Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesi
16.06.20202019 yılının Aralık ayında yayımlanan 7194 Sayılı Kanun ile ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde (2020 yılından itibaren elde edilenlere uygulanmak üzere) değişiklikler yapıldı. Uygulamanın nasıl olacağına ilişkin detayları içeren Tebliğ henüz yeni yayımlandı.
Yazımızın içeriğinde de son yapılan düzenlemeler doğrultusunda ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde değişen konulara yer verilecektir.
Yapılan yeni düzenleme ile ücretlerin vergilendirilmesi ve beyanı ile ilgili iki temel değişiklik yapılmıştır.
Bunlardan birincisi, Gelir Vergisi Kanununda yer alan gelir vergisi tarifesindeki %15, %20, %27 ve %35 olan vergi oranlarına % 40 vergi oranının eklenmesidir. Buna göre 2020 yılından itibaren yıllık brüt 600.000 TL üzerinde ücret geliri elden kişiler, bu tutarı aşan ücret gelirleri için % 40 oranında gelir vergisi ödeyeceklerdir.
Tek İşverenden Alınan Ücretler,
Diğer düzenleme ise, 2020 yılından başlamak üzere tek işverenden alınan ücret geliri yıllık brüt 600.000 TL’nın üzerinde olanlar, izleyen yılın Mart ayında bu ücret gelirlerini yıllık beyanname ile beyan edeceklerdir. Daha önce tek işverenden alınan ücretler, tutarına bakılmaksızın beyana tabi değildi.
Böylece tek işverenden yıllık brüt 600.000 TL üzerinde ücret geliri elde eden kişilerin kira, menkul sermaye iradı, diğer kazançlar dolayısıyla elde etmiş kazançları da verilecek beyannamede ücret gelirine eklenerek %40 oranında vergilendirilmiş olacaktır.
Birden Fazla İşverenden Alınan Ücretler,
Birden fazla işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, birinci işverenden aldıkları ücret gelirleri de dâhil olmak üzere ücretleri 600.000 TL’sini aşması halinde beyanname verilecektir.
Birden fazla işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, birden sonraki işverenden alınan ücretleri toplamının 49.000 TL’ sını aşması halinde de ücret gelirleri yıllık beyanname ile beyan edilmek zorundadır.
Konuyla ilgili genel hususları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;
▪ Ücret gelirlerinin beyan edilip edilmeyeceği kendi içinde değerlendirilecek olup, diğer gelirlerin bulunması halinde bu gelirler hesaplamaya dahil edilmeyecektir. Yine, diğer gelirlerin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde de ücret gelirleri hesaplamaya dahil edilmeyecektir.
▪ Yıllık beyanname verilmesi durumunda bazı giderleri indirim konusu yapabileceklerdir. Bunlar; şahıs sigorta primleri, eğitim ve sağlık harcamaları, bağış ve yardımlar, sponsorluk harcamaları ve çeşitli şartları taşıyan ve kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar olarak sayılabilir.
Eğer kişinin ücret dışında bir geliri yoksa beyanname vermesi halinde ek bir vergi ödemesi söz konusu olmayacaktır. Hatta beyannamede yapılacak indirimler dolayısıyla iade alması bile mümkün olabilecektir.
▪ Yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden yıl içinde tevkif suretiyle ödenen vergiler mahsup edilebilecektir.
▪ Tevkifata tabi tutulmamış ücret gelirleri (Gelir Vergisi Kanunun 64 üncü maddesinde belirtilen diğer ücretler hariç), tutarı ne olursa olsun yıllık beyannameyle beyan edilecektir.
Kamu Kurumlarının Tek İşveren Olarak Değerlendirilmesi,
Genel yönetim kapsamındaki idareler ile bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlarda çalışan personelin; aynı yıl içerisinde birden fazla kamu kurumundan çeşitli adlarla ücret alması ya da atama, nakil ve benzeri sebeplerle bir kurumdan diğer bir kuruma geçmesi durumlarında bu idarelerde çalışanların ücretlerinin vergilendirilmesinde, tek işveren olarak değerlendirilecektir.
Özel Sektör İşyerlerinde Birden Fazla İşverenin Yanında Çalışanlar,
Aşağıdaki hallerde, hizmet erbabının ücretlerinin birden fazla işverenden elde edildiği kabul edilir;
▪ Bir özel sektör işvereninin yanında çalışan hizmet erbabının, yıl içerisinde bu işverenden elde ettiği ücretinin yanısıra, başka bir özel sektör işvereninden ya da kamu kurum veya kuruluşundan da elde ettiği ücret gelirleri,
▪ Aynı takvim yılı içinde bir özel sektör işvereninin yanında çalışmakta iken, işten ayrılarak başka bir özel sektör işvereninin yanında ya da kamu kurum veya kuruluşunda çalışmaya başlanılması nedeniyle elde ettiği ücret gelirleri,
▪ Aynı takvim yılı içinde, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin yanında çalışan hizmet erbabının, söz konusu mükelleflerin ortağı oldukları iş ortaklığı veya adi ortaklıklar bünyesinde çalışmaya başlamaları halinde elde ettikleri ücret gelirleri.
Hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret geliri elde etmesi durumunda her bir işverenden elde edilen ücret ayrı ayrı vergilendirilecek olup ücret matrahları birbiri ile ilişkilendirilmeyecektir. Hizmet erbabının işveren değişikliği yapması durumunda, yeni işverenden alınacak ücret, eski işverenden aldığı ücret matrahı ile ilişkilendirilmeden sıfır matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir.
Yıl içerisinde işveren değiştiren hizmet erbabı, ücret gelirine ilişkin gelir vergisi matrahını yeni işverenine bildirmek suretiyle ücretinin gelir vergisi tarifesine göre kümülatif olarak vergilendirilmesini talep edebilir. Bu durumda yeni işveren kümülatif matrahı dikkate alarak tevkifat yapar. Yıl içinde birden fazla işverenden elde ettiği ücret gelirleri kümülatif matrah dikkate alınarak vergilenen hizmet erbabının bu gelirlerini yıllık beyannameyle beyan etme yükümlülüğü bulunması durumunda, yıllık beyannamede bildirilen matrah üzerinden hesaplanan gelir vergisinden kümülatif matrah dikkate alınmak suretiyle tevkif suretiyle ödenen vergiler mahsup edilebilecektir.
Tek İşverenden Elde Edildiği Kabul Edilen Ücretler
Aşağıdaki hallerde, hizmet erbabının ücretlerinin tek işverenden elde edildiği kabul edilir;
▪ İki ayrı özel sektör firmasının birleşmesi (devir, nev’i değişikliği ve bölünme halleri dahil),
▪ 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan yerlerde çalışan hizmet erbabının, yıl içinde alt işvereninin değişmesi,
▪ Ortaklık halinde faaliyette bulunan işyerlerinde, ortaklardan herhangi birinin değişmesi.
Ücret geliri elde eden hizmet erbabının özellikle birden fazla işverenden ücret alması durumunda, beyan dönemi geldiğinde beyanname düzenlenip düzenlemeyeceği konusunda, ileride cezalı bir işlemle karşı karşıya kalmamak için mutlaka konunun uzmanlarından destek alması kendi yararına olacaktır.
Tüm okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.
Yeminli Mali Müşavir