KDV’de İndirim Yapıldı Ya Fiyatlar!
22.02.2022KDV’de İndirim Yapıldı Ya Fiyatlar!
Geçtiğimiz hafta Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile temel gıda maddelerinde KDV oranı 14 Şubat 2022 Pazartesi tarihinden itibaren yüzde 8’den, yüzde 1'e indirildi.
Gıda maddelerinin toptan mı perakende mi satıldığına göre oran tespitine de son verildi. Böylece toptan ticaret ve perakende ticaret aşamalarının tümünde gıda ürünlerindeki KDV oranı yüzde 1'e indirilmiş oldu. ÖTV'ye tabi gıda maddelerinde yüzde 8 oranı korundu.
Peki KDV’de yapılan bu indirimler tüketiciye yansıdı mı?
Ülkemizde, son yıllarda ekonomik kriz nedeniyle alım gücü azalan tüketicinin ve pandemi nedeniyle zor durumda olan sektörlerin desteklenmesi ve tüketimin canlandırılması amacıyla birçok kez Katma Değer Vergisi indirimi yapıldı.
Ancak bu indirimler, tüketiciye yansımadı. Son yapılan KDV indiriminde olduğu gibi ya KDV indirim oranının altında göstermelik indirimler yapıldı ya da ürün fiyatlarında hiçbir değişiklik olmadı.
KDV oranının artışında mal veya hizmet fiyatına büyük oranda yansıyan KDV’nin, indirim durumunda nadiren yansıdığı veya hiç yansımadığı görülmektedir.
KDV indirimleri vatandaşa yansıtılmadığına göre, KDV indirimi, indirime konu mal veya hizmeti satanlara sağlanan bir avantaja dönüşür. İndirim öncesi, indirilecek KDV’den daha fazla hesaplanan KDV’si olan işletmeler aylık KDV beyannameleri üzerinden KDV öderken, artık ödemezler. Böylece, daha az ödenen her kuruş KDV, indirim uygulanan sektördekilerin cebinde veya kasasında kalır.
Ancak her gün değişen daha doğrusu artan fiyatlar karşısında yapılan KDV indiriminin fiyatlara yansımasını beklemek zaten iyimserlik olurdu.
Tüketiciye ulaşan son kademede vergi indiriminin yapılması elbette son derece yerinde bir karar ama ürün fiyatlarını düşürebilmek için yeterli değil.
Aslında dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, tüketici enflasyonu ile üretici enflasyonu arasındaki makasın her geçen gün açılmasıdır. Ocak sonu itibariyle yıllık TÜFE %48,69 iken Yİ-ÜFE %93,53 oranındadır. Bu da üreticilerin KDV indirimini fiyatlara yansıtamamasının en önemli etkenlerinden birisi olarak karşımıza çıkmakta. Üretim maliyetleri bu kadar yüksek iken fiyatların düşmesi pek mümkün görünmüyor.
Üretici artan hammadde fiyatları ile birlikte üretim maliyetlerini karşılayabilmek için ya işçi ücretlerini düşürerek üretim maliyetlerini düşürmeye çalışacak ya da üretilen malın fiyatlarına zam yaparak tüketiciye yansıtacaktır. Aksi halde üretimin devamlılığını yürütme şansı yoktur.
Üretim maliyetlerinin artması sadece kurdan dolayı artan ithal girdi fiyatlarından kaynaklanmıyor. Ülke risk priminin yüksek olması ithalatın finansmanı da pahalılaştırmakta ve bu da üreticinin maliyet fiyatlarına doğrudan yansımaktadır.
Sürekli artan hammadde, enerji ve akaryakıt fiyatları, dövize endeksli ve geçiş garantili otoyol ücretleri, üretilen her ürünün maliyetine doğrudan yansımaktadır. Elektrik ve doğalgaza yapılan zamların ardından elektrik ve doğalgazda uygulanan %18'lik Katma Değer Vergisi oranının %1'e indirilmesi, doğrudan tüketiciye yansıyacak ve yüksek fatura bedelleri için de ciddi iyileştirme ifade edecektir.
KDV oranlarının sadeleştirilmesi ve oranların yeniden gözden geçirilmesi aslında çok uzun süredir gündemde olan bir konu. Ancak sadece temel gıda maddelerinde KDV’nin indirilmesi, bu yönde ki beklentileri maalesef karşılamadı.
Fiyatların düşürülmesi için üretim aşamasında, üreticiyi ve çiftçiyi destekleyici yapısal tedbirler alınması gerekir. Gerek para ve gerekse maliye politikalarında alınacak önlemler ve uygulanacak yapısal tedbirler ile ancak kalıcı bir çözüm üretilebilir. KDV gibi dolaylı bir verginin oranında yapılan indirim olumlu bir adım olmakla birlikte maalesef yeterli değildir.
Tüm okuyucularına sağlıklı günler dilerim.
Yeminli Mali Müşavir