Elektronik Tebligat (e-Tebligat) Nedir?
19.12.2023Elektronik Tebligat (e-Tebligat) Nedir?
Teknolojinin hayatımızın her alanına girmesiyle birlikte birçok uygulama ve yasal düzenlemede buna ayak uydurmak zorunda kaldı. DeÄŸiÅŸen dünyayla birlikte, vergi idaresinin tebligat yöntemleri de buna paralel olarak deÄŸiÅŸiklik gösterdi. Son düzenlemeler ışığında e-Tebligatı tüm yönleriyle açıklamaya çalıştım.
Elektronik Tebligat (e-Tebligat), tebligatı yapan birim tarafından düzenlenen ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tebliÄŸi gereken belgelerin, 456 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel TebliÄŸinde yer alan açıklamalar doÄŸrultusunda e-Tebligat Sistemi ile mükelleflerin elektronik adreslerine tebliÄŸ edilmesidir.
Hangi Mükellefler e-Tebligat Sistemini Kullanmak Zorundadır?
• Kurumlar vergisi mükellefleri,
• Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar (Kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler hariç),
e-Tebligat sistemini kullanmak zorundadır.
Kimler e-Tebligat Sistemini İsteğe Bağlı Olarak Kullanabilir?
e-Tebligat sistemini kullanmak zorunda olmayan tüzel kiÅŸiler veya tüzel kiÅŸiliÄŸi olmayan teÅŸekküller ile isteÄŸe baÄŸlı olarak kendilerine e-Tebligat yapılmasını talep eden gerçek kiÅŸiler sisteme gönüllü olarak baÅŸvurabilirler.
ÖrneÄŸin, sadece motorlu taşıtlar vergisi mükellefi olan Ali Bey, e-Tebligat sistemini kullanmak zorunda deÄŸildir. Ancak, kendisine kesilen trafik para cezasından veya idari para cezalarından zamanında haberdar olmak ve haklarından faydalanmak isterse e-Tebligat sistemine dâhil olabilir
e-Tebligat Başvurusu Nasıl Yapılır?
a) Zorunlu Olarak Elektronik Tebligat Sistemini Kullanacaklar İçin BaÅŸvuru,
Kurumlar vergisi mükellefleri, 456 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel TebliÄŸi ekinde yer alan “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Åžirketler ve DiÄŸer Tüzel KiÅŸiler İçin)”ni iÅŸe baÅŸlama tarihini takip eden 15 gün içerisinde kurumlar vergisi yönünden baÄŸlı bulundukları vergi dairesine vermeleri gerekmektedir.
Söz konusu bildirim kanuni temsilciler veya elektronik tebligat sistemi ile ilgili iÅŸlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiÅŸ vekâletnameyle yetkili kılınan kiÅŸiler aracılığıyla yapılabilmektedir.
Gelir vergisi mükellefleri, 456 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel TebliÄŸi ekinde yer alan “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Gerçek KiÅŸiler İçin)”ni mükellefiyet tesisi sırasında gelir vergisi yönünden baÄŸlı bulundukları vergi dairesine vermeleri gerekmektedir.
Söz konusu bildirim, gelir vergisi mükellefleri tarafından kendilerince veya elektronik tebligat sistemi ile ilgili iÅŸlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiÅŸ vekâletnameyle yetkili kılınan kiÅŸiler aracılığıyla;
• Elden gelir vergisi yönünden baÄŸlı bulunulan vergi dairesine verilmesi suretiyle,
• Dijital Vergi Dairesi (İnteraktif Vergi Dairesi) sistemi üzerinden elektronik ortamda doldurularak,
yapılabilmektedir.
b) İsteÄŸe BaÄŸlı Olarak Elektronik Tebligat Sistemini Kullanacaklar İçin BaÅŸvuru,
İsteÄŸe baÄŸlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep eden tüzel kiÅŸiler ile tüzel kiÅŸiliÄŸi olmayan teÅŸekküller, 456 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel TebliÄŸi ekinde yer alan “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Åžirketler ve DiÄŸer Tüzel KiÅŸiler İçin)”ni katma deÄŸer vergisi veya gelir (stopaj) vergisi yönünden baÄŸlı bulundukları vergi dairesi müdürlüÄŸüne vererek baÅŸvuruda bulunabileceklerdir.
Zorunluluk kapsamına girmeyen gerçek kiÅŸi muhataplar, Vergi Usul Kanunu Genel TebliÄŸi ekinde yer alan “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Gerçek KiÅŸiler İçin)”ni Dijital Vergi Dairesi (İnteraktif Vergi Dairesi) sistemi üzerinden doldurarak veya ikametgâhlarının bulunduÄŸu yer vergi dairesi müdürlüÄŸüne vererek baÅŸvuruda bulunabileceklerdir.
e-Tebligat baÅŸvurusu; bizzat mükellef veya kanuni temsilcisi tarafından yapılabileceÄŸi gibi elektronik tebligat sistemi ile ilgili iÅŸlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiÅŸ vekâletnameyle yetkili kılınan kiÅŸiler aracılığıyla da yapılabilir.
c) Kurumlar Vergisi Mükelleflerinde Merkez ve Åžubeler İçin BaÅŸvuru,
Kurumlar vergisi mükelleflerinde merkez ve ÅŸubelerin aynı vergi numarasına sahip olmaları halinde merkezin e-Tebligata baÅŸvurması zorunludur ve sadece merkez tarafından baÅŸvurulması yeterli olacaktır, ÅŸubeler herhangi bir baÅŸvuruda bulunmayacaktır.
Merkez ve ÅŸubeler farklı vergi kimlik numarasına sahip ise, merkezin baÅŸvurması zorunlu olup ÅŸubeler kurumlar vergisi ve ticari, zirai ve mesleki yönden gelir vergisi mükellefi olmamaları durumunda baÅŸvurmak zorunda deÄŸildir. Ancak merkezden farklı vergi numarasına sahip olan ÅŸubeler isteÄŸe baÄŸlı olarak baÅŸvuruda bulunabilirler.
d) Adi Ortaklık, Komandit Åžirket ve Kollektif Åžirket İçin BaÅŸvuru,
Adi ortaklık, komandit ÅŸirket ve kollektif ÅŸirketin kendisi (ortaklar için deÄŸil, ortaklık için) kurumlar vergisi mükellefi olmadıkları için zorunluluk kapsamında deÄŸildir ancak isteÄŸe baÄŸlı olarak tebligat adresi alınabilir.
BaÅŸvuru, “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Åžirketler ve DiÄŸer Tüzel KiÅŸiler İçin)” formu doldurularak baÄŸlı olunan vergi dairesi müdürlüÄŸüne teslim edilerek yapılır. BaÅŸvuruyu ortaklardan birisinin yapması yeterlidir. Kanuni temsilci olarak mevcut bütün ortaklar yazılacaktır.
Ortakların her biri için gelir ya da kurumlar vergisi mükellefi olmaları nedeni ile zorunluluk kapsamında olduklarından, ayrı ayrı kendi adlarına aktivasyon iÅŸlemi yapılmalıdır.
Ortaklar gelir vergisi mükellefi ise, “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Gerçek KiÅŸiler İçin)” oldurularak baÄŸlı oldukları vergi dairesi müdürlüÄŸüne baÅŸvurabileceÄŸi gibi Dijital Vergi Dairesi (İnteraktif Vergi Dairesi) sistemi üzerinden elektronik ortamda da baÅŸvuruda bulunabilirler.
Ortaklar kurumlar vergisi mükellefi ise, “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Åžirketler ve DiÄŸer Tüzel KiÅŸiler İçin)” doldurarak kanuni temsilcileri veya elektronik tebligat sistemi ile ilgili iÅŸlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiÅŸ vekâletnameyle yetkili kılınan kiÅŸiler aracılığıyla baÅŸvurularını gerçekleÅŸtirmelidirler.
e-Tebligat Sistemi ile Gönderilen Belgeler Ne Zaman TebliÄŸ EdilmiÅŸ Sayılır?
e-Tebligat sistemi ile gönderilen belgeler, mükellefin elektronik ortamdaki adresine ulaÅŸtığı tarihi izleyen beÅŸinci günün sonunda tebliÄŸ edilmiÅŸ sayılır. Söz konusu belgeler ayrıca posta yoluyla gönderilmeyecektir.
Elektronik Tebligat Yapıldığından Nasıl Haberdar Olunur?
Elektronik tebligat gönderimi yapıldığında bilgilendirme amacıyla, mükelleflerin e-Tebligat baÅŸvurusu sırasında ya da daha sonra bildirilen cep telefon numaralarına SMS ve e-Posta adreslerine bildirim mesajları gönderilebilmektedir.
Bilgilendirmelerin herhangi bir nedenle yapılamamış veya geç yapılmış olması, tebligatın geçerliliÄŸini etkilememektedir. Bu nedenle elektronik tebligat adresinin mükellef tarafından takibi önemlidir.
e-Tebligat Sisteminden Tebliğ Edilen Belgelere Nasıl Ulaşılır?
Dijital Vergi Dairesi (İnteraktif Vergi Dairesi) sistemine giriÅŸ yapılarak, web sayfasında yer alan “E-TEBLİGATLARIM” bölümünden tebliÄŸ edilen belge görüntülenebilmekte, belgenin tebliÄŸ tarihi öÄŸrenilebilmekte ve çıktı dokümanı alınabilmektedir.
DiÄŸer kurum tebligatlarının göndermiÅŸ olduÄŸu tebligatlar için bahsi geçen bölümde yer alan kurum isimlerinden seçim yapılmak suretiyle ilgili iÅŸlemler gerçekleÅŸtirilebilmektedir.
e-Tebligat Sistemi le Hangi Belgeler TebliÄŸ Edilmektedir?
e-Tebligat sistemi ile sisteme kaydolmuÅŸ yani aktivasyonu olan herkese:
• Ödeme emri,
• İhbarname,
• 2 No.lu İhbarname [Vergi Mahkemesi/Bölge İdare Mahkemesi/Danıştay kararına göre Vergi/Ceza İhbarnamesi (Bildirim)],
• KDV iade taleplerindeki eksikliklere iliÅŸkin yazılar dâhil Kurumsal Elektronik Yazışma Sistemi tarafından hazırlanmış tüm yazılar,
• Protokol imzalanan ve sisteme dâhil olan bazı kurumların idari para cezası tutanakları,
gönderilebilmektedir.
e-Tebligat Sisteminden Nasıl Çıkılır?
Zorunlu veya ihtiyari olarak elektronik tebligat sistemine dâhil olan mükelleflerin zorunlu olmadıkça sistemden çıkmaları mümkün deÄŸildir. Ancak;
• Tüzel kiÅŸilerde ticaret sicil kaydının silindiÄŸi (nevi deÄŸiÅŸikliÄŸi ve birleÅŸme halleri dâhil) tarih itibarıyla,
• Gerçek kiÅŸilerde ise ilgilinin ölümü veya gaipliÄŸine karar verildiÄŸinin idare tarafından tespit edildiÄŸi durumlarda ölüm/karar tarihi itibarıyla,
ilgilinin elektronik tebligat adresi kullanıma kapatılır.
e-Tebligat Sistemi Kullanılmadan DiÄŸer TebliÄŸ Usullerine Göre Tebligat İşlemi Yapılacak Durumlar Nelerdir?
Tebligat iÅŸlemi;
• Gerçek kiÅŸilerde muhatabın, tüzel kiÅŸilerde ise ÅŸirketin tek kanuni temsilcisi olması durumunda ilgili kanuni temsilcinin, birden çok kanuni temsilcisi olması durumunda tüm kanuni temsilcilerin görme engelli olduklarının ispat ve tevsik edilmesi durumunda bu mükelleflere,
• Vergi dairesinin bilgisine girmiÅŸ olmak ÅŸartıyla tutuklulara, mükellef yerine geçen veli, vasi veya kayyım gibi vergi sorumluları ile kara, deniz, hava ve jandarma eratına,
• İflas hali kararı verilen ÅŸirketlere (İflas masasının memuru olarak atananların hepsi tarafından onaylanarak ÅŸirket adına isteÄŸe baÄŸlı olarak elektronik tebligat talep bildiriminin doldurularak vergi dairesi müdürlüÄŸüne müracaat edilmesi halinde kullanıcı kodu, parola ve ÅŸifreyi ihtiva eden kapalı bir zarfın iflas masası memuruna teslimi suretiyle e-Tebligat sistemine dâhil olunması mümkündür.),
• Tasfiye haline giren ÅŸirketlere (Tasfiye memuru olarak atananlar tarafından, ÅŸirket adına isteÄŸe baÄŸlı olarak elektronik tebligat talep bildiriminin doldurularak vergi dairesi müdürlüÄŸüne müracaat edilmesi halinde kullanıcı kodu, parola ve ÅŸifreyi ihtiva eden kapalı bir zarfın tasfiye memuruna teslimi suretiyle e-Tebligat sistemine dâhil olunması mümkündür.),
• BaÅŸkanlık tarafından alınan kararla e-Tebligat sisteminde yapılan teknik bakım çalışmaları sırasında, e-Tebligat sistemi kullanılmadan, Vergi Usul Kanunundaki diÄŸer tebliÄŸ usullerine göre yapılır.
e-Tebligat Sistemine Süresinde Geçmemenin Cezası Nedir?
Elektronik tebligat sistemine iliÅŸkin olarak getirilen zorunluluklara uymayanlara, Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilir.
Yeminli Mali Müşavir