Yeni Yasa Tasarısı İle Yapılması Öngörülen Düzenlemeler
28.03.2022Yeni Yasa Tasarısı Ä°le Yapılması Öngörülen Düzenlemeler
25 Mart 2022 tarihinde TBMM BaÅŸkanlığına “Hâzineye Ait Taşınmaz Malların DeÄŸerlendirilmesi ve Katma DeÄŸer Vergisi Kanununda DeÄŸiÅŸiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” sunuldu.
Söz konusu Kanun Teklifi ile yapılması öngörülen bazı vergi düzenlemeleri aÅŸağıdaki gibidir;
I- Vergi Usul Kanununda Yapılması Öngörülen DeÄŸiÅŸiklikler;
Etkin PiÅŸmanlık Hükümlerinden SoruÅŸturma Ve KovuÅŸturma AÅŸamasında Yararlanılmasına Ä°mkan Verilmesi,
Kanun Teklifinin 4 üncü maddesi ile Vergi Usul Kanunun “Kaçakçılık suçları ve cezaları” baÅŸlıklı 359 uncu maddesinde yapılması öngörülen düzenlemeyle piÅŸmanlık hükümlerinden soruÅŸturma ve kovuÅŸturma aÅŸamasında yararlanılmasına imkan verilmektedir.
Buna göre, 359 uncu maddede yazılı fiillerle verginin ziyaa uÄŸratıldığının tespit edilmesine baÄŸlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammının; soruÅŸturma evresinde ödenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında, kovuÅŸturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödenmesi halinde ise verilecek ceza üçte bir oranında indirilecektir.
Tarh edilen vergi ve vergi aslına bağlı olarak kesilen cezanın bulunmadığı durumlarda verilecek ceza yarı oranında indirilecektir.
Belirtilen bu ceza indiriminden faydalanabilmek için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına baÅŸvurulmaması veya baÅŸvurulmuÅŸsa vazgeçilmesi ÅŸart olarak sayılmaktadır.
Ayrıca, bu maddede düzenlenen suçların birden fazla takvim yılı veya vergilendirme dönemi içinde aynı suç iÅŸleme kararının icrası kapsamında iÅŸlenmesi halinde, Türk Ceza Kanununun 43 üncü maddesi uygulanır denilerek hapis cezalarının üst sınırı artırılmaktadır.
II- Kurumlar Vergisi Kanununda Yapılması Öngörülen Düzenlemeler;
1) Finans Sektöründe Kurumlar Vergisi Oranının %25 Olarak Uygulanması,
Bu Kanun Teklifinin 25 inci maddesi ile 5520 sayılı Kanunun “Kurumlar vergisi ve geçici vergi oranı” baÅŸlıklı 32 nci maddesinin birinci fıkrasında yapılması öngörülen deÄŸiÅŸiklikle; bankalar, finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman ÅŸirketleri, elektronik ödeme ve para kuruluÅŸları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim ÅŸirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans ÅŸirketleri ve emeklilik ÅŸirketlerinin kurum kazançları üzerinden kurumlar vergisi oranının %25 olarak uygulanması; ayrıca Kanun Teklifinin 26 ncı maddesi söz konusu %25’lik oranın 2022 takvim yılında da uygulanabilmesi düzenlenmektedir.
2) Sermayenin Tamamlanmasına Karar Verilmesi Durumunda Ortaklarca Şirketlere Aktarılan "Sermaye Tamamlama Fon Tutarlarının" Kurum Kazancının Tespitinde Dikkate Alınmaması,
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 376 ncı maddesi sermayenin kaybı veya borca batık olma durumuna iliÅŸkindir.
Zararın, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisine eÅŸit veya bu tutardan çok olması halinde, toplantıya çaÄŸrılan genel kurul;
a) TTK’nin 473 ilâ 475 inci maddelerine göre sermaye azaltımı yapılmasına,
b) Sermayenin tamamlanmasına,
c) Sermayenin artırılmasına,
karar verebilmektedir.
Sermayenin tamamlanması, bilânço açıklarının ortakların tamamı veya bazı ortaklar tarafından kapatılmasıdır. Sermayenin tamamlanmasına karar verilmesi halinde her ortak zarar sebebiyle karşılıksız kalan tutarı kapatacak miktarda parayı vermekle yükümlü olmaktadır. Bu yükümlülük, sermaye konulması veya borç verilmesi niteliÄŸinde olmayıp karşılıksızdır. Ayrıca yapılan ödemeler, gelecekte yapılacak sermaye artırımına mahsuben bir avans olarak nitelendirilmemektedir.
Bilanço zararlarının kapatılması için getirilen yükümlülükler uyarınca yapılan ödemeler öz kaynaklar içerisinde sermaye tamamlama fonu hesabında toplanmakta ve takip edilmektedir. Sermaye tamamlama fonu yalnızca zararların mahsup edilmesi suretiyle kullanılabilmektedir.
Bu Kanun Teklifinin 23 üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun “Safi kurum kazancı” baÅŸlıklı 6 ncı maddesine eklenmesi öngörülen fıkra ile sermayenin tamamlanmasına karar verilmesi halinde ortaklarca ÅŸirketlere bu kapsamda aktarılan tutarların kurum kazancının tespitinde dikkate alınmaması saÄŸlanmaktadır.
3) Katılma Paylarının Fona İadesinden Doğan Gelirlerin İstisna Kapsamına Alınması,
Kurumlar Vergisi Kanununun “Ä°stisnalar” baÅŸlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendi uyarınca kurumların, 1.1.2022 tarihinden itibaren, tam mükellefiyete tabi diÄŸer yatırım fonu katılma paylarından elde ettikleri kâr payları (portföyünde yabancı para birimi cinsinden varlık ve altın ile diÄŸer kıymetli madenler ve bunlara dayalı sermaye piyasası araçları bulunan yatırım fonlarından elde edilen kazançlar hariç) kurumlar vergisinden istisnadır.
Düzenleme mevcut haliyle fon katılma paylarının fona iadesi suretiyle elde edilen kazançları kapsamamaktadır. Ayrıca söz konusu fonların katılma paylarından Vergi Usul Kanununun 279 uncu maddesi kapsamında dönem sonu deÄŸerlemesine tabi olanlar açısından, bu deÄŸerlemeden doÄŸan kazançlar da istisna kapsamında deÄŸildir.
Bu Kanun Teklifinin 22 nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunun 5 inci maddesinde yapılması öngörülen deÄŸiÅŸiklikle belirtilen yatırım fonlarından elde edilen kar paylarına ilave olarak katılma paylarının fona iadesi suretiyle elde edilen kazançlar da istisna kapsamına alınmakta, bu payların dönem sonu deÄŸerlenmesinden kazanç oluÅŸması halinde ise bu kazançlar da istisna olarak deÄŸerlendirilmektedir.
Ayrıca, yatırım fonlarının katılma paylarının iki yıldan uzun süreyle elde tutulması halinde satışından doÄŸan kazançların da %75 oranında istisnaya tabi olması saÄŸlanmaktadır.
4) Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarına Tanınan Kazanç Ä°stisnasının Kapsamı,
Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (4) numaralı alt bendi uyarınca gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları kurumlar vergisinden istisnadır.
Bu Kanun Teklifinin 22 nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunun 5 inci maddesinde yapılması öngörülen deÄŸiÅŸiklikle münhasıran altyapı yatırım ve hizmetlerinden oluÅŸan portföyü iÅŸletecek gayrimenkul yatırım ortaklıkları gibi esas faaliyet konusu gayrimenkullerle ilgili portföy iÅŸletmeciliÄŸi olmayan gayrimenkul yatırım ortaklıklarının istisna kapsamında olmadığı hususuna açıklık getirilmektedir.
III- Gelir Vergisi Kanununda Yapılması Öngörülen Düzenlemeler;
1) Reklam Yasağı Kararına RaÄŸmen, Reklam Yasağı Getirilen Sosyal AÄŸlara Reklam Vermeyi Sürdüren Gelir Vergisi Mükelleflerinin Bu Harcamalarının Vergi Matrahının Tespitinde Gider Kabul Edilmemesi,
5651 sayılı “Ä°nternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla Ä°ÅŸlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun”un ek 4 üncü maddesi uyarınca, Türkiye'den günlük eriÅŸimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal aÄŸ saÄŸlayıcıların Türkiye'de en az bir kiÅŸiyi temsilci olarak belirlemeleri gerekmekte olup, bu yükümlülüÄŸün yerine getirilmemesi halinde Türkiye'de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kiÅŸilerin ilgili sosyal aÄŸ saÄŸlayıcısına yeni reklam vermesi yasaklanmıştır.
Bu Kanun Teklifinin 1 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun “Gider Kabul Edilmeyen Ödemeler” baÅŸlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrasına ve yine bu Kanun Teklifinin 24 üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun “Kabul Edilmeyen Ä°ndirimler” baÅŸlıklı 11 inci maddesinin birinci fıkrasına eklenmesi öngörülen bentle, 5651 sayılı Kanunun ek 4 üncü maddesi uyarınca hakkında reklam yasağı kararı verilmiÅŸ olmasına raÄŸmen, reklam yasağı getirilenlere reklam vermeye devam eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu harcamalarının vergi matrahının hesaplanmasında gider olarak kabul edilmemesi düzenlenmektedir.
2) Bir Veya Birden Fazla Özel SaÄŸlık KuruluÅŸu Ä°le SözleÅŸme Düzenleyerek Hekimlik Faaliyetini Yürüten Hekimlerin Serbest Meslek Erbabı Olarak Kabul Edilmesi,
Bu Kanun Teklifinin 2 nci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun “Serbest Meslek Erbabı” baÅŸlıklı 66’ncı maddesinin ikinci fıkrasına eklenmesi öngörülen bentle bir veya birden fazla özel saÄŸlık kuruluÅŸu ile sözleÅŸme düzenleyerek hekimlik faaliyetini yürüten hekimlerin serbest meslek erbabı olarak kabul edilmesi ve kazançlarının serbest meslek kazancı hükümlerine göre vergilendirilmesi düzenlenmektedir.
IV- Katma DeÄŸer Vergisi Kanunda Yapılması Öngörülen Düzenlemeler;
1) Çalışma Veya Oturma Ä°zni Alarak Altı Aydan Daha Fazla Yurt Dışında YaÅŸayan Türk VatandaÅŸları Ä°le Yabancılara KDV Ä°stisnası Kapsamında Teslim Edilen Konut Veya Ä°ÅŸ Yerinin Elde Tutma Süresinin 3 Yıla Çıkarılması,
Katma DeÄŸer Vergisi Kanunun “Araçlar, kıymetli maden ve petrol aramaları ile ulusal güvenlik harcamaları ve yatırımlarda istisna” baÅŸlıklı 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi uyarınca, konut veya iÅŸ yeri olarak inÅŸa edilen binaların ilk tesliminde uygulanmak ve bedeli döviz olarak Türkiye'ye getirilmek kaydıyla, resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye'de bulunan teÅŸekkül ve teÅŸebbüslere baÄŸlı olup adı geçen daire, müessese, teÅŸekkül ve teÅŸebbüslerin iÅŸleri dolayısiyle yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaÅŸları hariç olmak üzere, çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla yurt dışında yaÅŸayan Türk vatandaÅŸları, Türkiye'de yerleÅŸmiÅŸ olmayan yabancı uyruklu gerçek kiÅŸiler ile kanuni ve iÅŸ merkezi Türkiye'de olmayan ve bir iÅŸyeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye'de kazanç elde etmeyen kurumlara yapılan konut veya iÅŸ yeri teslimleri KDV’den istisnadır.
Ä°stisna kapsamında teslim alınan konut veya iÅŸ yerinin bir yıl içerisinde elden çıkarılması halinde ise zamanında tahsil edilmeyen verginin, tecil faiziyle birlikte tapu iÅŸleminden önce elden çıkaran tarafından ödenmesi ÅŸarttır.
Bu Kanun Teklifinin 10 uncu maddesi ile KDV Kanunun 13 üncü maddesinde yapılması öngörülen deÄŸiÅŸiklikle yukarıda anılan bir yıllık süre üç yıla çıkarılmaktadır.
2) TeÅŸvik Belgeli Yatırımlar Kapsamında Yapılan Ä°nÅŸaat Ä°ÅŸlerine Ä°liÅŸkin Yüklenilen KDV’nin Ä°adesine Ä°liÅŸkin Düzenlemenin Ä°stisna Uygulaması Kapsamına Alınması,
Bu Kanun Teklifinin 11 inci maddesi ile imalat sanayine yönelik yatırım teÅŸvik belgesi kapsamında yapılan yatırımlara iliÅŸkin inÅŸaat iÅŸleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV’nin iadesi uygulaması, istisna uygulamasına çevrilmekte, ayrıca turizme yönelik yatırım teÅŸvik belgesi kapsamında yapılan inÅŸaat iÅŸleri de bu istisna kapsamına alınmakta ve süresi 31/12/2025 tarihine kadar uzatılmaktadır.
Buna göre, imalat sanayi ile turizme yönelik yatırım teÅŸvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki inÅŸaat iÅŸlerine iliÅŸkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 31/12/2025 tarihine kadar katma deÄŸer vergisinden istisna olacaktır.
Bu kapsamda yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi iÅŸlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilecektir. Ä°ndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler, istisna kapsamında iÅŸlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilecektir.
CumhurbaÅŸkanı, yukarıda yer alan süreyi üç yıla kadar uzatmaya yetkili olacaktır.
3) Elektrik Motorlu Taşıt Araçlarını Türkiye'de Üreten Mükelleflere Verilen Mühendislik Hizmetlerinin 31/12/2023 Tarihine Kadar KDV'den Ä°stisna Edilmesi,
Bu Kanun Teklifinin 12 nci maddesi ile Katma DeÄŸer Vergisi Kanununa eklenmesi öngörülen geçici 42 inci maddeyle, Türkiye’de gerçekleÅŸtirdikleri Ar-Ge faaliyetleri sonucunda geliÅŸtirdikleri elektrik motorlu taşıt araçlarını Türkiye'de imal eden mükelleflere bu araçların geliÅŸtirilmesine yönelik verilen ve yatırım teÅŸvik belgesi kapsamında yer alan mühendislik hizmetleri 31/12/2023 tarihine kadar katma deÄŸer vergisinden istisna edilmektedir.
Söz konusu Kanun Teklifine ulaÅŸmak için tıklayınız.
Yeminli Mali Müşavir