Kurum Kazancının Tespitinde Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Nelerdir?
16.04.2024Kurum Kazancının Tespitinde Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Nelerdir?
Ticari kazancın doÄŸru saptanması, gelir ve giderlerinizin hatasız belirlenmesi bakımından, hangi giderlerin gelirden düÅŸüleceÄŸi, hangilerini vergi matrahınızın belirlenmesinde gelirden düÅŸülemeyeceÄŸini bilmeniz son derece önemlidir.
Kanunen kabul edilmeyen giderler, vergi matrahının tespitinde gayrisafi kazançtan indirilemeyecek giderlerdir. Yani, ticari kazancın veya kurum kazancının tespitinde vergi kanunlarının indirilmesine müsaade etmedikleri giderler, vergi uygulamasında "Kanunen Kabul Edilmeyen Gider" olarak adlandırılmaktadır.
Kanunen kabul edilmeyen giderler; Vergi Usul Kanunu ve Gelir Vergisi Kanunu'nun “İndirilecek Giderler” ve “Gider Kabul Edilmeyen Ödemeler” baÅŸlığı altında açıklanmıştır. Ayrıca, Kurumlar vergisi mükellefleri için yasal düzenlemelere ilaveten Kurumlar Vergisi Kanunu'nda “DiÄŸer İndirimler” ve “Kabul Edilmeyen İndirimler” baÅŸlığı altında ilaveler yapılmıştır.
Kurumlar Vergisi Kanunu Uyarınca Kabul Edilmeyen İndirimler,
AÅŸağıda yer alan giderlerin kurumlar vergisi matrahının tespiti sırasında indirilmesi mümkün deÄŸildir:
• Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler,
• Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler,
• Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar,
• Her ne ÅŸekilde ve ne isimle olursa olsun ayrılan yedek akçeler,
• Hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları, vergi cezaları, gecikme zamları ve gecikme faizleri,
• Menkul kıymetlerin itibarî deÄŸerlerinin altında ihracından doÄŸan zararlar ile bu menkul kıymetlere iliÅŸkin olarak ödenen komisyonlar ve benzeri her türlü giderler,
• İşletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayan deniz ve hava taşıtlarına iliÅŸkin giderler ve amortismanlar,
• SözleÅŸmelerde ceza ÅŸartı olarak konulan tazminatlar hariç olmak üzere kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doÄŸan maddî ve manevî zarar tazminat giderleri,
• Basın yoluyla iÅŸlenen fiillerden veya radyo ve televizyon yayınlarından doÄŸacak maddî ve manevî zararlardan dolayı ödenen tazminat giderleri,
• Her türlü alkol ve alkollü içkiler ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklam giderlerinin tamamı,
• Kredi kuruluÅŸları, finansal kuruluÅŸlar, finansal kiralama, faktöring ve finansman ÅŸirketleri dışında, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aÅŸan iÅŸletmelerde, aÅŸan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, iÅŸletmede kullanılan yabancı kaynaklara iliÅŸkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10’unu aÅŸmamak üzere CumhurbaÅŸkanınca kararlaÅŸtırılan kısmı,
• 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun ek 4 üncü maddesi kapsamında hakkında reklam yasağı uygulananlara verilen reklamların giderleri.
• Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeÅŸitli ÅŸekillerde iÅŸletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine iliÅŸkin aylık kira 26.000 Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabına iliÅŸkin özel tüketim vergisi ve katma deÄŸer vergisi toplamının en fazla 690.000 Türk lirasına kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir. Belirtilen hadlerin üzerindeki tutarlar kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmalıdır.
• Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeÅŸitli ÅŸekilde iÅŸletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları araçlar hariç olmak üzere, tüm binek otomobillerinin giderlerinin en fazla %70'i gider olarak gösterilebilir. Kalan %30'luk kısım ise kanunen kabul edilmeyen gider kapsamındadır.
Diğer Kanunlar Uyarınca Kabul Edilmeyen Giderler,
• Mükellefler, vergiye tabi iÅŸlemleri üzerinden hesapladıkları katma deÄŸer vergisi ile indirilecek katma deÄŸer vergisini kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak indiremezler.
• Ticari maksatla kullanılan uçak ve helikopter ile taşıt kiralama faaliyeti ile uÄŸraÅŸan iÅŸletmelerin bu amaçla kiraya verdikleri taşıtlar hariç olmak üzere, Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun I, I/A ve IV sayılı tarifelerinde yer alan taşıtlardan alınan motorlu taşıtlar vergisi ve cezalar ile gecikme zamları, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilemez.
• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel SaÄŸlık Sigortası Kanununa göre, Kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarları kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınamaz.
Tüm bunlara ilave olarak ÅŸirketiniz için dahi olsa belgeleyemediÄŸiniz tüm harcama ve giderler, kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.
Kurum kazancının tespitinde vergi matrahından indirilecek giderlerin neler olduÄŸunun doÄŸru belirlenmesi büyük bir önem arz etmektedir. Uygulamada mükelleflerin, vergi matrahının belirlenmesi sırasında giderlere iliÅŸkin hatalı iÅŸlemler yaptıkları ve bu nedenle vergi incelemelerinde cezalı tarhiyatlar ile karşı karşıya kaldıkları görülmektedir.
Giderler konusunda yapılan hataların önemli bir kısmı bilgi eksikliÄŸinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca, ekonomik ve ticari hayattaki geliÅŸmeler nedeniyle bazı konuların vergi kanunları tarafından tam olarak açıklığa kavuÅŸturulmamasından dolayı, vergi idaresi ile yargının konulara farklı yaklaşımları kafaların karışmasına da yol açabilmektedir. Bu nedenle mükelleflerin vergi matrahının tespiti sırasında indirilecek giderler konusunda oldukça dikkatli hareket etmeleri gerekmektedir.
Yeminli Mali Müşavir