Nihai Tüketiciye 7 Bin Lira Üzeri Harcamalarda Nakit Yasağı Getirildi
29.10.2024Nihai Tüketiciye 7 Bin Lira Üzeri Harcamalarda Nakit Yasağı Getirildi
Vergi kayıp ve kaçaklarının önlenmesi amacıyla, yapılan iÅŸlemlerin doÄŸruluÄŸunun, finansal kurumların kayıt ve belgeleri yardımıyla tespit edilmesi, bir baÅŸka ifade ile mal ve hizmet hareketlerinin paranın izi sürülerek kontrol edilmesi, önemli bir vergi güvenlik mekanizmasıdır.
Bu kapsamda, Vergi Usul Kanunu uyarınca, mükelleflerce tahsilat ve ödemelerin finansal kurumlar (banka, ödeme kuruluÅŸları, PTT) kanalıyla yapılması ve bu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi konusunda zorunluluk getirilmesine iliÅŸkin Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmiÅŸtir.
Bu yetki kapsamında Hazine ve Maliye Bakanlığı vergi mükellefi olanlar açısından bu haddi son olarak 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 7 bin lira olarak belirlemiÅŸti.
Ancak 2 AÄŸustos 2024 tarihinde yayımlanan 7524 sayılı Kanun ile Vergi Usul Kanununda yapılan deÄŸiÅŸiklikle tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluÄŸuna iliÅŸkin yetki kapsamına, mükellefiyeti olmayan kiÅŸiler de dahil edilmiÅŸtir.
18 Ekim 2024 tarihinde yayımlanan 572 Sayılı Vergi Usul Kanunu Genel TebliÄŸi ile mükellef olmayan kiÅŸilerin de 7.000 TL’yi aÅŸan tahsilat ve ödemelerini finansal kurumlar aracılığıyla gerçekleÅŸtirmeleri zorunlu hale getirilmiÅŸtir.
Bu zorunluluk kapsamında, mükellef olmayanlar da, tevsik zorunluluÄŸu kapsamında olanlardan yapacakları alımlarına iliÅŸkin 7.000 TL’yi aÅŸan tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapacaklardır. Aksi halde hem mükellef olmayana hem de satıcıya ceza uygulanacaktır.
Mükellef olmayanların kendi aralarında yapacakları iÅŸlemler de ise tevsik zorunluluÄŸu bulunmamaktadır.
Örnek: Özel bir ÅŸirkette iÅŸçi olarak çalışan Bayan (A), mobilya ticareti ile uÄŸraÅŸan (B) Ltd. Åžti.’nden 25 bin lira tutarında koltuk takımı satın almıştır. Söz konusu koltuk takımının tutarı 7 bin liralık haddi aÅŸtığından bu iÅŸleme ait tahsilat ve ödemenin aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması gerekmektedir. Söz konusu tahsilat ve ödemede tevsik zorunluluÄŸuna uyulmaması durumunda iÅŸçi Bayan (A) ve (B) Ltd. Åžti.’ne ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.
Aynı Günde, Aynı KiÅŸi veya Kurumlarla Yapılan Ä°ÅŸlemlerde Durum Nedir?
Aynı günde aynı kiÅŸi veya kurumlarla yapılan iÅŸlemlerin toplam tutarının 7 bin lirayı aÅŸması durumunda, iÅŸlemlerin her biri iÅŸlem bazında belirlenen haddin altında kalsa bile, aÅŸtığı iÅŸlemden itibaren iÅŸleme konu tahsilat ve ödemelerin de aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması zorunludur.
Örnek: Kamu kurumunda memur olarak çalışan Bay (C), aynı gün içerisinde (D) Ltd. Åžti.’nden sırasıyla 1.000 TL, 3.000 TL, 3.500 TL ve 500 TL tutarında ayrı ayrı mal alımları gerçekleÅŸtirmiÅŸtir. Bay (A)’nın, (B) Ltd. Åžti.’nden aynı günde yaptığı mal alımları toplamı 3.500 TL’lik alımla 7.000 TL’lik haddi aÅŸtığından, son iki iÅŸleme ait tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluÄŸu kapsamında aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması gerekmektedir.
Söz konusu tahsilat ve ödemelerde tevsik zorunluluÄŸuna uyulmaması durumunda Bay (C) ile (D) Ltd. Åžti.’ne ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.
Kısım Kısım Yapılan Tahsilat ve Ödemelerde Durum Nedir?
Tahsilat ve ödemeye konu iÅŸlem tutarının tevsik zorunluluÄŸu kapsamında 7 bin lirayı aÅŸması halinde, bedelin farklı tarihlerde kısım kısım ödenmesinde iÅŸlemin toplam tutarı dikkate alınacak ve her bir tahsilat ve ödeme, tevsik zorunluluÄŸu kapsamında aracı finansal kurumlar kanalıyla gerçekleÅŸtirilecektir.
Örnek: Kamu kurumunda iÅŸçi olarak çalışan Bay (E), oÄŸlunu 75 bin lira karşılığında (F) eÄŸitim kurumunda üniversite hazırlık kursuna yazdırmıştır. Aralarındaki anlaÅŸma gereÄŸi Bay (E), hizmet bedelini 12 eÅŸit taksitte ödeyecektir. Bu durumda her taksit, 7 bin liralık tevsik sınırının altında olsa dahi ödemenin toplam tutarı belirlenen haddi aÅŸtığından kısım kısım yapılan her bir tahsilat ve ödeme de aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılmak zorundadır.
Söz konusu tahsilat ve ödemelerde tevsik zorunluluÄŸuna uyulmaması durumunda Bay (E) ile (F) eÄŸitim kurumuna ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.
Nihai Tüketicinin Banka Hesabı veya Kredi Kartı Yok ise Ödeme Nasıl Yapılacak?
Bu durumda tevsik zorunluluÄŸu kapsamındaki ödemelerin tahsilatı yapanın hesabına, bizzat aracı finansal kurumların ÅŸubelerine gidilmek ve iÅŸleme ait açıklamalara da yer verilmek suretiyle gerçekleÅŸtirilmesi durumunda, tevsik zorunluluÄŸuna uyulmuÅŸ sayılacaktır.
Örnek: Herhangi bir banka hesabı veya kredi kartı bulunmayan Bay (G), mobilya perakende ticareti ile uÄŸraÅŸan (H) Ltd. Åžti.’den 15.000 TL tutarında bir masa satın almıştır. Bay (G) söz konusu ödemeyi gerçekleÅŸtirmek için (H) Ltd. Åžti.’nin hesabının bulunduÄŸu bankanın bir ÅŸubesine gitmiÅŸ, iÅŸleme ait açıklamalara yer vermek ve karşılığında banka dekontu almak suretiyle ödemeyi yerine getirmiÅŸtir. Bu durumda tevsik zorunluluÄŸuna uyulmuÅŸ sayılacak ve Bay (G) ile (H) Ltd. Åžti.’ne ceza uygulanmayacaktır.
Nihai Tüketiciye En Az 5 Bin Lira Ceza,
Her türlü alışveriÅŸte 7 bin lirayı aÅŸan ödemelerini finansal kuruluÅŸlar kanalıyla yapmayanlara, bir baÅŸka ifadeyle elden yapanlara, nihai tüketici dahil her bir tespit için ödeme tutarının yüzde 10'u oranında ceza kesilecek. Nihai tüketiciye kesilecek ceza tutarı 5 bin liradan az olamayacaktır.
Örnek: Spot maÄŸazadan 20 bin liraya buzdolabı alan nihai tüketiciye, ödemenin elden yapıldığı tespit edildiÄŸinde, ödeme tutarının yüzde 10'u olan asgari ceza tutarı, 5 bin liranın altında kaldığından, 5 bin lira özel usulsüzlük cezası kesilecektir. AlışveriÅŸin 60 bin lira olması halindeyse 6 bin lira ceza kesilecektir. Ayrıca satıcıya da mükellefiyet durumuna göre ceza uygulanacaktır.
Nihai tüketicinin ödemenin elden yapıldığını, ödemeyi takip eden 5 iÅŸ günü içerisinde kendiliÄŸinden idareye bildirmesi halinde, nihai tüketici adına özel usulsüzlük cezası kesilmeyecektir.
Kayıt dışı ile daha etkin mücadele edilebilmesi için vergi idaresi her gün ayrı bir düzenlemeyi yürürlüÄŸe koymakta. Bu nedenle vergi mevzuatını bilmeyen nihai tüketici, herhangi bir cezai bir müeyyide ile karşılaÅŸmaması için alışveriÅŸlerinde artık bu kurala uymak zorundadır.
Yeminli Mali Müşavir