Elektronik Belge ve Elektronik Defterde Yeni Dönem

Elektronik Belge ve Elektronik Defterde Yeni Dönem

05.11.2019

Elektronik belge ve defterlerde dijital dönüşüm devam ediyor. 19 Ekim tarihinde yayımlanan tebliğler ile gerek elektronik defterde ve gerekse elektronik belgelerde mükellef grupları itibariyle uygulamalara yönelik zorunlu geçiş tarihleri ve uygulama esaslarının neler olacağı belirlendi.

2013 yılında başlayan elektronik belge dönüşüm serüveni, yeni yapılan düzenlemeler ile hızlandırılması amaçlanmaktadır.

Türkiye’de ki faal mükellef sayıları ile elektronik defter ve elektronik fatura kullanan mükellef sayılarını mukayese ettiğimiz de, geçtiğimiz 6 yıl boyunca ne kadar mesafe kat ettiğimiz daha iyi anlaşılır diye düşünüyorum.

2019 Eylül İtibariyle Faal Gelir Vergisi Mükellef Sayısı	1.950.759
2019 Eylül İtibariyle Faal Kurumlar Vergisi Mükellef Sayısı	837.278
TOPLAM	2.788.037

 

Elektronik Defter Kullanıcı Sayısı	85.948
Toplam Mükelleflerin Elektronik Defter Kullanma Oranı	% 3,08
Elektronik Fatura Kullanıcı Sayısı	118.559
Toplam Mükelleflerin Elektronik Fatura Kullanma Oranı	% 4,25

 

Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere basit bir hesapla Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerinin toplamının %3 Elektronik Defter, %4’ü de Elektronik Fatura kullanmaktadır. 6 yıllık gelinen süreçte mükellef kullanım oranları açısından çokta tatmin edici olmasa da, son yapılan düzenlemeler ile Gelir İdaresi Başkanlığının bu konuda kararlı adımlarla yürüdüğünü söyleyebiliriz.

Mükellef kullanım oranları açısından gelinen noktanın yeterli olduğunu söylemek mümkün olmasa da, ticaret hacmi açısından olayı değerlendirdiğimizde elektronik defter ve belge uygulaması için yüksek brüt satış hasılatı dikkate alındığından, kayda değer bir ticaret hacminin gözetim altında olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Yeni düzenlemeye göre genel hatları itibariyle;

- e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu bulunan mükelleflerin aynı zamanda e-Arşiv Fatura uygulamasına da geçmek zorunda olduğuna ilişkin düzenleme yapılmıştır.

- 10 Milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı olma (veya satışları ile gayrisafı iş hasılatı) şartını 2018 yılında sağlayan mükellefler 1/1/2020 tarihinden itibaren e-faturaya ve e-deftere geçmeleri gerekmektedir.

- 5 Milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı olma (veya satışları ile gayrisafı iş hasılatı) şartını 2018 veya 2019 hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler 1/7/2020 tarihinden itibaren e-faturaya, 1/1/2021 tarihinden itibaren de e-deftere geçmek zorundadır.

- Akaryakıt istasyonları dâhil olmak üzere EPDK'dan akaryakıt sektöründe faaliyette bulunmaya ilişkin lisans alan tüm mükelleflere 1/7/2020 tarihinden itibaren e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-İrsaliyeye, 1/1/2021 tarihinden itibaren de e-deftere geçmesi zorunludur.

- e-Ticaret paydaşı olan internet satış platformları, internet ortamında ilan yayınlayanlar ve internet reklam aracılarının 1/7/2020 tarihine kadar, e-fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamasına 1/1/2021 tarihinden itibaren de e-deftere geçmeleri gerekmektedir.

- Hal kayıt sistemi kapsamında sebze ve meyvelerin ticareti ile iştigal eden tüccar ve komisyoncuların 1.1.2020 tarihinden itibaren e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-İrsaliye, e-Müstahsil Makbuzu uygulamaları ile e-Defter uygulamalarına geçmeleri zorunludur.

- e-Arşiv Fatura uygulamasına dâhil olmayan mükelleflerce, 1.1.2020 tarihinden itibaren düzenlenecek faturaların, vergiler dâhil toplam tutarının 30.000,00 TL'yi aşması halinde, söz konusu faturaların, "e-Arşiv Fatura" olarak Başkanlıkça sunulan e-Belge düzenleme portal üzerinden düzenlenmesi zorunlu hale getirilmiştir.

- Tüm serbest meslek erbaplarının (avukatlar, mali müşavirler, serbest çalışan doktorlar, mimarlar, mühendisler vb.) 2020 yılı Haziran ayından itibaren serbest meslek makbuzlarını e-Serbest Meslek Makbuzu olarak düzenlemesi zorunlu hale getirilmiştir.

- Sigorta, emeklilik ve reasürans şirketlerinin Sigorta Poliçeleri ile Sigorta Komisyon Gider Belgelerini, bankaların dekont belgesini, yetkili döviz müesseselerinin de Döviz Alım-Satım belgelerini ve tüm mükelleflerce kullanılan Gider Pusulası belgesinin e-Belge olarak düzenlenebilmesine imkan tanınmıştır.

- Demir çelik sektöründe, madencilik alanında vergi kayıp ve kaçağını azaltmak ve sektörde haksız rekabeti engellemek amacıyla imalat, ihracat veya ithalat faaliyetinde bulunan mükelleflerin e-İrsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğu öngörülmüştür.

- 19/10/2019 tarihi itibarıyla Türk Ticaret Kanununun 397 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketlerin, 1/1/2020 tarihinde zorunlu olarak e-deftere geçmeleri gerekmektedir.

Yayımlanan tebliğ ile ilan edilen takvimde ileriki süreçte bir erteleme söz konusu olmaz ise elektronik belge ve elektronik defter uygulamasının daha hızlı bir şekilde yaygınlaşacağı anlaşılıyor. Bu da vergi idaresinin gözetiminin daha etkin bir şekilde hissedileceği anlamına geliyor elbette. 

Bu belirlenen takvime göre geçişi öngörülen mükelleflerin, herhangi bir sorunla karşılaşmamaları için geçiş ile ilgili hazırlıklarını son dakikaya bırakmamalarını tavsiye ederim.