Döviz Alımına Vergi Geldi
21.05.2019Kambiyo muamelelerinde satış tutarı üzerinden sıfır olarak uygulanmakta olan banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) oranı, Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 15 Mayıs 2019 tarihinden itibaren binde 1 olarak belirlenmiştir.
Hangi İşlemlerde Vergi Ödenecek?
Bundan sonra döviz almak isteyen vatandaşlarımız ve şirketler, gerek bankalardan ve gerekse döviz büfelerinden aldıkları dövizler nedeniyle binde 1’lik BSMV ödeyecekler. Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararına göre 2008 yılında kaldırılan uygulama tekrar getirilerek, döviz alımında vergi ödenmesi hükme bağlanmıştır. Ancak dövizi satarken ise herhangi bir vergi söz konusu değildir.
Bankalar ve yetkili müesseseler BSMV mükellefleri içinde sayıldığından döviz satışlarında banka veya yetkili müesseselerin satış tarafında, müşterinin ise alıcı tarafta olduğu işlemlerde bu vergi binde 1 oranında uygulanacaktır.
6802 sayılı Gider Vergileri Kanunun 33 üncü maddesi uyarınca; kambiyo muamelelerinde nispet matrahın binde biri olduğu düzenlemesi yer almış ve maddede Cumhurbaşkanının, bu maddede belirtilen vergi oranını bankalar arası mevduat muameleleri, bankalar ile 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan aracı kurumlar arasındaki borsa para piyasası muameleleri ve diğer banka ve sigorta muameleleri için ayrı ayrı veya birlikte %1'e, kambiyo muamelelerinde ise sıfıra kadar indirmeye ve bu oranları aşmayacak şekilde yeniden tespit etmeye yetkili olduğu belirtilmiştir.
Böylece yayımlanan bu karar ile 1 Mayıs 2008 tarihinden geçerli olmak üzere kaldırılan kambiyo muameleleri vergisi 15 Mayıs 1919 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere tekrar geri getirilmiştir.
Ancak, bu kez yeni gelen vergide, 1 Mayıs 2008 tarihinden önceki uygulama göz önüne alındığında bir takım yeni istisnaların da getirildiğini görüyoruz.
Aşağıda sayılan kambiyo muamelelerinde BSMV, satış tutarı üzerinden sıfır olarak uygulanmaya devam edilecektir;
1) Bankalar ile yetkili müesseselerin kendi aralarında veya birbirlerine yaptıkları kambiyo satışları,
2) Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan kambiyo satışları,
3) Döviz kredisinin ödenmesine yönelik olarak, döviz kredisi kullanımların ya da kullanımına aracılık eden banka tarafından kredi borçlusuna yapılan kambiyo satışları.
Hangi Kurumlar BSMV Mükellefleri İçinde Sayılmaktadır?
Hangi kurumları BSMV mükellefi içinde sayıldıklarını öğrenebilmek için;
Öncelikle 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununa bakmamız gerekir. İlgili kanunun 30’uncu maddesine göre banka ve sigorta muameleleri vergisinin mükellefi banka ve bankerler ile sigorta şirketleri olduğu belirtilmiştir.
Ancak diğer taraftan, Maliye Bakanlığı’nın 87 Seri No’lu Gider Vergileri Tebliği’nde yaptığı açıklamalar çerçevesinde; ödünç para verme işleriyle uğraşan gerçek kişiler ile faktoring ve finansman şirketleri banker kapsamında; emeklilik yatırım fonları, menkul kıymet yatırım fon ve ortaklıkları, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, vadeli işlem aracılık şirketleri ile merkezi kayıt kuruluşu ve vadeli işlem ve opsiyon borsası gibi kuruluşlar; Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’ın 4 üncü maddesinin verdiği yetki ve izin uyarınca yetkili müesseseler ve PTT, BSMV mükellefleri arasında sayılmış ve bu kuruluşların 6802 sayılı Kanun’un 28 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen işlemlerinin BSMV’ye tabi olduğu belirtilmiştir.
Bu çerçevede, yukarıda belirtilen kuruluşlar tarafından yapılacak döviz satışlarına, ilgili Cumhurbaşkanlığı Kararında belirtilen istisnalar haricinde binde 1 oranında BSMV uygulanması gerekecektir. Burada satışı yapılan dövizin Türk Lirası cinsinden değeri matrah kabul edilecek ve binde 1’lik vergi bu matrah üzerinden hesaplanacaktır.
İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi ve Bankalara Satılması Zorunluluğu Kapsamında İhracatçı Tarafından Bankalara Satılan Döviz Tekrar Dövize Döndürülmek İstenirse BSMV Alınacak mıdır?
Bilindiği üzere, 4 Eylül 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ ile ihracat bedellerinin yurda getirilmesi ve söz konusu bedellerin en az %80’inin bir bankaya satılması, başka bir deyişle Türk Lirasına çevrilmesi zorunluluğu getirilmiş ve bu uygulama daha sonra 4 Eylül 2019 tarihine kadar uzatılmıştı.
Bu düzenleme uyarınca, ihracat bedeli dövizin ihracatçı tarafından bankaya satılmasının ardından tekrar dövize dönülmek istenmesi (döviz alınması) durumunda da işlem bedeli üzerinden binde 1 oranında BSMV alınması gerekmektedir.
İhracatçıların zorunlu Türk Parasına çevirme işlemlerinin ardından yurt dışı mal ve hizmet alımı için yapacakları döviz alımlarının da istisna kapsamına alınması yerinde olacaktır.
Bu düzenlemenin temel amacının, spekülatif amaçla döviz alım-satımı yapılmasını caydırıcı hale getirmek ve vergi gelirlerini artırmak olduğu ortadadır. Ancak uygulamanın kayıt dışı döviz işlemlerini artırabilecek yapısı olduğunun da göz ardı edilmemesi gerekir.
Yeminli Mali Müşavir