere uygulanmak üzere 28/12/2023 tarihinde.
H) HARÇLAR KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER
Denizcilik Sektörüne İliÅŸkin Harçlar Kanununda Yapılması Öngörülen Bazı DeÄŸiÅŸikler,
Bu Kanunun 24 üncü maddesi ile Harçlar Kanununun 98 inci, 102 nci ve 107 nci maddelerinde yapılması öngörülen deÄŸiÅŸiklikle, bu maddelerde yer alan yola elveriÅŸlilik belgesinin adı “liman çıkış belgesi” olarak deÄŸiÅŸtirilmektedir.
Bu Kanunun 26 ncı maddesi ile Harçlar Kanununa baÄŸlı (7) sayılı tarifede yapılması öngörülen deÄŸiÅŸiklikle, (7) sayılı tarifenin;
- II/3 fıkrası deÄŸiÅŸtirilmekte, liman çıkış belgelerinden alınacak harçlara iliÅŸkin tarife oluÅŸturulmakta,
- II/8-a bendi deÄŸiÅŸtirilerek, mevcut uygulamada ismi deÄŸiÅŸtirilen belgelerin yeni isimlerine yer verilmekte, Harçlar Kanunu kapsamında bulunmayıp denizcilik mevzuatında yer alan diÄŸer sörvey belgeleri harç kapsamına alınmakta, ayrıca (a) ve (b) bentlerindeki harç tutarları yeniden belirlenmekte,
- 11/10 fıkrası deÄŸiÅŸtirilmekte, seyir izin belgelerinden alınacak harçlara iliÅŸkin tarife oluÅŸturulmaktadır.
Bu Kanunun 27 nci maddesi ile Harçlar Kanununa baÄŸlı (8) sayılı tarifenin “XIII- BaÄŸlama kütüÄŸü ruhsatnamelerinden alınacak harçlar:” baÅŸlıklı bölümünde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, baÄŸlama kütüÄŸüne kayıtlı gemi, deniz ve iç su araçlarının baÄŸlama kütüÄŸü ruhsatnameleri yıllık harca tabi tutulmakta, tarife deÄŸiÅŸtirilerek baÄŸlama kütüÄŸüne kaydedilen söz konusu araçlara verilecek ruhsatnamelerden alınacak harçlar yeniden belirlenmektedir. Ayrıca birden fazla yıl için düzenlenen ruhsatnamelerde harcın, düzenlemenin/yenilemenin yapıldığı tarihte geçerli harç tutarı ile ruhsatnamenin geçerlik süresinin çarpımı suretiyle hesaplanacağı hususu açıkça düzenlenmekledir.
Ayrıca, Meclis görüÅŸmelerinde verilen önerge ile 5 metre ile 12 metre arasındaki teknelerin genellikle amatör denizcilik ve amatör balıkçılık amaçlı kullanılan düÅŸük fiyatlı tekneler olduÄŸu dikkate alınarak denizciliÄŸin sevdirilmesi, amatör denizcilik faaliyetlerinin artırılması amacıyla 5-7 metre, 7-9 metre ve 9-12 metre arası teknelerin yıllık harç miktarlarının düÅŸürülmesi yönünde deÄŸiÅŸiklik yapılmıştır.
Yürürlük tarihi: 1/1/2024
I) 5345 SAYILI GELİR İDARESİ BAÅžKANLIÄžI İLE İLGİLİ BAZI DÜZENLEMELER HAKKINDA KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER
Gelir İdaresi Başkanlığına Yeni Yetkilerin Verilmesi,
Bu Kanunun 50 nci maddesi ile 5345 sayılı Gelir İdaresi BaÅŸkanlığı ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanunun mülga 27 nci maddesi yeniden düzenlenerek, Gelir İdaresi BaÅŸkanlığına yeni yetkiler verilmektedir.
Buna göre Gelir İdaresi BaÅŸkanlığı;
- Bilgi iÅŸlem sistemlerinin herhangi bir sebeple hizmet verememesi nedeniyle elektronik ortamda beyanname, bildirim veya form verilmesi mecburiyeti getirilenler ile elektronik ortamda belge düzenlenme mecburiyeti getirilenlerin, söz konusu beyanname, bildirim, form veya belgeleri kanuni süresinin son gününde verememesi veya düzenleyememesi ya da yapılması gereken ödemeleri kanuni süresinde yapamaması durumunda, beyanname, bildirim veya form verme ya da belge düzenleme veya ödeme sürelerinin son gününü kanunî süresinden itibaren 15 günü geçmeyecek ÅŸekilde yeniden belirlemeye,
- Vergiye gönüllü uyumu artırmak, vergi kayıp ve kaçağı ile mücadele etmek ve tahsilatta etkinliÄŸi artırmak amacıyla mükellefiyet, vergilendirme ve vergiye uyum düzeyine iliÅŸkin yapılacak çalışmalar için her türlü bilgi, veri ve istatistiÄŸi toplamak suretiyle oluÅŸturulacak Risk Analizi Sistemi üzerinden risk analizi yapmaya ve vergiye gönüllü uyum düzeyini ölçmeye,
yetkili kılınmaktadır.
Ayrıca vergi dairelerince iÅŸlem tesis edilmesi gereken iÅŸlere ait olan ve tebliÄŸi gereken belgeler, ilgili kurumlar ile yapılan protokoller çerçevesinde muhataplarına Vergi Usul Kanununun 107/A maddesi hükümlerine göre kurulan teknik altyapı kullanılmak suretiyle BaÅŸkanlık tarafından elektronik ortamda tebliÄŸ edilebilecektir. Elektronik ortamda yapılan tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaÅŸtığı tarihi izleyen beÅŸinci günün sonunda yapılmış sayılacaktır. Bu ÅŸekilde yapılan tebligatlar, 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılmış tebliÄŸ yerine geçecektir.
Yürürülük tarihi: 28/12/2023
Yeminli Mali Müşavir