Vergi Yasaları Geriye Yürür mü?

Vergi Yasaları Geriye Yürür mü?

26.11.2019

Dijital Hizmet Vergisi, Konaklama Vergisi, Değerli Konut Vergisi, gelir vergisi tarifesine yeni dilim ve oran eklenmesi gibi düzenlemeleri de içeren kanun teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. 7193 Sayılı Kanuna göre, daha önce hayatımızda olmayan üç yeni vergi yasalaşarak yürürlüğe girmiş oldu.

29 Ekim tarihli yazımda vergi paketinin içeriğinden bahsettiğimden dolayı bu yazımda sadece ana hatları ile yapılan düzenlemelerden bahsedeceğim. Asıl bahsetmek istediğim konu ise yasaların uygulanmasına yönelik temel ilkeler olacak.

Hayatımıza Giren Üç Yeni Vergi;

- Dijital hizmet sağlayıcıları tarafından Türkiye’de sunulan dijital hizmetlerden elde edilen hasılata %7,5 oranında “Dijital Hizmet Vergisi” getirilmektedir.   

- Otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart, misafirhane ve kamping gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetten yararlananlara sunulan diğer hizmetlerin %2 oranında “Konaklama Vergisi’ne” tabi tutulması öngörülmektedir.

- Değeri 5 milyon TL ve bu tutarı aşan mesken nitelikli taşınmazlardan artan oranlı bir şekilde "Değerli Konut Vergisi" alınması öngörülmektedir.

Yapılan Diğer Düzenlemeler;

- Gelir Vergisi tarife dilimleri değişerek, yeni bir dilim ve %40 oranı eklenmektedir.

- Tek işverenden alınan tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret gelirleri toplamının Gelir Vergisi Kanunu 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (500.000 TL) aşması halinde beyanname verilmesi gerekmektedir.

- Gelir vergisi tarifesinin 4 üncü gelir diliminde yer alan tutarın (500 Bin TL) üzerinde telif kazancı elde edenlerin, GVK’nın 18’nci maddesinde düzenlenen istisnadan faydalanamamaları ve beyanname vermeleri öngörülmektedir.

  - Çalışanlara, toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçları temin edilerek verilmekte olan 10 TL’ye kadar taşıma bedelinin istisna, üzerinin ücret olarak kabul edilmesi öngörülmektedir.

- Profesyonel ligler ile basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerinde yer alan spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretlere uygulanan gelir vergisi istisnası kaldırılmaktadır.

- Gelir Vergisi Kanununun sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılacak gelir vergisi lig usulüne tabi spor dallarında en üst liglerdeki sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan tevkifat oranı %15 den %20’e yükseltilmekte ve alınan ücretin yıllık 500.000 TL’yi aşması halinde beyanname verilmesi gerekmektedir.

- İşletmelerin kiraladıkları veya iktisap ettikleri binek otomobillerin giderlerinin vergi matrahının tespitine yönelik indiriminde kısıtlamalara gidilmektedir.

- Kambiyo muamelelerinde BSMV Oranı binde 1'den binde 2'ye yükseltilmektedir.

- Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimini sağlayan uygulamada kolaylıklar sağlanmaktadır.

- İzaha davet edilenlerin izahta bulunma süreleri ile beyanname verme ve ödeme süreleri 15 günden 30 güne çıkarılmaktadır.

-  Vergi Usul Kanununda "Kanun Yolundan Vazgeçme" başlığıyla yeni bir düzenlemeye gidilmektedir.

Yasalar Geriye Yürür mü?

Yasaların uygulanması ile ilgili temel hukuk kuralları ve ilkeler vardır. Bunlar hukukun temel prensipleri olarak bütün dünyada kabul görmüş kriterlerdir. Doktrinler arası farklılıklar olabilmekle birlikte, genellikle temel ilkeler konusunda asgari müşterekte birleşmektedirler.

Temel ilkelerden birisi de yasaların geriye yürümemesidir. Yasalar kural olarak, yürürlük tarihlerinden sonraki olay, işlem ve eylemlere uygulanmak üzere çıkarılırlar. Yürürlüğe giren yasaların geçmişe ve kesin kazanılmış hukuksal durumlara etkili olmaması hukukun genel ilkelerindendir.

Vergi kanunlarının geriye yürümezliği ilkesi, hukuki güvenlik ilkesinin bir gereğidir. Hukuki güvenlik ilkesi, vergi yasalarının geçmişte meydana gelen olaylara uygulanmamasını gerektirir.

Yeni çıkan bir vergi yasasının geçmiş dönemlere uygulanması mükelleflerin vergi yükümlülüğünü arttırdığı gibi devlete olan güvenini de sarsar. Çünkü mükellefler yatırım ve mali planlarını hazırlarken yürürlükte bulunan yasaları göz önüne alarak yapmaktadırlar. Kanun koyucu tarafından yapılacak herhangi bir yasal düzenleme hem çalışanların hem de işverenlerin kısaca, ülkede yaşayanların kazanmış olduğu hakları ihlal etmemelidir.

Kanun koyucu dünyada ki uygulamaları ile birlikte ödenebilirliğini de dikkate alarak vergi oranlarında her daim değişiklik yapabilir. Ancak uygulanacak vergi oranının geçmiş dönemleri kapsaması yukarıda belirttiğim gibi hukukun temel ilkelerine ters düşmekte ve mükelleflerin kazanılmış haklarının da ellerinden alınması anlamına gelmektedir.

Peki ya kanun koyucu içinde bulunulan döneme ait vergi oranlarını değiştirirse ne olacak?

Yeni kabul edilen 7193 Sayılı Kanunun getirdiklerine bir bakalım. Yukarı da belirttiğim gibi yeni yapılan düzenlemelerden birisi de Gelir Vergisi tarife dilimleri değişerek, 500 Bin Türk Lirasını aşan kazançlar için, aşan kısmın %40 oranında vergilendirileceğine ilişkin yeni bir düzenlemeye gidilmesidir.

İlgili yasa maddesi 1/1/2019 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.

Yani 2019 Kasım ayında yürürlüğe giren bir yasal düzenleme ile 2019 Ocak ayından itibaren elde edilen gelirlere daha yüksek bir vergi oranının uygulama imkanı getirilmektedir.

Vergilendirme dönemi tamamlanmadığından ve henüz beyan dönemi gelmediğinden dolayı, içinde bulunulan döneme ait vergi oranlarının değiştirilmesinin, hukukun temel ilkelerine ters düşmediğini ileri sürenler olacaktır muhakkak.

Ancak mükellefler yatırım ve mali planlarını haliyle yürürlükteki yasalara göre yapmaktadırlar. Vergilendirme döneminin bitimine yakın vergi yükünün artırılması mükellefler üzerinde güven sarsıcı bir unsur oluşturmayacak mıdır?

Gelelim başlıkta ki sorunun cevabına. Vergi yasaları geriye yürür mü? Aslında geriye yürümemesi gereken yasaların, yeni kabul edilen yasa ile maalesef geriye doğru yürüdüğünü görmekteyiz.

Oysa yasa koyucunun yaptığı düzenlemeler sırasında, yürürlüğe girecek vergi kanunlarının sadece ekonomik etkilerini değil, toplum üzerinde ki sosyal etkilerini de dikkate alarak hareket etmesi, yasaların uygulanabilirliğinin artmasını sağlayacaktır.