Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 23) Yayımlandı
01.10.2024Kurumlar Vergisi Genel TebliÄŸi (Seri No: 1)’nde DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair TebliÄŸ (Seri No: 23) Yayımlandı
TebliÄŸde özetle; yurt içi asgari kurumlar vergisi, serbest bölge istisnası, üretim ve ihracat kazançlarına uygulanan vergi indirimi, ÅŸirket devirlerinde finansman giderlerinin indirim konusu yapılması, fon ve ortaklıklara uygulanan kurumlar vergisi istisnasının gayrimenkul kazançlarının kâr dağıtımına baÄŸlanması, yatırım teÅŸvik belgeleri kapsamında hak edilen yatırıma katkı tutarlarının vergi borçlarından mahsup edilmek suretiyle kullanımına iliÅŸkin açıklamalara ve bu konulara dair örnek uygulamalara yer verilmiÅŸtir.
I- Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Düzenlemesi (Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 32/C)
02/8/2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7524 sayılı Kanun ile Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen “Yurt içi asgari kurumlar vergisi” baÅŸlıklı 32/C maddesiyle, Kanunun 32 nci ve 32/A maddeleri hükümleri dikkate alınarak hesaplanan kurumlar vergisinin, indirim ve istisnalar düÅŸülmeden önceki kurum kazancının %10’undan az olamayacağı düzenlenmiÅŸtir.
TebliÄŸde yapılan açıklamalar özetle aÅŸağıdaki gibidir.
1) Asgari Kurumlar Vergisinin Mükellefleri,
Asgari kurumlar vergisinin mükellefleri, Kurumlar Vergisi Kanununda sayılan mükelleflerdir.
Türkiye'de elde ettikleri kazançlarını kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan etmek zorunda olan dar mükellef kurumlar da asgari kurumlar vergisine tabi bulunmaktadır.
Ayrıca, Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinde yer alan ve vergisi tevkif suretiyle alınan kazanç ve iratların beyanı dar mükelleflerin ihtiyarına bırakılmıştır. Dar mükellef kurumların söz konusu kazanç ve iratlar nedeniyle beyanname vermeleri halinde, bu kurumlar da asgari kurumlar vergisine tabi olacaklardır.
2) Uygulanacak Dönem,
2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara; özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2025 takvim yılında baÅŸlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanacaktır.
Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi geçici vergi dönemleri için de uygulanacaktır.
İlk defa faaliyete baÅŸlayan kurumlar hakkında faaliyete baÅŸlanılan hesap döneminden itibaren üç hesap dönemi boyunca bu madde hükümleri uygulanmayacaktır.
3) Asgari Kurumlar Vergisi Uygulaması ve Hesaplaması,
Kurumlar vergisi mükellefleri, kurum geçici ve kurumlar vergisi beyannamelerinde Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci ve 32/A. maddeleri hükümlerini dikkate alarak kurumlar vergilerini hesaplayacaklardır.
Aynı beyannamelerde, ticari bilanço karı/zararına kanunen kabul edilmeyen giderlerini ekleyeceklerdir.
Bu tutarın sıfırdan büyük olması halinde, bu tutardan asgari kurumlar vergisi kapsamı dışında bulunan ve aÅŸağıda belirtilen istisna ve indirimler düÅŸülecektir. Kalan bir tutar bulunması halinde bu tutara %10 oranı uygulanmak suretiyle asgari kurumlar vergisi hesaplanacaktır.
Hesaplanan asgari kurumlar vergisinden, Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci ve 32/A maddeleri hükümleri dikkate alınarak indirimli oran uygulamaları nedeniyle alınmayan vergi tutarları düÅŸüldükten sonra kalan tutarın mükellefin beyanı üzerine hesaplanan vergi tutarını aÅŸması halinde, aÅŸan fark tutar kadar asgari vergi hesaplanacaktır.
Hesaplanan asgari vergiden hesap dönemine iliÅŸkin tevkif suretiyle ödenen kurumlar vergisi ile ödenen geçici vergiler mahsup edilebilecektir.
Mükelleflerin; tasfiye, birleÅŸme, devir ve tam bölünme iÅŸlemleri nedeniyle vermiÅŸ oldukları beyannamelerinde de asgari kurumlar vergisini hesaplamaları gerekmektedir.
3.a) Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Matrahından DüÅŸülecek İndirim ve İstisnalar,
Yurt içi asgari kurumlar vergisi hesaplanırken aÅŸağıdaki istisna ve indirimler asgari kurumlar vergisi matrahından düÅŸülecektir:
• İştirak Kazançları (K.V.K. Mad. 5/1-a),
• Emisyon Primi Kazancı (K.V.K. Mad. 5/1-ç),
• Yatırım Fon ve Ortaklığı Portföy İşletmeciliÄŸi Kazancı (K.V.K. Mad. 5/1-d) (Sahip olunan taşınmazlardan elde edilen kazançlar hariç),
• Kooperatiflerde risturn istisnası (KVK Md.5/1-i),
• Sat-Kirala-Geri Al İşlemlerden DoÄŸan Kazançlarda İstisna (Finansal kiralama ÅŸirketleri, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları ile varlık kiralama ÅŸirketlerinin dahil olduÄŸu iÅŸlemleri K.V.K. Mad. 5/1-j ve k),
• Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazançlar,
• Teknoloji GeliÅŸtirme Bölgelerinde Elde Edilen Kazançlar,
• Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden ve Devrinden SaÄŸlanan Kazançlar,
• Ar-Ge ve Tasarım İndirimi,
• GiriÅŸim Sermayesi Fonu Olarak Ayrılan Tutarlar ( K.V.K. Mad. 10/1-g ),
• Korumalı İşyeri İndirimi ( K.V.K. Mad. 10/1-h ),
3.b) Hesaplanan Asgari Kurumlar Vergisinden İndirilebilecekler,
Hesaplanan asgari kurumlar vergisinden aÅŸağıda sayılan alınmayan vergiler (kazanılmış haklar) indirilebilecek ve ödenmesi gereken yurt içi asgari kurumlar vergisi bu ÅŸekilde belirlenecektir.
• Payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa iÅŸlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumların beÅŸ hesap dönemine ait kurum kazançlarına uygulanan 2 puan indirim.
• İhracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına uygulanan 5 puan indirim.
• Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iÅŸtigal eden kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına uygulanan 1 puan indirim nedeniyle ödenmeyen vergi.
• 2/8/2024 tarihinden önce Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından alınan teÅŸvik belgeleri kapsamındaki yatırıma katkı tutarları ile sınırlı olmak üzere, mükelleflerin kendi beyannameleri üzerinde Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi hükmüne istinaden indirimli kurumlar vergisi uygulaması nedeniyle ödemedikleri kurumlar vergisi.
TebliÄŸde yapılan açıklamalarla doÄŸrultusunda asgari kurumlar vergisini aÅŸağıdaki ÅŸekilde formüle edebiliriz;
Ödenecek Asgari Kurumlar Vergisi = [(Ticari Bilanço Karı + KKEG) – DüÅŸülen İstisna ve indirimler] X %10 – Alınmayan Vergiler
3.c) GeçmiÅŸ yıl zararları
Beyannamelerde indirim konusu yapılan geçmiÅŸ yıl zararları asgari kurumlar vergisi matrahından düÅŸülmeyecek ve asgari kurumlar vergisinin hesaplanmasında dikkate alınacaktır.
3.d) Diğer İndirimler veya Diğer İndirimler ve İstisnalar
Kurumlar vergisi beyannamesinin “DiÄŸer indirimler” veya “DiÄŸer indirimler ve istisnalar” satırlarında gösterilmekle birlikte, mahiyet itibarıyla indirim veya istisna kapsamında olmayıp, daha çok vergi matrahının doÄŸru hesaplanması amacıyla beyannamenin bu satırlarına yazılan (Türkiye Muhasebe Standartları/Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile Vergi Usul Kanunu hükümleri arasındaki deÄŸerleme farkları, örtülü sermaye kabul edilen borçlanmalarda borç alan kurum nezdinde Türk Lirası’nın deÄŸer kazanması sonucu oluÅŸan kur farkı gelirleri, kıdem tazminatı karşılığı iptali, vergi borçlarına mahsup edilen ve gelir olarak dikkate alınan 193 sayılı Kanunun mükerrer 121 inci maddesi kapsamındaki indirim hakkı gibi) tutarlar üzerinden asgari kurumlar vergisi hesaplanmayacaktır.
Yürürlükte bulunan çifte vergilendirmeyi önleme anlaÅŸmaları kapsamında, vergilendirme hakkının ilgili ülkede bulunması nedeniyle Türkiye’nin vergi alma hakkı olmadığı veya söz konusu kazançların Türkiye’de istisna edilmesi gerektiÄŸi durumlarda, elde edilen ve kurum kazancına dâhil edilerek beyannamenin “DiÄŸer indirimler” ile “DiÄŸer indirimler ve istisnalar” satırlarında matrahtan indirim konusu yapılan tutarlar asgari kurumlar vergisinin kapsamına girmeyecektir. Ayrıca, yürürlükte bulunan ikili veya çok taraflı diÄŸer uluslararası anlaÅŸmalar uyarınca, kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlar da kapsamda deÄŸildir.
Ancak, 5520 sayılı Kanun ile diÄŸer Kanunlarda yer alan istisna ve indirimlerin, kurumlar vergisi beyannamesinin ilgili satırlarında gösterilerek indirim konusu yapılması gerekmekte olup, ilgili satırı bulunmayan istisna ve indirimlerin ilgisine göre beyannamenin “DiÄŸer indirimler ve istisnalar” veya “DiÄŸer indirimler” bölümlerinde gösterilerek vergiye tabi matrahın tespitinde dikkate alınması mümkün bulunmaktadır. Bu ÅŸekilde indirim konusu yapılan istisna ve indirimler de asgari kurumlar vergisi kapsamına girecektir.
4) Örnekler:
TebliÄŸde, yurt içi asgari kurumlar vergisi hesaplamalarına yönelik olarak 8 farklı örneÄŸe yer verilmiÅŸtir. Söz konusu örneklerin konuları aÅŸağıdaki gibidir:
Örnek 1: Kurumlar vergisinin, asgari kurumlar vergisinden fazla olduÄŸu durum.
Örnek 2: Ticari bilanço zararı olan bir kurumun kanunen kabul edilmeyen giderler üzerinden asgari kurumlar vergisi hesaplaması.
Örnek 3: İştirak kazancı, iÅŸtirak hissesi satış kazancı ve teknoloji geliÅŸtirme bölgeleri kazanç istisnası ile asgari kurumlar vergisi hesaplaması.
Örnek 4: Yatırım teÅŸvik belgesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi kazançların asgari kurumlar vergisi hesaplamasına etkisi.
Örnek 5: Kur korumalı mevduat hesaplarından elde edilen kazançların ve geçmiÅŸ yıl zararlarının asgari kurumlar vergisi üzerindeki etkisi.
Örnek 6: İhracat kazançları ve serbest bölgelerde elde edilen kazançlar üzerinden asgari kurumlar vergisi hesaplaması.
Örnek 7: Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının taşınmaz satış kazançlarının asgari kurumlar vergisi hesaplamasına etkisi.
Örnek 8: Yurt dışı iÅŸtirak kazançları ve sınai mülkiyet haklarından elde edilen kazançların asgari kurumlar vergisi hesaplaması.
II- Hak Kazanılan Yatırıma Katkı Tutarından DiÄŸer Vergi Borçlarından Terkin Yoluyla Yararlanılması,
Bu TebliÄŸ ile aynı tebliÄŸe "32.2.13. Hak kazanılan yatırıma katkı tutarından diÄŸer vergi borçlarından terkin yoluyla yararlanılması" baÅŸlıklı yeni bir bölüm eklenmiÅŸtir. Bu bölümde, yatırımlardan elde edilen katkıların diÄŸer vergi borçlarına karşılık terkin edilmesi imkanıyla ilgili açıklamalara yer verilmiÅŸtir.
Düzenlemenin Genel Çerçevesi,
Kurumlar Vergisi Kanununun mevcut 32/A maddesinde yer alan indirimli kurumlar vergisinde, mükellefler yatırım teÅŸvik belgesi kapsamında yapmış oldukları yatırımlar nedeniyle hak kazandıkları yatırıma katkı tutarlarını, gerek yatırım tamamlandıktan sonra elde ettikleri gelirlerine, gerekse de yatırım döneminde diÄŸer faaliyetlerinden elde ettikleri gelirlerine indirimli oranda kurumlar vergisi uygulamak suretiyle kullanabilmektedirler.
26.10.2021 tarihli R.G’de yayımlanan 7338 Sayılı Kanun ile KVK’nin 32/A maddesine eklenen 8 inci fıkrayla; 1/1/2022 tarihinden itibaren yapılacak yatırım harcamalarına uygulanmak üzere, yatırım katkı tutarının %10'luk kısmının, kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar talep edilmesi ÅŸartıyla, ÖTV ve KDV hariç olmak üzere tahakkuk etmiÅŸ diÄŸer vergi borçlarından (gelir vergisi stopajı ve damga vergisi gibi) terkin edilmek suretiyle kullanılabileceÄŸi düzenlenmiÅŸti.
TebliÄŸde Yer Alan Açıklamalar,
Düzenlemeye iliÅŸkin olarak TebliÄŸde;
- İlgili hesap dönemi başından kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar talep edilmesi ÅŸartıyla, ilgili dönem itibarıyla hak kazanılan yatırıma katkı tutarının %10’luk kısmından, özel tüketim vergisi ve katma deÄŸer vergisi hariç olmak üzere tahakkuk etmiÅŸ diÄŸer vergi borçlarından terkin edilmek suretiyle yararlanılmasına imkan saÄŸlandığı,
- Ancak terkin talebinde bulunulabilecek tutarın, hak kazanılan yatırıma katkı tutarından indirimli kurumlar vergisi yoluyla kullanılan yatırıma katkı tutarının düÅŸülmesinden sonra bulunan tutarın yarısından fazla olamayacağı,
- Bu uygulamada, diÄŸer vergi borçlarının terkini suretiyle kullanılan yatırıma katkı tutarının bir katına isabet eden yatırıma katkı tutarından da vazgeçildiÄŸi kabul edileceÄŸi,
- Böylece yatırıma katkı tutarının, diÄŸer vergilerden terkini talep edilen tutar ile terkin nedeniyle vazgeçilen yatırıma katkı tutarı kadar azalmış olacağı,
- Dolayısıyla, diÄŸer vergilerden terkini talep edilen tutar ile terkin nedeniyle vazgeçilen yatırıma katkı tutarları için indirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanılmasının mümkün olmadığı
açıklanmıştır.
III- İştirak Kazançları İstisnası,
Bu TebliÄŸ ile 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel TebliÄŸi’nin “5.1. İştirak Kazançları İstisnası” baÅŸlıklı bölümü; giriÅŸim sermayesi yatırım fonu katılma paylarının fona iadesinden doÄŸan gelirlerin istisna kapsamına alınması, fon ve ortaklıkların taşınmaz gelirlerinin dağıtımına iliÅŸkin getirilen yeni ÅŸartlar ve bu düzenlemelere yönelik eklenen örnekler doÄŸrultusunda revize edilmiÅŸtir.
DeÄŸiÅŸtirilen metinde;
- GiriÅŸim sermayesi yatırım fonu katılma paylarının fona iadesinden doÄŸan gelirler ve bu fonların katılma paylarının Vergi Usul Kanunu’nun 279. maddesi kapsamında deÄŸerlenmesinden kaynaklanan deÄŸer artış kazançları da kurumlar vergisinden istisna edilen gelirler arasında sayılmıştır.
- 7524 sayılı Kanun ile yapılan deÄŸiÅŸiklik uyarınca, fon ve ortaklıkların (emeklilik fonları hariç) iÅŸtirak kazançları istisnasından yararlanabilmesi için, taşınmaz gelirlerinin %50'sinin dağıtılması ÅŸartına yer verilmiÅŸtir.
Buna göre, kar dağıtımı ÅŸartını saÄŸlayan ve söz konusu istisnadan faydalanan bu fon ve ortaklıklardan elde edilen kar payları iÅŸtirak kazancı istisnasına konu edilemeyecektir. Kar dağıtımı ÅŸartını saÄŸlayamayan ve söz konusu istisnadan faydalanamayan fon ve ortaklıklardan elde edilen kar payları ise iÅŸtirak kazancı istisnasına konu edilebilecektir. İstisnadan faydalanamayan fon ve ortaklık kazançlarına iliÅŸkin karın izleyen dönemlerde dağıtıldığı durumlarda da, kar payını elde eden kurum tarafından karın elde edildiÄŸi dönemde iÅŸtirak kazancı istisnasından yararlanılabilecektir.
Yatırım fon ve ortaklıkları, taşınmazlardan elde etmiÅŸ olduÄŸu kazancının %50’sini ortaklarına kar payı olarak dağıtması durumunda, Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükmüne göre istisnadan yararlanabilmekte olup, taşınmazlardan elde etmiÅŸ oldukları kazanç üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 32/C maddesine göre asgari kurumlar vergisi ödemeleri gerekmektedir. Yatırım fon ve ortaklıklarından kar payı elde eden kurumlar vergisi mükelleflerinin, kar payı dağıtımına esas kazançları, fon ve ortaklık bünyesinde genel kurumlar vergisi oranında kurumlar vergisine tabi tutulmadığı için, elde ettikleri kar payının tamamını iÅŸtirak kazançları istisnasına konu etmeleri mümkün deÄŸildir. Ancak, yatırım fon ve ortaklıkları tarafından ödenen asgari kurumlar vergisinden, kurumlar vergisi mükelleflerinin elde ettiÄŸi kar payına isabet eden kısmının tabi olunan kurumlar vergisi oranı dikkate alınarak hesaplanan kazanç kısmı için iÅŸtirak kazancı istisnasından faydalanılması mümkündür.
IV- Türkiye’de Kurulu Fonlar İle Yatırım Ortaklıklarının Kazançlarına İliÅŸkin İstisna,
7524 sayılı Kanun ile yapılan deÄŸiÅŸiklik uyarınca, 1/1/2025 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere, fon ve yatırım ortaklıklarının kazançlarına istisna uygulanabilmesi için, fon ve ortaklıkların (emeklilik yatırım fonları hariç) sahip oldukları taşınmazlardan elde ettikleri kazançların %50’sini kar payı olarak dağıtmaları ÅŸartı getirilmiÅŸtir. Bu kar dağıtımı, kazancın elde edildiÄŸi hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar yapılmalıdır. Bu süre içerisinde belirtilen orana kadar karın ortaklara dağıtılmaması durumunda, istisnadan faydalanılması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uÄŸramış sayılacaktır.
Bu TebliÄŸ ile 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel TebliÄŸi’nin "5.5. Türkiye’de kurulu fonlar ile yatırım ortaklıklarının kazançlarına iliÅŸkin istisna" baÅŸlıklı bölümünün sonuna yeni paragraflar eklenmiÅŸtir.
Buna göre;
Dağıtılması gereken kazanca dahil olan taşınmaz gelirleri şunlardır:
• Taşınmaz alım satım kazançları,
• Kira gelirleri,
• Taşınmaza dayalı hakların devir ve temlikinden elde edilen kazançlar,
• Taşınmaz inÅŸaat projelerinden elde edilen gelirler,
• Taşınmaz iÅŸletme gelirleri gibi doÄŸrudan taşınmazlardan elde ettikleri kazançlar.
Bu ÅŸart, yalnızca taşınmazlardan elde edilen kazançlar için geçerli olup, diÄŸer gelirlerin dağıtılması zorunlu deÄŸildir. Ancak kar dağıtım ÅŸartı saÄŸlanmadığında, taşınmaz gelirleri dahil tüm gelirler istisna kapsamında deÄŸerlendirilmeyecektir.
Kar dağıtımına konu kazanç, bahse konu taşınmazlardan elde edilen kazançlara yönelik olup bu gelirler dışındaki kazançların dağıtım zorunluluÄŸu bulunmamaktadır. Kar dağıtım ÅŸartının saÄŸlanmaması durumunda, taşınmaz gelirleri dahil tüm gelirler için istisnadan yararlanılamayacaktır.
Kazancın öngörülen süreden sonra dağıtıldığı durumlarda anılan istisnadan yararlanılamayacaktır.
Faaliyet alanı gereÄŸi portföyüne veya aktifine taşınmaz dahil edemeyen ve inÅŸaat projeleri yapamayan fon ve ortaklıkların bahse konu gelirleri bulunmayacağından, bu fon ve ortaklıklar için kar dağıtımı ÅŸartının aranmayacağı tabiidir.
Dağıtılması gereken kazancın tespitinde, kurumların Türk Ticaret Kanunu uyarınca ayırması zorunlu olan kanuni yedek akçeler dikkate alınabilecek ve taşınmaz gelirlerine isabet eden kanuni yedek akçe tutarı düÅŸüldükten sonraki kazancın %50’si dağıtıma konu edilecektir.
Fon ve ortaklıklar 213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca mali tablolarını enflasyon düzeltmesine tabi tutmakta, ancak anılan Kanunun geçici 33 üncü maddesi hükmü uyarınca, 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde, enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kar veya zararları kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alamamaktadır. Ancak dönem karı, enflasyon düzeltmesi sonucuna göre belirlenmektedir.
V- İştirak Hissesi Alımı Nedeniyle Yüklenilen Finansman Giderlerinin Devir Sonrası da İndirimine İmkân Tanınması,
7440 sayılı Kanun’la, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin üçüncü fıkrasında yapılan deÄŸiÅŸiklikle, Kanun’un 19. maddesi kapsamında yapılan devirde, iÅŸtirak hissesi veya pay alımı dolayısıyla yapılan devir sonrasına ait finansman giderleri, devralan ÅŸirkette gider olarak dikkate alınabileceÄŸi düzenlenmiÅŸtir.
Bu TebliÄŸ ile konuya iliÅŸkin olarak aÅŸağıdaki açıklamalara yer verilmiÅŸtir.
Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamında;
- İştirak eden şirketin iştirak ettiği şirketi veya
- İştirak edilen şirketin iştirak eden şirketi
devraldığı durumlarda, iÅŸtirak hissesi ve pay alımı dolayısıyla yapılan, devir sonrasına tekabül eden ve 1/1/2023 sonrası ortaya çıkan finansman giderlerinin, devralan ÅŸirkette indirim konusu yapılması mümkün olacaktır.
VI- Yurt Dışı İştirakin ÖdenmiÅŸ Sermayesinin En Az %50’sine Sahip Olunması Durumunda İstisna Uygulaması,
7491 sayılı Kanun ile yapılan deÄŸiÅŸiklikle, yurt dışında yerleÅŸik anonim veya limited ÅŸirketlerin ödenmiÅŸ sermayesinin en az %50’sine sahip olan ve elde ettiÄŸi kazancı Türkiye’ye transfer eden kurumlar, bu kazançlarının %50’sini kurumlar vergisinden istisna edebilecektir.
Bu istisnadan faydalanılabilmesi için;
- İştirak edilen ÅŸirketin yurt dışında mukim anonim veya limited ÅŸirket statüsünde olması,
- İştirak edilen ÅŸirketin ödenmiÅŸ sermayesinin en az %50’sine sahip olunması,
- Kazancın elde edildiÄŸi hesap dönemine iliÅŸkin kurumlar vergisi beyannamesinin verildiÄŸi tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi,
ÅŸarttır. İstisnadan faydalanılabilmesi için baÅŸkaca bir ÅŸart aranmayacaktır.
İstisna uygulamasına yönelik ödenmiÅŸ sermayenin en az %50’sine sahip olma ÅŸartı açısından, iÅŸtirak kazancının elde edildiÄŸi tarih itibarıyla geçerli olan oran dikkate alınacaktır.
Söz konusu kazançların elde edildiÄŸi hesap dönemine iliÅŸkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmeyen kısmı için anılan istisnadan yararlanılamayacaktır.
TebliÄŸde, iÅŸtirak edilen yurt dışı mukim kurumlardan elde edilen iÅŸtirak kazançları dolayısıyla yurt dışında ödenen ve istisna kazanca tekabül eden kurumlar vergisi ve benzeri vergiler, Türkiye’deki kazançlar üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden mahsup edilemeyeceÄŸi; diÄŸer taraftan, istisna kapsamında deÄŸerlendirilmeyen iÅŸtirak kazancının %50’lik kısmı için yurt dışında ödenen kurumlar vergisi ve benzeri vergiler ise ilgili hesap döneminin kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilebileceÄŸi belirtilmiÅŸtir.
VII- Taşınmazların Satışında İstisna Uygulaması,
7456 sayılı Kanunla kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleÅŸen devir ve teslimlerine yönelik istisna uygulaması kaldırılmıştır. Öte yandan, Kurumlar Vergisi Kanunun geçici 16 ncı maddesinde, 15/7/2023 tarihinden önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazlar için taşınmaz satış kazancı istisnasına yönelik hükümlerin uygulanmaya devam edileceÄŸi ancak söz konusu istisna oranının %25 olacağı hükmüne yer verilmiÅŸtir.
TebliÄŸde, bu konuya iliÅŸkin olarak yukarıdaki çerçevede açıklamalara yer verilmiÅŸtir.
VIII- Girişim Sermayesi Yatırım Fonları Katılma Payları,
Bu TebliÄŸ ile aynı tebliÄŸe “5.6.2.2.4. GiriÅŸim sermayesi yatırım fonları katılma payları” baÅŸlıklı bölüm eklenmiÅŸtir.
Buna göre, Sermaye Piyasası Kurulundan izin alarak faaliyette bulunan giriÅŸim sermayesi fonlarının katılma paylarının satışından elde edilecek kazançların %75’i, bu bölümde öngörülen diÄŸer ÅŸartların da saÄŸlanması kaydıyla kurumlar vergisinden istisna edilecektir.
IX- Serbest Bölgelerde Yalnızca Yurt Dışına Satıştan Elde Edilen Kazançlara İstisna Uygulanması,
7524 sayılı Kanunla, 1/1/2025 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin yalnızca yurt dışına satışından elde ettikleri kazançları gelir veya kurumlar vergisinden müstesna tutularak, imal edilen ürünlerin yurt içine satışı istisna kapsamından çıkarılmıştır.
TebliÄŸde bu konuya iliÅŸkin olarak aÅŸağıdaki açıklamalara yer verilmiÅŸtir.
- Serbest bölgelerde imal edilen ürünlerin 1/1/2025 tarihinden itibaren yurt içine satışından elde edilen kazançlara kurumlar vergisi istisnası uygulanmayacaktır.
- Serbest bölgede üretim faaliyetinde bulunan üretici firmaların ürünlerini, aynı veya baÅŸka bir serbest bölgede faaliyette bulunan ihracatçılara, yurt dışına satılması kaydıyla teslim etmeleri de yurt dışına satış olarak deÄŸerlendirilecektir. Bu ÅŸekilde ihracat kaydıyla yapılan teslimlerde, üretici firmalar istisnadan yararlanacağından, ihracatı gerçekleÅŸtiren firmaların istisnadan yararlanması mümkün deÄŸildir.
Söz konusu malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren üç ay içinde ihraç edilmesi zorunludur. Bu sürede ihraç edilmemesi halinde, bu mallara iliÅŸkin yurt dışı satış gerçekleÅŸmemiÅŸ olarak deÄŸerlendirilecektir.
Bu istisnadan, bölgede yeni faaliyete geçen mükellefler ile faaliyet ruhsatlarında yer alan sürenin dolmasıyla normal vergileme rejimine tabi olacak mükellefler yararlanacaktır.
Ancak,
• Üretim dışı faaliyetlerden,
• Serbest bölge dışında üretilen malların satışından,
• Faaliyet ruhsatında belirtilen alan dışında üretilen malların satışından,
• Serbest bölgede veya serbest bölge dışında fason olarak imal ettirilen ürünlerin satışından,
elde edilen kazançlar istisna kapsamında deÄŸerlendirilmeyecektir.
İstisna uygulamasında, imal edilen ürünlerin sadece yurt dışına yapılan satışından elde edilen kazanç kısmı dikkate alınacaktır.
Serbest bölgelerde faaliyet gösteren mükelleflerin imal ettikleri ürünlerin yurt dışına satışından elde ettikleri kazançların gelir veya kurumlar vergisinden istisna edilebilmesi için;
• Bölgelerde “imalat” faaliyetinde bulunmak üzere almış oldukları ruhsatın bir örneÄŸini,
• Sanayi sicil belgesi ve kapasite raporunun bir örneÄŸini,
• İmalat faaliyetinde kullanılacak araç parkını gösteren bir listeyi,
yeni mükellefiyet tesis ettirenler mükellefiyet tesisinde, durum deÄŸiÅŸikliklerinde ise (yeni bir alanda imalata baÅŸlayacak mükelleflerin bu durumu ruhsatlarına iÅŸlettirdikten sonra) deÄŸiÅŸikliÄŸi müteakiben verecekleri ilk geçici vergi beyannamesi ekinde, ilgili vergi dairesine vermeleri gerekmektedir.
X- Türkiye’den Yurtdışı Mukimi KiÅŸi ve Kurumlara Verilen Hizmetler,
Türkiye’de yerleÅŸik olmayan yabancı kiÅŸi ve kuruluÅŸlara verilen bazı hizmetlerde (mimarlık, mühendislik, yazılım vb.) 2012'den itibaren elde edilen kazançların %50’si kurum kazancından indirilebiliyordu. 7491 sayılı Kanun ile 1/1/2023'ten itibaren ise bu oran %80’e çıkarıldı. Ancak, bu indirimden yararlanabilmek için kazançların, ilgili dönem beyannamesi verilmeden önce Türkiye’ye transfer edilmesi gerekmektedir.
Bu TebliÄŸ ile aynı TebliÄŸin “10.5. Türkiye’den yurtdışı mukimi kiÅŸi ve kuramlara verilen hizmetler” baÅŸlıklı bölümü deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ, söz konusu %50 oranı %80 olarak revize edilmiÅŸtir.
Ayrıca TebliÄŸde 1/1/2023'ten itibaren elde edilen kazançların indirimden yararlanabilmesi için, bu kazançların tamamının yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilme tarihine kadar Türkiye'ye transfer edilmesi gerekmektedir. Kazançların yalnızca bir kısmının transfer edilmesi halinde, indirimden hiç yararlanılamaz. Ayrıca, kazançlar belirtilen süre dışında transfer edilirse, daha sonraki dönemlerde de bu indirim uygulanmaz.
XI- Taşınmazların Bölünme Kapsamından Çıkarılması,
7456 sayılı Kanun'la yapılan deÄŸiÅŸiklikle, 1/1/2024 tarihi itibariyle, taşınmazlar bölünme kapsamından çıkarılmıştır.
Bu TebliÄŸ ile aynı tebliÄŸin, “19.2.2.3. İştirak hisselerinin ortaklara verilmesi” baÅŸlıklı bölümü revize edilerek, "Taşınmaz" ifadesi bu bölümden tamamen çıkarılmıştır.
XII- Kurumlar Vergisi Oranı ve Geçici Vergi,
BilindiÄŸi üzere, 15/7/2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7456 Sayılı Kanun ile kurumlar vergisi oranı %25 olarak belirlenmiÅŸ olup, söz konusu oranın; bankalar, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Åžirketleri Kanunu kapsamındaki ÅŸirketler, elektronik ödeme ve para kuruluÅŸları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim ÅŸirketleri, sermaye piyasası kurumlan ile sigorta ve reasürans ÅŸirketleri ve emeklilik ÅŸirketlerinin kurum kazançları için %30 ÅŸeklinde uygulanması düzenlenmiÅŸtir.
Ayrıca, 2/8/2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7524 Sayılı Kanun ile yap-iÅŸlet-devret modeli ve kamu-özel iÅŸ birliÄŸi projeleri kapsamında elde edilen kazançlar için de kurumlar vergisi oranı %30’a yükseltilmiÅŸtir.
Bu TebliÄŸ ile, aynı TebliÄŸ'in "32.1. Kurumlar Vergisi Oranı ve Geçici Vergi" baÅŸlıklı bölümünde, yukarıda belirtilen düzenlemeler doÄŸrultusunda deÄŸiÅŸiklik yapılmıştır.
XIII- İhracat Yapan Kurumlar İle Üretim Faaliyetiyle İştigal Eden Kurumlarda Kurumlar Vergisi Oranının İndirimli Uygulanması,
7456 Sayılı Kanun ile ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına uygulanan 1 puan indirim 5 puana yükseltilmiÅŸ, imalat faaliyetlerinden elde edilen kazançlara uygulanan 1 puanlık indirimde ise herhangi bir deÄŸiÅŸiklik yapılmamıştı.
Bu TebliÄŸ ile, aynı TebliÄŸ'in “32.1.2. İhracat yapan kurumlar ile üretim faaliyetiyle iÅŸtigal eden kurumlarda kurumlar vergisi oranının indirimli uygulanması” baÅŸlıklı bölümündeki açıklama ve örnekler yukarıda yer alan düzenlemeler doÄŸrultusunda revize edilmiÅŸtir.
XIV- İhracatı GeliÅŸtirme Anonim Åžirketi ile Katılım Finans Kefalet Anonim Åžirketi'ne İliÅŸkin Düzenlemeler,
7341 sayılı Kanun ile 5910 sayılı Kanun'un 18. maddesine eklenen düzenlemeyle, ihracatçıların finansman ihtiyaçlarını karşılamak ve teminat yetersizliÄŸi yaÅŸayan ihracatçılar lehine ihracat kredilerine kefalet vermek amacıyla kurulan İhracatı GeliÅŸtirme Anonim Åžirketi'ne kaynak saÄŸlanması amacıyla ihracat iÅŸlemleri üzerinden FOB bedelin onbinde üçüne kadar ödeme yapılması öngörülmüÅŸtür. Ayrıca, hizmet sektörlerinden, on altı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin on katına kadar, Ticaret Bakanlığı tarafından yıllık cirolara göre belirlenen tutarda ilave yıllık aidat tahsil edilmesi de düzenleme kapsamında yer almıştır. Aynı zamanda, bu ÅŸirketler, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4. maddesi uyarınca kurumlar vergisinden muaf tutulmuÅŸtur.
TebliÄŸde yapılan açıklamalara göre, İhracatı GeliÅŸtirme Anonim Åžirketi'nin bu muafiyeti, sadece kuruluÅŸ amacına uygun iÅŸleri ile sınırlı olmak kaydıyla geçerlidir. Ayrıca, 7491 sayılı Kanun ile yapılan deÄŸiÅŸiklikle, Katılım Finans Kefalet Anonim Åžirketi de aynı ÅŸekilde kurumlar vergisinden muaf tutulmuÅŸtur.
Söz Konusu TebliÄŸe UlaÅŸmak İçin Tıklayınız...
Yeminli Mali Müşavir