Koronavirüs Nedeniyle Alınan Ekonomik Tedbirler
24.03.2020Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de bir numaralı gündem Koronavirüs. İnsanların sağlığını tehdit ettiği kadar ekonomik yönden de çok ciddi sıkıntılar yaratmaya devam ediyor. Gerek işletmeleri ve gerekse tüm insanları ekonomik yönden çok ciddi şekilde etkilemeye başladı ve görünen odur ki daha da fazla etkilemeye devam edecek. Ülke ekonomileri de haliyle bu kötü gidişattan nasibini almaya başladı.
Bütün ülkeler teker teker salgının yarattığı ekonomik tahribatı bertaraf edebilmek için ekonomik tedbir paketlerini açıklamaya başladı.
Ülkemizde de salgının her geçen gün artarak devam etmesi nedeniyle ekonomik tedbirlere yönelik bir dizi önlem paketi açıklandı. Bu önlem paketinin içinde neler olduğuna ve vergi mükelleflerini bu süreçte nelerin beklediğine bir göz atalım.
Ekonomik Destek Paketinde Neler Var?
Ekonomik İstikrar Kalkanı Destek Paketi çerçevesinde açıklanan önemli desteklerin bir kısmı aşağıdaki gibidir;
• KOVİD-19 salgınıyla ilgili tedbirlerden etkilendiği için nakit akışı bozulan firmaların bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemeleri asgari 3 ay ötelenecek ve gerektiğinde bunlara ilave finansman desteği sağlanacak.
• İhracattaki geçici yavaşlama sürecinde kapasite kullanım oranlarının korunması amacıyla ihracatçıya stok finansmanı desteği verilecek.
• Bu dönemde işlerinin olumsuz etkilendiğini beyan ederek talepte bulunan esnaf ve sanatkârların Halkbank'a olan kredi borçlarının, Nisan, Mayıs ve Haziran anapara ve faiz ödemeleri 3 ay süreyle ve faizsiz olarak ertelenecek.
• Kredi Garanti Fonu limiti 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkartılacak, kredilerde öncelik gelişmelerden olumsuz etkilendiği için likidite ihtiyacı oluşan ve teminat açığı bulunan firmalar ile KOBİ'lere verilecek.
• Virüsün yayılmasına karşı alınan tedbirlerin etkisiyle Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında temerrüde düşen firmaların kredi siciline "mücbir sebep" notu düşülmesini sağlanacak.
• Stopaj gibi kaynağında yapılan kesintilerin ödemelerini içeren muhtasar beyannamelerin süreleri 3 ay ertelenecek.
• Asgari ücret desteği devam ettirilecek.
• Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığının belirlediği kriterlere göre ihtiyaç sahibi ailelere yapılacak nakdi yardımlar için ilave 2 milyar liralık bir kaynak ayrılacak.
• İstihdamdaki sürekliliği temin etmek amacıyla 2 aylık telafi çalışma süresi 4 aya çıkartılacak.
Kısa Çalışma Ödeneği Nedir?
Önemli ekonomik tedbirlerden birisi de öteden beri mevzuatımızda bulunan kısa çalışma ödeneğidir. Özellikle işletmelerin ve çalışanların bu salgından ekonomik olarak en az etkilenebilmesi için çok yerinde bir uygulamadır.
Kısa Çalışma Ödeneği; Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
Elektronik ortamda yapılacak olan kısa çalışma başvurusunun uygun görülmesi halinde, kısa çalışma ödeneği ile çalışanların genel sağlık sigorta prim ödemeleri İşkur tarafından yapılmaktadır.
Çalışanın kısa çalışma ödeneğini hak edebilmesi için, işsizlik ödeneği koşulları olan başvuru tarihi itibariyle geriye doğru son 3 yılda 600 gün prim ödeme koşulu ile beraber son 120 günde hizmet akdine bağlı olması gerekmektedir.
Muhtasar ve Katma Değer Vergisi Ödemeleri 6 ay Ertelendi;
Gelir İdaresi Başkanlığı yaptığı açıklamada; Muhtasar ve Katma Değer Vergisi ödemeleri 6 ay süre ile ertelenen mükelleflerin faaliyet alanlarına ana hatlarıyla yer verilmiştir.
Koronavirüs salgınından doğrudan etkilenen mükelleflerin Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında ödemeleri gereken muhtasar ve katma değer vergilerinin ödemelerinin 6 ay ertelenmesine yönelik olarak gerekli çalışmalar yapıldığı belirtilerek sektörlerde detaylı olarak belirtilmiştir.
Belirtilen sektörler ana hatlarıyla; Perakende, AVM, Demir-Çelik, Otomotiv, Lojistik-Ulaşım, Sinema-Tiyatro, Konaklama, Yiyecek-İçecek, Tekstil-Konfeksiyon ve Etkinlik-Organizasyon sektörleridir.
Gelir Vergisi Beyannamesinin Verilme ve Ödeme Süresi Uzatıldı;
31 Mart 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2019 takvim yılına ait Yıllık Gelir Vergisi beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 30 Nisan 2020 Perşembe günü sonuna kadar uzatılmıştır.
Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi Verilmesi Ertelendi;
Daha önce yapılan düzenleme ile Kurumlar Vergisi mükellefleri beyannameyi aylık, Gelir Vergisi Mükellefleri ise 3 er aylık şeklinde verecekti. Ancak salgın dolayısıyla 2020 yılı için beyan dönemleri altı aylık olarak belirlenmiştir.
Birinci dönem; Ocak-Şubat-Mart-Nisan-Mayıs-Haziran,
İkinci dönem; Temmuz-Ağustos-Eylül-Ekim-Kasım-Aralık,
olarak belirlenmiştir.
2021 yılından itibaren de beyanlar üç aylık dönemler şeklinde olacaktır.
Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesinin, beyan dönemini takip eden ayın son gününe kadar yetkili vergi dairesine elektronik ortamda gönderilmesi gerekmektedir.
İcra ve İflas Takipleri Geçici Süre Durduruldu;
Söz konusu Cumhurbaşkanlığı Kararı uyarınca;
COVID-19 salgın hastalığının ülkemizde yayılmasını önlemek amacıyla alınan tedbirler kapsamında, bu Kararın yürürlüğe girdiği tarih olan 22 Mart 2020 tarihinden 30/04/2020 tarihine kadar, nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere, yurt genelinde yürütülmekte olan tüm icra ve iflas takiplerinin durdurulmasına ve bu çerçevede taraf ve takip işlemlerinin yapılmamasına, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınmamasına ve ihtiyati haciz kararlarının icra ve infaz edilmemesi kararlaştırılmıştır.
Katma Değer Vergisi Beyannamelerinin Verilme ve Ödeme Süreleri ile Bildirim Formlarının Ödeme Süreleri Uzatıldı
26 Mart 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi Beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 24 Nisan 2020 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.
31 Mart 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2020/Şubat dönemine ilişkin "Form Ba" ve "Form Bs" bildirimlerinin verilme süresi de 30 Nisan 2020 Perşembe günü sonuna kadar uzatılmıştır.
Vergi Dairelerinde Yapılacak İş ve İşlemlerde Elektronik Yöntemin Kullanılması;
Gelir İdaresi Başkanlığınca yapılan değerlendirmeler sonucunda vergi uygulamaları konusunda 10.04.2020 tarihine kadar, vergi daireleri ile olan iş ve işlemlerde sadece elektronik yöntemlerin kullanılarak yapılması gerektiği kararlaştırılmıştır.
Kamu sağlığını korumak adına, alınan tedbirler peş peşe açıklanmakta;
- Kamu görevlileri asgari sayıda bulundurularak, geriye kalanlar idari izinli sayılacak,
- Bankalar Birliği, müşterilere doğrudan hizmet veren banka şubelerinde mesai saatlerinin 12:00-17:00 olarak belirlenmesine yönelik tavsiye kararı aldı.
Bir taraftan toplum sağlığı için evde kalınmasının şart olduğu özellikle belirtiliyor, ancak evden çıkamayanların hayatlarının idamesini sağlayacak ekonomik tedbirlere yönelik alınan bir karar mevcut değil.
Tüm alınan tedbirler salgının insan sağlığı ve ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için zorunlu olarak alınan kararlardır. Ancak ekonomik olarak mağdur olanların mağduriyetini giderebilmek için ilave ekonomik tedbirlerin devamının gelmesi gerekiyor.
Bu virüs illetinden bir an önce kurtulmak dileğiyle, bütün okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.
Yeminli Mali Müşavir