Stok Beyanından Yararlanan Mükellefler Denetlenecek mi?

Stok Beyanından Yararlanan Mükellefler Denetlenecek mi?

07.12.2021

Stok Beyanından Yararlanan Mükellefler Denetlenecek mi?

Son günlerde bu konuyla ilgili o kadar çok soru geldi ki, vergi dairelerinin stok affı ile ilgili bazı mükelleflere gönderdiÄŸi yazılar herkesin kafasını karıştırmış durumda.

BilindiÄŸi üzere 7326 sayılı Kanunda, mükelleflere stoklarını düzeltmek amacıyla bir imkan tanınmıştı. Mükellefler, iÅŸletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan yani faturasız emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları 7326 sayılı Kanunda yer alan stok beyanı düzenlemesinden yararlanarak yasal kayıtlarına intikal ettirerek, kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirdiler.

Daha önceki yıllarda çıkan af yasalarında da benzer düzenlemeler bulunmaktaydı. Ancak son çıkartılan af yasasında en raÄŸbet gören düzenlemelerden birisi stok affı düzenlemesi oldu.

Kanunda; baÅŸvuru süresi içerisinde iÅŸletmelerde mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan yani faturasız emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların yasal kayıtlara intikal ettirilmek suretiyle kayıtların fiili duruma uygun hale getirilebileceÄŸi, makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak KDV hesaplanacağı ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödeneceÄŸi, makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu verginin, hesaplanan KDV’den indirilemeyeceÄŸi, ancak emtia üzerinden ödenen verginin genel esaslara göre indirilebileceÄŸi belirtiliyordu.

Hangi Bilgi ve Belgeler Ä°stendi?

BaÅŸvuru süresinin bitmesinden sonra Gelir Ä°daresi BaÅŸkanlığı, 7326 sayılı Kanun kapsamında yapılan stok beyanlarını kontrol edip deÄŸerlendirerek, gerçeÄŸe aykırı beyanlarda bulunabilecek mükelleflerin bir listesini oluÅŸturarak vergi dairelerine gönderdi.

Vergi dairelerince ilgili mükelleflere gönderilen yazıda;

1- Söz konusu beyanname ile iÅŸletmede mevcut olduÄŸu halde kayıtlarda yer almayan stok beyanınızın (emtia, makine, teçhizat, demirbaÅŸlar) hangi dönemdeki alışlardan olduÄŸu ve buna iliÅŸkin bilgi ve belgelerin ibrazı,

2- Stok beyanınızdaki emtia, makine, teçhizat ve demirbaÅŸlar ile ilgili olarak 2021 yılı Ocak-Haziran arası dönemlere ait alış-satış iÅŸlemlerine ait bilgi ve belgelerin ibrazı, istenmektedir.

Mükelleflerden, istenilen bu bilgi ve belgelerin dilekçe ile 15 gün içerisinde dairelerine ibraz edilmesi istenmektedir. Süresinde istenen bilgi ve belgeleri vergi dairelerine ibraz etmeyen mükelleflere ise özel usulsüzlük cezası kesileceÄŸi ve Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesi gereÄŸi re'sen iÅŸlem yapılacağı belirtilmektedir.

Yazılar Hangi Mükelleflere Gönderildi?

Bu yazılar, Gelir Ä°daresince sadece stok beyanı riskli görünen mükelleflere gönderildi. Daha önceki af yasalarında, vergi idaresince böyle bir uygulama yapılmadığından dolayı yazıların hangi mükelleflere gönderildiÄŸi konusunda bilgi sahibi olmayan mükellefleri tedirgin etti.

Öncelikle ÅŸunu belirtmekte yarar var ki, söz konusu yazılar oldukça sınırlı bir mükellef kitlesine gönderildi. Bunlar;

- Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenledikleri tespit edilen mükelleflerden stok beyanında bulunanlar,

- Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma olumsuz raporu ile sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma, beyanname vermeme, adresinde bulunamama, defter ve belge ibraz etmeme olumsuz tespitleri bulunan ve bu nedenle özel esaslara tabi olanlar ile,

- Belli bir tutarın üzerinde ancak iÅŸletmenin esas faaliyet konusu dışında stok beyanında bulunan,

Mükellef gruplarına gönderildi.

Elbette Vergi İdaresinin bu beyanların doğruluğunu araştırma ve kontrol etme yetkisi her zaman var.

Ancak unutulmamalıdır ki, 7326 sayılı Kanun ve ilgili Genel TebliÄŸde; faturasız emtia, makine, teçhizat ve demirbaÅŸ bildirenlerin Katma DeÄŸer Vergisi Kanunu'nun 9/2 maddesi hükmü uyarınca; “belgesiz mal bulundurdukları gerekçesiyle malın emsal bedeli üzerinden cezalı olarak resen tarhiyat yapılmayacağı” açıkça hükme baÄŸlanmıştır.

Yukarıda belirttiÄŸim üzere, mükelleflere gönderilen yazıda istenen bilgiler alındıktan sonra vergi daireleri mükelleflerin iÅŸyerlerinde stok sayımı yapacak ve stokların eksik çıkması durumunda; bu stokların faturasız satıldığından bahisle cezalı tarhiyat yapacaktır.

Beyanların doÄŸruluÄŸunu araÅŸtırma ve kontroller, vergi dairelerince rutin denetimlerde yapılmış olsa neden ve niçin yapıldığı sorusu hiç gündeme bile gelmezdi. Aslında yasada ya da tebliÄŸde konuyla ilgili teknik ve ticari icaplara uygun olmayan stok bildirimlerinin denetlenebileceÄŸi hususuna yer verilmiÅŸ olsaydı ortada hiçbir sorunda kalmayacaktı.

Ancak af yasası kapsamında yapılan bildirim ve beyanların doÄŸruluÄŸu konusunda hiçbir araÅŸtırma ve denetim yapılmayacak algısı yaratılıp da ardından yapılan stok bildirimlerinin doÄŸruluÄŸunun denetlenmesi, vergi idaresine olan güveni sarsmayacak mıdır? Bundan sonraki benzer düzenlemelerden yararlanma konusunda vergi mükelleflerinde tereddüt yaratıp yapılan yasal düzenlemenin etkinliÄŸini azaltmayacak mıdır? Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak diye buna denir.

Tüm okuyucularıma saÄŸlıklı günler dilerim.