Vergi Cezalarında İndirimden Nasıl Yararlanırım?
01.10.2024Vergi Cezalarında İndirimden Nasıl Yararlanırım?
Hatırlayacağınız üzere vergi cezalarında indirimin ne olduÄŸunu, kimlerin hangi cezalardan nasıl yararlanacağını daha öncede yazmıştım. Ancak günümüzde vergi mevzuatı o kadar çok hızlı deÄŸiÅŸiyor ki, daha önce kaleme alınmış bazı konuları güncel vergi mevzuatına uyarlamak gerekiyor. Bu nedenle, vergi cezalarında indirim uygulamasının ne olduÄŸunu, hangi cezaların kapsama girdiÄŸini, uygulamadan kimlerin nasıl yaralanacağını son yapılan deÄŸiÅŸiklikler ışığında yeniden kaleme almak ihtiyacı doÄŸmuÅŸtur.
Vergi kanunlarında sadece mükelleflere yüklenen ödevlere deÄŸil, mükelleflere tanınan haklara da yer verilmektedir. Bilinçli bir mükellefin, yasaların kendisine hangi haklar tanıdığını bilmesi en az vergisel ödevlerini yerine getirmek kadar önemlidir.
Vergi idaresince yapılan cezalı tarhiyatlar için mükelleflere tanınan haklardan birisi, belki de en sorunsuz bir ÅŸekilde uygulanabileni, vergi cezalarında tanınan indirim hakkıdır.
Tarh edilen vergi ve kesilen cezalara karşı dava yoluna gitmek mükellefler açısından önemli bir emek, zaman ve maddi kaynak ihtiyacını beraberinde getirmekle birlikte, kararın mükellef lehine olacağının garantisi de yoktur. Ä°dare açısından bakıldığında da ihtilafın hızla çözülmesi ve tahsilatın yapılması büyük bir önem arz etmektedir.
Bu nedenle mevzuatımızda vergi ihtilaflarının dava yoluna götürülmeden idari aÅŸamada barışçıl yollarla çözümüne imkân tanıyan bazı müesseseler geliÅŸtirilmiÅŸtir. Vergi ihtilaflarının idari yollarla çözümü, dava yoluyla çözümüne göre çok daha hızlı ve pratik olduÄŸunu söyleyebiliriz.
Vergi Cezalarında İndirim Uygulaması Nedir?
Mükellefler veya vergi sorumluları adına düzenlenmiÅŸ olan vergi ziyaı cezası, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında belli bir oranda indirim yapılmak suretiyle kalan tutarın ödenmesine imkân saÄŸlayan bir kolaylıktır.
Kapsama Hangi Cezalar Girmektedir?
İndirim uygulamasının kapsamına;
• Vergi ziyaı cezası,
• Usulsüzlük cezası,
• Özel usulsüzlük cezası, (Vergi Usul Kanununun 153/A maddesinin üçüncü ve müteakip fıkraları uyarınca istenilen teminatın süresinde verilmemesi veya tamamlanmaması nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezaları hariç)
girmektedir.
Ä°ndirim, bir vergi aslına baÄŸlı olmaksızın kesilen usulsüzlük cezalarına da uygulanabilmektedir.
Uygulamadan Kimler Yararlanabilir?
Cezalarda indirim uygulamasından, mükellef veya vergi sorumlusu olan ceza muhatapları yararlanabilir.
Bu uygulamadan;
• Ä°hbarnamenin tebliÄŸ tarihinden itibaren 30 gün içinde ilgili vergi dairesine baÅŸvurulması,
• Ä°kmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergi veya vergi farkının ve indirimden kalan vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının vadesinde veya Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda belirtilen türden teminat gösterilerek vadesinin bitmesinden itibaren 3 ay içinde ödenmesi,
• Ä°hbarnamenin dava konusu yapılmamış olması,
şartıyla yararlanılabilir.
Cezalarda İndirim Oranları Nedir?
• Vergi Ziyaı,
• Usulsüzlük ve
• Özel Usulsüzlük
cezalarının yarısı (%50) indirilir.
Mükellef veya vergi sorumlusu ödeyeceÄŸini bildirdiÄŸi vergi ve cezasını süresinde ödemez veya dava konusu yaparsa indirimden yararlanamaz.
Ä°ndirimden Faydalanmak Ä°steyen Mükellef veya Vergi Sorumlusu Nereye ve Nasıl BaÅŸvuru Yapabileceklerdir?
Mükellef veya vergi sorumlusu cezalarda indirim talep dilekçelerini, ihbarnamenin tebliÄŸ tarihinden itibaren 30 gün içinde baÄŸlı bulundukları vergi dairesine yapabilecekleri gibi Dijital Vergi Dairesini (Ä°nteraktif Vergi Dairesi) kullanarak elektronik ortamda da yapabileceklerdir.
BaÅŸkanlığımız elektronik uygulamalarından Dijital Vergi Dairesine (dijital.gib.gov.tr) veya uygulama marketlerden mobil cihazlara indirilebilecek GÄ°B Mobil uygulamasına; kullanıcı bilgileri (kullanıcı kodu/T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası) ve ÅŸifre veya e-Devlet ÅŸifresi ile kullanıcı kodu ve ÅŸifre yok ise “e-Devlet ile Kayıt Ol” adımından kullanıcı kodu ve ÅŸifre edinerek giriÅŸ yapılabilecektir.
Ayrıca baÄŸlı olunan vergi dairesine ÅŸifre talebi için baÅŸvuruda bulunulması da mümkündür. Bununla birlikte, e-Devlet (www.turkiye.gov.tr) üzerinden giriÅŸ yaptıktan sonra veya internet bankacılığı üzerinden e-Devlet sayfası kanalıyla da Ä°nteraktif Vergi Dairesine geçiÅŸ yapılabilmektedir.
Dijital Vergi Dairesine (Ä°nteraktif Vergi Dairesi) giriÅŸ yaptıktan sonra, vergi ceza ihbarnamesi indirim talep dilekçesi, “Ä°ÅŸlem BaÅŸlat/Vergi Ä°ÅŸlemleri/Vergi Ceza Ä°hbarnamesi Ä°ndirim/UzlaÅŸma Talebi Dilekçesi” adımından oluÅŸturularak, vergi dairesine elektronik ortamda iletilmektedir. Vergi dairesine iletilen dilekçenin durumu ise Dijital Vergi Dairesi ‘’Dilekçelerim’’ menüsünden takip edilebilmektedir.
Mükellef Dava Açar ise Ä°ndirim Uygulamasından Yararlanabilir mi?
Vergi/ceza ihbarnamesinin tebliÄŸi üzerine dava açılmasına raÄŸmen, cezalarda indirimden yararlanmak için belirlenen otuz günlük baÅŸvurusu süresi dolmadan ve vergi mahkemesi karar vermeden önce vergi davasından vazgeçilmesi halinde, cezalarda indirimden yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Ä°hbarnamenin tebliÄŸinden itibaren otuz günlük baÅŸvuru süresinin sona ermesinden sonra davadan vazgeçilmesi halinde, cezalarda indirimden yararlanılması mümkün deÄŸildir.
Ä°ndirim Talebinden Sonra Yasal Süre Ä°çinde Dava Açılabilir mi?
Mükellef veya vergi sorumlusu, ihbarnamenin tebliÄŸ tarihinden itibaren 30 günlük baÅŸvuru süresi geçmeden, cezalarda indirim talebinden vazgeçerek dava açabilir.
UzlaÅŸma Talebinde Bulunan Mükellef Ä°ndirim Uygulamasından Yararlanabilir mi?
Mükellef veya vergi sorumlusunun, ihbarnamenin tebliÄŸ tarihinden itibaren 30 günlük baÅŸvuru süresi geçmeden, uzlaÅŸma tutanağının imzalanmasına kadar uzlaÅŸma talebinden vazgeçtiÄŸini bildirmesi halinde cezalarda indirim uygulamasından yararlanması mümkündür.
Mükellef vergi ziyaına kaçakçılık sayılan fiillerle sebebiyet verirse bu ceza için ceza indirimi hükümlerinden yararlanabilir, uzlaÅŸma hükümlerinden ise yararlanamaz.
Ä°ndirim Talebinden Vazgeçerek Yasal Süre Ä°çinde UzlaÅŸma Talep Etmek Mümkün müdür?
Mükellef veya vergi sorumlularının adlarına tarh edilen vergi ve kesilen cezalar için önce indirim uygulanması talebinde bulunup, daha sonra ihbarnamenin tebliÄŸ tarihini takip eden 30 günlük süre içerisinde ödenmemiÅŸ tutarlar için bu taleplerinden vazgeçtiklerini bir dilekçe ile beyan etmek suretiyle uzlaÅŸma hükümlerinden yararlanmaları mümkün bulunmaktadır.
Ancak, düzenlenen ihbarnamelerdeki tutarlar için indirim uygulamasından yararlanıp ödeme yapıldıktan sonra, uzlaÅŸma hükümlerinden yararlanılması mümkün deÄŸildir.
UzlaÅŸmanın GerçekleÅŸmesi Durumunda Uzlaşılan Cezada Ä°ndirim Ä°mkanı Var mıdır?
Vergi Usul Kanununda, 7524 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, 2/8/2024 tarihinden itibaren uzlaşılan cezalar hakkında başkaca bir indirim uygulanmayacaktır.
2024 Yılında 23.000 TL’yi AÅŸmayan Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezaları Ä°çin Ä°ndirim Oranı Nedir?
Vergi Usul Kanununa göre; 2024 yılında 23.000 Türk lirasını aÅŸmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için cezalarda indirim oranı %75 olarak uygulanacaktır.
Cezalarda Ä°ndirim Sonrasında Ödeme Ne Zaman Yapılır?
Tarh edilen vergi ile indirim uygulaması sonrasında tahakkuk eden ceza tutarının; vadesinde (tahakkuk tarihinden baÅŸlayarak bir ay içinde) veya Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda belirtilen türden teminat gösterilmesi durumunda vadesinin bitmesinden itibaren 3 ay içinde ödenmesi gerekir.
Cezalarda İndirim Şartlarına Uyulmaması Halinde Ne Yapılır?
Cezalarda indirim talebi üzerine tahakkuk ettirilen vergi ile indirimden arta kalan cezanın süresinde ödenmediÄŸinin tespit edilmesi hâlinde, cezalarda indirim uygulaması ihlal edilmiÅŸ sayılmaktadır ve indirilen ceza tutarı tekrar tahakkuk ettirilerek ceza eski haline dönmektedir. Cezalarda indirim uygulamasından yararlanabilmek için vergi aslı ve indirimden sonra arta kalan cezanın ödenmiÅŸ olması gerekmektedir.
Ayrıca, teminat gösterilmesi nedeniyle verilen üç aylık sürede ödeme yapılmamış ise verilen süre normal vadeye dönüÅŸtürülür. Mükellefin göstermiÅŸ olduÄŸu teminat paraya çevrilir.
Mükelleflerin, vergi kanunlarının tanıdığı haklar konusunda yeterli bilgiye sahip olmalarının ne kadar önemli olduÄŸunu sanırım söylemeye gerek yok. Birçok mükellef mali müÅŸavirim varken bunları da mı ben takip edeceÄŸim diyebilir. Sadece vergi kanunları için deÄŸil, bilinçli bir vatandaşın, kanunlar tarafından kendisine yüklenen sorumlulukları nasıl bilmesi gerekiyorsa, yine aynı kanunlar tarafından kendisinin hangi haklara sahip olduÄŸunu da bilmesi gerekir.
Yeminli Mali Müşavir