İndirimli Kurumlar Vergisi Matrahının Hesabında Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler
03.10.2023İndirimli Kurumlar Vergisi Matrahının Hesabında Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler
Yazılarımı okuyanlar hatırlayacaklardır, geçtiğimiz aylarda indirimli kurumlar vergisi uygulamasında yaşanan kargaşadan bahsetmiştim. Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı Vergi Dairesi Başkanlıklarınca aynı konuya ilişkin farklı özelgeler verildiğini anlatmıştım.
Zaten uygulaması oldukça karışık olan indirimli kurumlar vergisi uygulamasına yönelik, aynı konuda farklı özelgeler verilince haliyle kafalar daha da karışmaya başladı.
Öncelikle şunu belirtmekte fayda var; her Vergi Dairesi Başkanlığı kendi kafasına göre özelge hazırlayıp veremez. Gelir İdaresi Başkanlığında oluşan özelge havuzunda bulunan konulardan birisi hakkında özelge talep edilirse, bu havuzda bulunan özelge doğrultusunda sorulan konuya ilişkin özelge hazırlanarak mükellefe verilir. Eğer havuzda bulunmayan bir konu ile ilgili özelge talep edilirse bu defa ilgili konuda Gelir İdaresi Başkanlığının görüşleri doğrultusunda özelge hazırlanarak mükellefe verilmektedir. Yani hazırlanan bütün özelgeler Gelir İdaresi Başkanlığının kontrolünden geçmektedir.
Peki bütün özelgeler Gelir İdaresi Başkanlığının kontrolünden geçmekte ise 13 Haziran 2023 tarihli “İndirimli Kurumlar Vergisinde Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Bilmecesi” başlıklı yazımda bahsettiğim gibi birbirine zıt özelgeler nasıl mükellefe verilmekte. İlgili mükellefe verilmekle kalmayıp aynı zamanda Gelir İdaresi Başkanlığının resmi internet sitesinde tüm mükelleflerin bilgi almasını sağlayacak şekilde yayınlanmakta. Doğrusunu isterseniz bu soruya benimde verecek bir cevabım yok.
Birbirine zıt bir şekilde verilen özelgeler neydi, kısaca bir hatırlayalım;
10 Nisan 2023 tarihli, Ankara Vergi Dairesi Başkanlığınca verilmiş olan özelgede, indirimli kurumlar vergisi uygulamasında; “kanunen kabul edilmeyen giderler nedeniyle safi kurum kazancınız yatırımdan elde edilen kazancınızdan yüksek olsa dahi indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecek kazanç söz konusu yatırımdan elde edilen kazancı aşamayacak olup söz konusu kazancınızın tespitinde kanunen kabul edilmeyen giderlerinizin dikkate alınması mümkün bulunmayacağını” belirtmiştir.
11 Nisan 2023 tarihli Samsun Vergi Dairesi Başkanlığınca verilmiş bir başka özelge de ise; “indirimli kurumlar vergisinin, ticari bilanço kar veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderler eklendikten, tüm indirim, istisna ve geçmiş yıl zararları düşüldükten sonra kalan safi kazanç tutarı üzerinden hesaplanması gerekeceğini” belirtilmiştir.
Her iki özelgede de; indirimli kurumlar vergi matrahının tespitinde, kanunen kabul edilmeyen giderlerin dikkate alınıp alınamayacağı sorulmuş, Vergi Dairesi Başkanlıklarınca, birbirine tam anlamıyla zıt iki görüş verilmiştir. Üstelik bu iki farklı özelge Gelir İdaresi Başkanlığını resmi internet sitesinden de yayınlanarak mükelleflere duyurulmuştur.
Aslında bu tür tereddüt edilen konularda Gelir İdaresi Başkanlığı genelde sirküler yayınlayarak tereddüdü ortadan kaldırmaktadır. İndirimli kurumlar vergisi uygulamasına yönelik uygulama birliği sağlanması ve olası vergi incelemelerinde mükelleflerin cezalı tarhiyatlar ile karşı karşıya kalmamaları için bu konuda da Gelir İdaresi Başkanlığınca bir sirküler yayınlanarak konuya son noktayı koyması gerekmektedir.
Son olarak Bursa Vergi Dairesi Başkanlığınca verilen 7 Haziran 2023 tarihli özelgede; yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazancın tespiti sırasında daha yüksek olan mali karın mı yoksa ticari bilanço karının mı dikkate alınacağı hususunda sorulan soruya;
“"Yatırım dönemi" ifadesinden, yatırıma fiilen başlanıldığı tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin başından tamamlama vizesi yapılması amacıyla ilgili Bakanlığa müracaat tarihini içeren geçici vergilendirme döneminin son gününe kadar olan sürenin anlaşılması; yatırımın fiilen tamamlandığı tarihin, tamamlama vizesinin yapılmasına ilişkin olarak ilgili Bakanlığa müracaat tarihinden önceki bir geçici vergilendirme dönemine isabet etmesi halinde ise yatırımın fiilen tamamlandığı tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin son gününün dikkate alınması gerekmektedir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre yatırım döneminde diğer faaliyetlerinizden elde edilen kazancınıza uygulanacak indirimli kurumlar vergisinin, ticari bilanço kar veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderler eklendikten tüm indirim, istisna ve geçmiş yıl zararları düşüldükten sonra tespit olunan matrah üzerinden hesaplanması gerekmektedir.”
şeklinde cevap verilmiştir.
Son verilen özelgede de, kanunen kabul edilmeyen giderlerin, indirimli kurumlar vergisi matrahının hesabında dikkate alınması gerektiği ifade edilmiştir. Ancak birkaç ay sonra verilecek bir başka özelgede daha önce olduğu gibi tam tersi yönde cevap verilmeyeceğinin bir garantisi yok.
Vergi mevzuatının neredeyse en karışık konularında birisi olan indirimli kurumlar vergisi uygulamasında, birbiri ile çelişen özelgeler yayınlayan Gelir İdaresi Başkanlığı, mükelleflerin kafasının daha da fazla karışmasına yol açmaktadır. Bunu önlemek için Gelir İdaresi Başkanlığınca bir sirküler yayınlanması bu konudaki bütün karışıklıkları ortadan kaldıracaktır diye düşünüyorum.
Yeminli Mali Müşavir