E-Beyannamelerden Alınan Damga Vergisi Yasal mı?

E-Beyannamelerden Alınan Damga Vergisi Yasal mı?

15.10.2019

Kanunlar, sıradan metinler değillerdir. Çünkü hazırlanma tekniğinden, doğurduğu hukuki sonuçlara kadar özellikli birçok hususa sahiplerdir.

Vergilemenin temel ilkelerinden birisi de kanunilik ilkesidir. Buna göre; vergi resim, harç ve benzeri mali yükümlükler kanunla konulur, değiştirilir ve kaldırılır.

Vergi kanunları hazırlanırken de uyulması gereken genel bir sistematik yapı vardır. Bu sistematik yapı içerisinde kanun koyucu, hangi konunun, olayın, işlemin veya kâğıdın nasıl ve ne şekilde vergilendirileceğini hükme bağlar.

Bu sistematik yapıya uyulmazsa ne olur?

Kanun uygulayıcıları ile kanunla vergi alınmaya çalışılan mükellefler arasında ihtilafların artmasına yol açar. Bu nedenle kanunun dilinin sadeliği ve anlaşılabilir olması kadar sistematik yapısının da uygunluğu, kanunların uygulanmasını kolaylaştırdığı gibi ihtilafların da azalmasını sağlayacak en önemli özelliklerdendir.

Sistematik yapının temelinde ise öncelikle verginin konusuna giren olayın veya işlemin sınırlarının iyi çizilmesi gerekir. Elbette bütün hususlara kanun metni içinde yer vermek mümkün değildir. Bu nedenle de; vergi kanunlarının uygulanması açısından Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilerek, yasanın uygulamasının genel esaslarının nasıl olacağının belirlenmesine tebliğler ile yön verilir.

Ancak burada dikkat edilmesi gerek husus, uygulamanın nasıl olacağına ilişkin açıklık getirmek amacıyla düzenlenen tebliğler ile kanunun mahiyetinin genişletilmemesi gerekir. Aksi halde bu durum Anayasamızla teminat altına alınmış verginin kanunilik ilkesine ters düşer.

Vergi kanunlarının çatı kanunu olarak sayabileceğimiz Vergi Usul Kanunu da dahil olmak üzere, vergilerin nasıl tahsil edilmesi gerektiğini düzenleyen Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve diğer vergi kanunlarımızda belirttiğimiz sistematik yapıya uygun bir şekilde düzenlenerek yasalaşmışlardır.

Anlattığımız bu genel bilgilerden sonra asıl konumuza gelelim;

Elektronik yolla gönderilen beyannamelerden alınan damga vergileri yasal mı?

Yasal olmayan bir verginin alınması elbette mümkün olmamalı. Ancak durum pek de öyle göründüğü gibi değil.

Öncelikle Damga Vergisinin konusuna bir göz atalım. Damga Vergisi Kanununun ilk maddesi, damga vergisinin konusuna nelerin girdiğini hükme bağlamıştır. Buna göre;

Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların Damga Vergisine tabi olduğu belirtilmiş ve maddenin devamında,

Bu kanundaki kağıtlar terimi;

- Yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile

- Elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade ettiği (31.07.2004 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 5228 sayılı yasa ile değiştirilmiştir.)

belirtilmiştir.

İlgili kanun maddesi ile Damga Vergisinin konusuna giren hususların sınırı çizilerek neler olduğu açık bir şekilde düzenlenmiştir.

Söz konusu maddede 2004 yılında yapılan değişikliğin gerekçesinde her ne kadar “madde ile damga vergisine tâbi kâğıtlar terimi, manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri de kapsayacak şekilde yeniden tanımlanmaktadır.” ifadesi yer alıyor olsa da, kanun metninde açıkça belirtildiği üzere; manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgelerin Damga Vergisi Kanununa göre kağıt sayılabilmesi için Elektronik İmza kullanılmak suretiyle gerçekleştirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Vergi kanunları lafzı ve ruhu ile hüküm ifade eder. Lafzın açık olmadığı hallerde vergi kanunlarının hükümleri, konuluşundaki maksat, hükümlerin kanunun yapısındaki yeri ve diğer maddelerle olan bağlantısı göz önünde tutulmalıdır. Yani kanun lafzının açık olduğu hallerde ilgili maddeyi yorumlamak için başka bir şeye ihtiyaç bulunmamaktadır.

Elektronik İmzanın ne olduğunu anlayabilmek içinde, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununa bakmak gerekir.

Elektronik imza; başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veriyi ifade etmektedir.

Yani elektronik imza, elektronik ortamda hazırlanan dokümanları imzalamak için kullanılan bir elektronik koddur. Güvenilirliği şifrelenmiş olmasından kaynaklanır. Elektronik imza sistemi, şifrelenmiş verileri gönderen bilgisayar ile bu şifrelemeyi çözebilen alıcı bilgisayar arasında çalışır. Gönderenin şifreleme işlemi ile alıcının doğrulama işlemi, verinin güvenli bir kaynaktan geldiğini gösterir. Bu iki taraflı işlem elektronik imzayı tamamlar.

Elektronik Beyanname ise kullanıcı kodu ve şifreyle giriş yapılıp gönderilmektedir. Yani beyannameler elektronik ortamda gönderilirken elektronik imza kullanılmamaktadır. Dolayısıyla, elektronik ortamda gönderilen ancak elektronik imza içermeyen kağıtların damga vergisine tabi olmaması gerekir.

Bu konuda ihtilaf yaşanmaması için önümüzde iki seçenek bulunmaktadır;

Birinci Seçenek;

Elektronik imza ile imzalanmasa dahi manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgelerinde damga vergisine tabi olacağı şeklinde bir değişikliğe gidilmesi,

İkinci Seçenek;

Elektronik yolla gönderilecek beyannamelerinde, elektronik imza ile gönderilmesi konusunda gerekli yasal düzenlemenin yapılarak, teknik alt yapısının hazırlanmasının,

Uygun olacağı görüşündeyim.