Vergi İncelemesine Alınan Mükellefler Hangi Haklara Sahiptir? II

Vergi İncelemesine Alınan Mükellefler Hangi Haklara Sahiptir? II

30.08.2022

Vergi İncelemesine Alınan Mükellefler Hangi Haklara Sahiptir? II

Vergi incelemesine alınan mükelleflerin hangi haklara sahip olduğunu anlatmaya çalıştığımız yazı dizisine, bu hafta ikinci ve son bölümüyle kaldığımız yerden devam ediyoruz.

11. İncelemenin Her Safhasında Bilgi Alabilme Hakkı,

Mükellefler, vergi incelemesinin her safhasında inceleme süreci hakkında incelemeye yetkili olanlardan bilgi isteyebilirler. Bu kapsamda mükellefler (https://mukellefportali.vdk.gov.tr/) internet adresinden haklarında devam eden veya tamamlanmış incelemeleri, Vergi Usul Kanunu uyarınca taraflarına gönderilmiş olan İncelemeye Başlama Bildiriminin en altında yer alan Sorgu No ile takip edebilirler.

12. İnceleme Sırasında Temsilci Bulundurma Hakkı,

Mükellefler vergi incelemeleri ile ilgili görüşmelere, defter ve kayıtlarla ilgili olan yetkili Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler veya avukatların kendisiyle birlikte katılmasını sağlamak ya da kendisini temsilen yetkili bir temsilcisini göndermek hakkına sahip bulunmaktadır. Mükellefi temsilen gelen kişilerin yasal olarak yetkilendirilmiş olmaları ve temsil belgesinin görüşmeler başlamadan önce inceleme elemanına verilmesi gerekir.

13. Vergi İncelemesinin Süresinde Bitirilmemesinin Nedenini Öğrenme Hakkı,

Vergi incelesine başlanıldığı tarihten itibaren, tam inceleme yapılması halinde en fazla bir yıl, sınırlı inceleme yapılması halinde ise en fazla altı ay içinde incelemelerin bitirilmesi esastır. Bu süreler içinde incelemenin bitirilemeyeceğinin anlaşılması halinde vergi inceleme elemanı gerekçeli bir yazı ile bağlı oldukları birimden, inceleme süresinin bitiminden en geç on gün önce ek süre talep edilebilir. Bu talep vergi incelemesine yetkili olanların bağlı olduğu birim tarafından değerlendirilir ve altı ayı geçmemek üzere ek süre verilebilir. Bu durumda, incelemenin bitirilememe nedeni ilgili birim tarafından nezdinde inceleme yapılana yazılı olarak bildirilir.

14. Vergi İnceleme Tutanağının Bir Nüshasını İsteme Hakkı,

Vergi Usul Kanunu uyarınca, inceleme elemanı ile mükellef arasında inceleme süresi içerisinde düzenlenen ve karşılıklı imzalanan tutanakların birer nüshasının tutanakları imza edenlere yani mükelleflere verilmesi zorunludur.

15. Vergi İnceleme Tutanağını İmzalamaya Zorlanamama Hakkı,

Vergi Usul Kanunu ve ilgili yönetmeliğe göre, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, mükellefleri tutanakları imzalamaları için zorlayamazlar. Ancak mükellefler tutanakları imzalamaktan çekindikleri takdirde tutanakta bahis konusu edilen olaylar ve hesap durumlarını ihtiva eden defter ve belgeler, nezdinde inceleme yapılandan rızasına bakılmaksızın alınır ve inceleme neticesinde tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar kesinleşinceye kadar geri verilmez. İlgililer her zaman bu tutanakları imzalayarak defter ve belgeleri geri alabilirler.

16. Rapor Özeti Talep Etme Hakkı,

Mükellefler, Vergi Müfettişleri tarafından düzenlenecek rapor özetlerine, Mükellef Portalı sisteminden (https://mukellefportali.vdk.gov.tr/) ulaşabileceklerdir.

17. Rapor Değerlendirme Komisyonlarınca Dinlenme Talep Hakkı,

Rapor Değerlendirme Komisyonları gerekli gördüğü durumlarda ya da talepleri üzerine vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından düzenlenen vergi inceleme raporları hakkında mükellefi dinleyebilirler.

18. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Talep Hakkı,

Vergi Usul Kanunu uyarınca, Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi incelemesine dayanılarak tarh edilecek vergiler ve bunlara ilişkin kesilecek vergi ziyaı cezaları ile (2022 yılı için) 6.800 ve üzeri Türk Lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında (359 uncu maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilecek vergi ve kesilecek ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilecek ceza hariç) tarhiyat öncesi uzlaşma yapılmasına izin verebilir.

19. Cezada İndirim Talep Etme Hakkı

Vergi Usul Kanunu’na göre; mükellefler ikmalen, resen veya idarece tarh edilen vergiyi veya vergi farkını ve vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının yarısını ihbarnamelerin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgili vergi dairesine başvurarak vadesinde veya 6183 sayılı Kanunda belirtilen türden teminat göstererek vadenin bitmesinden itibaren üç ay içinde ödeyeceğini bildirirse kesilen cezanın yarısı,

Uzlaşmanın vaki olması durumunda, üzerinde uzlaşılan vergiyi veya vergi farkını ve vergi ziyaı cezasının %75'ini, Vergi Usul Kanunu’nun ilgili maddelerinde belirtilen ödeme süreleri içinde öderse üzerinde uzlaşılan vergi ziyaı cezasının %25'i,

oranında indirim sağlanır.

20. Vergi İncelemesinin Tamamlandığına Dair Resmi Yazı Talep Etme Hakkı,

Mükellefler, haklarında yürütülen vergi incelemesi sonucunda herhangi bir olumsuz tespit bulunmaması halinde Vergi Usul Kanunu uyarınca bu durumun kendilerine resmi bir yazı ile bildirilmesini talep edebilirler.

21. Mali Tatile İlişkin Hükümlerden Yararlanma Hakkı,

Mükelleflerle ilgili yapılacak işlemler Malî Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilecektir.

22. Dava Açma Hakkı,

Vergi inceleme raporları mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine iletilir. Vergi daireleri raporda tespit edilen hususlarla ilgili vergi/ceza ihbarnamesi düzenler ve mükellefe tebliğ eder. Tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde mükellef tarafından idari işleme ilişkin vergi mahkemelerinde dava açma hakkı bulunmaktadır.

Vergi incelemelerinde mükellef haklarına gereken hassasiyetin gösterilmesi mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunu artıracağı gibi diğer taraftan da vergi incelemelerinden beklenen etkinliğin artmasını da sağlayacaktır.

Tüm okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.