Yatırım Teşviklerinde Yeni Düzenleme: Uygulama Sürecine Getirilen Yenilikler
01.07.2025Yatırım Teşviklerinde Yeni Düzenleme: Uygulama Sürecine Getirilen Yenilikler
30 Mayıs 2025 tarihli ve 9903 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’na dayanılarak hazırlanan yeni Tebliğ, yatırımlarda devlet yardımlarının uygulanmasına ilişkin önemli düzenlemeler getiriyor. Özellikle yatırım teşvik belgesi almak isteyen girişimciler ve firmalar için bu düzenlemelerin doğru anlaşılması büyük önem taşıyor. Zira yatırım sürecinin başından sonuna kadar izlenecek yol haritası bu esaslara dayanıyor.
Teşvik Belgesi Almak Artık Tamamen Dijital
Yeni Tebliğe göre teşvik belgesi başvuruları, tamamen dijital ortamda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın E-TUYS sistemi üzerinden yapılacak. Gerçek kişilerden sermaye şirketlerine, kamu kurumlarından derneklere kadar çok geniş bir başvuru kitlesi bulunuyor. Ancak kuruluş süreci tamamlanmamış tüzel kişilikler adına başvuru yapılamayacak.
Başvuruda aranan temel belgeler arasında; SGK prim borcu olmadığına dair belge, ÇED raporu, işyeri açma ruhsatı, büyük yatırımlar için fizibilite raporu gibi dokümanlar yer almakta. Bu belgelerin eksiksiz yüklenmesi şart; aksi takdirde başvuru değerlendirmeye alınmayabiliyor.
Teşvik Belgesi Sahibi Olmak Ne Sağlıyor?
Teşvik belgesi, yatırımcılara gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, faiz ve kâr payı desteği, sigorta primi işveren hissesi desteği gibi çeşitli avantajlar sağlıyor. Ancak belge alınmış olsa bile diğer mevzuat gereği alınması gereken ruhsat, izin gibi belgeler yine de temin edilmek zorunda. Teşvik belgesi bu belgelerin alınmasını ortadan kaldırmıyor.
Önemli Şart: Başvuru Öncesi Harcamalar Destek Dışında
Yeni Tebliğde altı çizilen bir diğer önemli husus; teşvik belgesi müracaat tarihinden önce yapılan harcamaların teşvik kapsamına alınmayacağıdır. Yani yatırımcı, belgeyi almadan önce yaptığı makine-teçhizat alımları, bina inşaat giderleri gibi harcamalar için destekten yararlanamayacak. Bu da planlamanın titizlikle yapılmasını zorunlu kılıyor.
Kapsama Girmeyen Yatırım Kalemleri Netleşti
Teşvik belgesi kapsamında hangi harcamaların desteklenmeyeceği de detaylı olarak belirlenmiş durumda. Örneğin ham madde, yedek parça, kullanılmış makine ve araçlar, binek otomobiller (istisnalar hariç) destek dışı bırakılmıştır. Ayrıca turizm ve sağlık yatırımlarında da sadece belirli ekipmanlara teşvik uygulanabilecek.
Bu düzenleme, proje bütçelendirmesinde yatırımcıların hata yapmasının önüne geçmeyi amaçlıyor. Özellikle kullanılacak makine-teçhizat listesinin doğru ve eksiksiz hazırlanması gerekecek.
Yenilenebilir Enerji Yatırımlarına Özel Şartlar
Yeni Tebliğ, güneş ve rüzgar enerjisi yatırımlarına yönelik yerli üretim şartlarını da getiriyor. Örneğin güneş enerjisi projelerinde panelin üretimi Türkiye’de yapılmış hücrelerden sağlanmalı. Rüzgar enerjisi içinse kule ve kanatlar yerli olmalı; 2026 sonrası başvurularda jeneratör ve naselin jeneratöründe de aynı şart aranacak.
Bu düzenlemeler, yerli üretimin desteklenmesi amacı taşıyor ve projelerini bu alanda gerçekleştirmek isteyen firmaların tedarik zincirini buna göre planlamasını gerektiriyor.
Stratejik Hamle Programı Kapsamı Belirlendi
Stratejik Hamle Programı ile öncelikli sektörlerde yapılacak yatırımlara yönelik destekler, belirli kriterleri sağlayan projelere tahsis edilecek. Başvurular, detaylı fizibilite raporu ile yapılacak ve Komite değerlendirmesi sonucunda teşvik belgesi alınabilecek.
Bu uygulama ile Türkiye’nin kritik sektörlerde yerli üretim gücünü artırma hedefi destekleniyor.
Teşvik Belgelerinde Değişiklik ve Revizyon İmkanı
Yatırımcılar, teşvik belgesi aldıktan sonra yatırım konusunu veya yatırım detaylarını değiştirmek istediklerinde revizyon talebinde bulunabilecek. Ancak bu talepler için detaylı gerekçe ve belge sunulması zorunlu. Revizyon uygun bulunursa teşvik belgesi güncellenebilecek.
Ayrıca yatırım süresince oluşan mücbir sebepler (deprem, yangın, savaş gibi) nedeniyle yatırıma ara verilmesi halinde süreler işletilmeyecek.
Tamamlama Vizesi Önemli
Yatırım tamamlandığında, teşvik belgesi sürecinin son halkası olan tamamlama vizesi alınacak. Bu aşamada yatırımın tüm belgeleri E-TUYS’a yüklenerek Bakanlığa sunulacak ve yerinde inceleme yapılabilecek. Eksiklik olması halinde yatırımcıya 30 gün süre tanınacak.
Tamamlama vizesi yapılmadan sağlanan desteklerin nihai olarak kesinleşmeyeceği unutulmamalı.
Özetle:
• Teşvik belgesi başvuruları tamamen dijital hale getirildi.
• Önceden yapılmış harcamalar teşvik kapsamında değerlendirilmeyecek.
• Makine-teçhizat listelerinin doğru hazırlanması kritik önemde.
• Yenilenebilir enerji yatırımlarında yerli üretim şartı aranacak.
• Stratejik Hamle Programı projeleri için özel değerlendirme süreci var.
• Yatırım tamamlandığında "tamamlama vizesi" alınması zorunlu.
Yeni Tebliğ yatırım sürecinde belirsizlikleri azaltmayı ve uygulamada yeknesaklık sağlamayı amaçlıyor. Özellikle sanayi yatırımlarına hazırlanan girişimcilerin süreci baştan sona dikkatle planlamaları gerekiyor. Aksi halde belge iptali, teşvik geri alınması gibi risklerle karşılaşmak mümkün.
Bu nedenle yatırım teşvik belgesi almak isteyenler için uzman desteği almak ve Tebliğ’in her detayını dikkate alarak hareket etmek hiç olmadığı kadar önemli hale geliyor.
Yeminli Mali Müşavir