İhracat Bedellerinin %25’inin TCMB’ye Satılması Uygulaması Hakkında Soru ve Cevaplar
17.01.2022Ä°hracat Bedellerinin %25’inin TCMB’ye Satılması Uygulaması Hakkında Soru ve Cevaplar
Ä°hracat Bedellerinin %25’inin TCMB’ye satılması uygulamasına iliÅŸkin olarak Türkiye Ä°hracatçılar Meclisi tarafından "Ä°hracat Bedellerinin Yüzde 25’inin TCMB’ye Satılması Uygulamasına Dair Soru ve Cevaplar" hazırlanmıştır.
1. Banka hesabına gelen/yatırılan ihracat bedelinden yüzde 25’i ne zaman TCMB’ye satılacaktır? Ä°hracat Bedeli Kabul Belgesi (Ä°BKB) düzenlense dahi döviz satışı, tebliÄŸde belirtilen süreler dahilinde ertelenebilir mi?
TCMB’ye satış tarihi, Ä°BKB’nin düzenlendiÄŸi tarihtir. Ä°BKB’de belirtilen ihracat bedelinin yüzde 25’i, Ä°BKB’nin düzenlendiÄŸi tarihte TCMB’ye satılır.
2. Ä°hracat bedelinden TCMB’ye satılacak oran yüzde 25 midir, daha yüksek oran olabilir mi? EÄŸer daha yüksek oranda satış mümkünse bu ihracatçının talebiyle mi olacaktır?
Ä°BKB veya DAB’da belirtilen tutarın tam yüzde 25’i TCMB’ye satılır.
3. Ä°thalattan kaynaklanan döviz borcu olan ihracatçıların ithalat yükümlülükleri, tebliÄŸ ve genelgede belirtilen usul ve esaslar dahilinde indirildikten sonra kalan kısım için mi Ä°BKB düzenlenecek ve yüzde 25’lik TCMB satışı bu kısım üzerinden mi hesaplanacaktır?
TebliÄŸ ve genelgede belirtilen usul ve esaslar dahilinde indirimler uygulandıktan sonra kalan meblağın ihracat bedeli olarak banka hesabına aktarılması esastır. Ä°BKB, indirimler uygulandıktan sonra ortaya çıkan bedel üzerinden düzenlenir. TCMB’ye yapılacak satış da bu bedel üzerinden hesaplanır.
4. Muafiyet kapsamındaki ülkelerde yapılan ihracatın bedeli yüzde 25 TCMB satışı uygulamasına tabi olacak mıdır?
TebliÄŸ ve genelge uyarınca ihracat bedellerinin banka hesaplarına alınması zorulu olmayan ülkelere yapılan ihracatın bedelleri için Ä°BKB düzenlenmesi ve dolayısıyla TCMB’ye satış yapılması zorunlu deÄŸildir.
5. Hizmet ihracatı, mikro ihracat ve transit ticaret bedelleri yüzde 25 TCMB satışı uygulamasına tabi olacak mıdır?
Hizmet ihracatı, mikro ihracat ve transit ticarete iliÅŸkin bedeller, ilgili tebliÄŸ ve genelge kapsamı dışında bulunmaktadır. Dolayısı ile bu bedeller için Ä°BKB düzenlenmesi ve TCMB’ye satış söz konusu deÄŸildir.
6. Serbest bölgelerde yapılan ihracata iliÅŸkin bedeller yüzde 25 TCMB satışı uygulamasına tabi olacak mıdır?
Serbest bölge iÅŸlem formu kapsamında gerçekleÅŸtirilen 5.000 ABD doları veya karşılığı döviz ya da Türk lirasını geçmeyen tutardaki ihracat iÅŸlemleri muafiyet kapsamındadır. Ayrıca, serbest bölgelerde yerleÅŸik firmalar kambiyo mevzuatı kapsamında yurtdışında yerleÅŸik sayıldığından bu firmalara gelen bedeller için Ä°BKB düzenlenmesine ve Merkez Bankasına satış yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
7. Eximbank ya da diÄŸer bankalardan kullanılan döviz kredilerinin geri ödemeleri, tebliÄŸ kapsamında banka hesabına yatırılması gereken tutarlardan indirilebilir mi?
Eximbank ya da diÄŸer bankalardan kullanılan döviz kredilerinin geri ödemeleri, tebliÄŸ ve genelge hükümleri kapsamında indirime konu edilemez.
8. Terkin sınırları içerisinde kalan ihracat bedelleri TCMB’ye satış uygulaması dahilinde midir?
Genelgede belirtilen terkin sınırları dahilindeki ihracat bedelleri için Ä°BKB düzenlenmesi ve TCMB’ye satış yapılması zorunlu deÄŸildir.
9. Muafiyet kapsamındaki ihracat bedelleri banka hesabına yatırılır ve DAB düzenlenirse, bu bedellerden yüzde 25 TCMB’ye satılacak mıdır?
Muafiyet kapsamındaki ihracat bedeller için ihracat bedeli olduÄŸunun tevsik edilmesi amacıyla Ä°BKB veya DAB düzenletilmesi halinde bu bedellerin de %25’inin TCMB’ye satılması gereklidir. DiÄŸer taraftan, bu bedellerin sadece Türk lirasına çevrilmesi için bir DAB düzenlenmesi halinde TCMB’ye satış yapılmaz.
10. Yüzde 25 TCBM’ye satış hangi döviz cinsleri için geçerli olacaktır?
Yalnızca ABD Doları, EURO ve Ä°ngiliz Sterlini cinsinden ihracat bedellerinin yüzde 25’nin TCMB’ye satışı söz konusudur. DiÄŸer döviz cinslerindeki ihracat bedelleri için TCMB’ye satış söz konusu olmayacaktır.
11. TCMB’ye satışa esas yüzde 25’in hesaplanmasında hangi tutar dikkate alınır?
%25’lik döviz satış tutarı Ä°BKB’ye baÄŸlanacak tutar üzerinden hesaplanacaktır. ÖrneÄŸin, 100 bin USD ihracat bedelinin 80 bin USD’lik kısmı için Ä°BKB düzenlenir. TCMB’ye satılacak tutar 80 bin USD’nin yüzde 25’ine tekabül eden 20 bin USD’dir.
12. Ä°hracat bedelinin tamamı veya bir kısmına Ä°BKB düzenlenmesi için talimat verilene kadar hesapta tutulması zorunlu mudur?
Hayır. Bedel ihracatçının kullanımına bırakılarak Ä°BKB daha sonra düzenlenebilir. Ä°BKB düzenlenmesi için talimat verildiÄŸi gün Ä°BKB tutarının %25’i için ilgili döviz hesabına bakiyenin TCMB döviz satışı için müsait olması gerekmektedir.
13. TL’ye çevrilen tutar sonradan dövize dönüÅŸtürülebilir mi?
Bedelin TL’ye çevrildikten sonra ihracatçı tarafından tasarrufu ihracatçıya baÄŸlıdır.
14. PeÅŸin ihracat bedelleri için de döviz satış iÅŸlemi yapılacak mıdır?
TebliÄŸ kapsamında Ä°BKB düzenlenen tüm ihracat bedelleri TCMB’ye satışa konu olacaktır. PeÅŸin bedellerde ihracatın yapılmaması olasılığı olduÄŸundan, gelen peÅŸin bedelin sonradan prefinansman kredisine dönüÅŸme olasılığı bulunduÄŸundan ve peÅŸin ihracatta Ä°BKB düzenletmek için 24 aylık süre bulunduÄŸundan firmanın fiili ihracattan sonra bedelin Ä°BKB’ye baÄŸlanmasını talep etmesi mümkündür.
15. Gümrük beyannamesinde beyan edilen döviz cinsi ile hesaba gelen döviz cinsi farklı ise hangi döviz cinsi dikkate alınacaktır?
Ä°hracatçının hesabına gelen dövizin cinsi dikkate alınacaktır.
Yeminli Mali Müşavir