Tanımı Olmayan Suç?
09.07.2019Öyle bir suç düÅŸünün ki, yasa da tanımı yok. Ama bu suçu iÅŸleyenlere 18 ay dan 3 yıla kadar hapis cezası verilebiliyor.
KulaÄŸa garip geldiÄŸinin farkındayım. Ama tam da Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) Kaçakçılık Suçları ve Cezaları baÅŸlıklı 359’uncu maddesi;
“Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar… Hakkında on sekiz aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunacağı…” belirtilmiÅŸtir.
VUK’ nun da muhasebe hilesi ile vergi ziyaına sebep olmak suç olarak tanımlanmış ise de gerek Vergi Usul Kanununda, gerekse diÄŸer mevzuatta muhasebe hilesi kavramı tanımlanmamıştır.
Peki hilenin tanımı nedir;
Türk Dil Kurumu sözlüÄŸünde hile; birini aldatmak, yanıltmak için yapılan düzen, dolap, oyun, ayak oyunu, alavere dalavere, desise, entrika olarak tanımlanmıştır.
Doktrinde hile; aldatma, yanıltma, bir kimsenin kendi davranış veya sözleriyle diÄŸer bir kimseyi irade beyanında bulunmaya veya sözleÅŸme yapmaya yöneltmek için karşı tarafta yanlış bir kanaatin doÄŸmasına veya var olan yanlış kanaatin devamına bile bile yol açması olarak tanımlanmaktadır.
Anayasamızın 38’inci maddesi açıktır. Bu hükme göre, “kanunsuz suç ve ceza olmaz.”
Vergi Usul Kanunu hiçbir tanımlamaya gerek görmeksizin ve sınırlarını koymaksızın muhasebe hileleri ile vergi ziyaına neden olmayı suç olarak saymıştır.
BilindiÄŸi üzere, ceza hukukunun kapsamına giren suçlarda, maddi unsur ve manevi unsur olmak üzere iki unsur bulunmaktadır. Manevi unsur, kasıt unsuru olarak da geçer. Maddi unsur ise suç için gerekli olan fiil olarak açıklanabilir. Buna göre, VUK’nun da tanımlanmış bulunan muhasebe hilesi suçunun maddi unsurunu ikiye ayırmak mümkündür. Bir muhasebe hilesi fiili yapılmış olmalı ve bu fiil vergi kanunlarına göre tutulan defter ve kayıtlarda yapılmış olmalıdır.
Muhasebe hilesi kavramı, muhasebe hatası kavramından farklıdır. Esasında iki fiil de hesap iÅŸleyiÅŸi ve kayıt düzeninin vergi ve muhasebe ilkelerine aykırı tutulması anlamına gelmektedir. Ancak hata ile hile arasında, suçun manevi unsurunun oluÅŸması bakımından farklılık bulunmaktadır. Esasında maddi unsur aynı olsa bile, manevi unsurdaki farklılık bu iki fiili birbirinden ayırmaktadır.
Muhasebe hataları; ihmal, dikkatsizlik ve bilgisizlik gibi nedenlerle, muhasebe hilesi ise bilinçli olarak, menfaat saÄŸlamak amaçlı, vergi matrahını azaltacak kayıt ve iÅŸlemler olarak deÄŸerlendirilmektedir. Özetle, kasıt unsurunun varlığı durumunda muhasebe hilesinden söz edilebilecektir.
Suçun kanunilik ilkesine uygun olması gerekmektedir. Suçun kanunilik ilkesi ise; eylemin kanunda yazılı tanıma uygun olma zorunluluÄŸudur. Türk Ceza Kanun’unda belirtildiÄŸi üzere; kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez. Suç yasal düzenleme uygunsa suç sayılır, yasal düzenlemeye uygun deÄŸilse suç sayılması olanaksızdır.
Hukuk devletinde temel ilke olarak kanunsuz suç ve ceza olmaması gerekir. Bu nedenle muhasebe hilesinden doÄŸan “vergi cezası”nın kanunilik ilkesine uygun bir fiili içerip içermediÄŸinin saptanması için Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesindeki muhasebe hilesi kavramı tanımının net ve açık olarak yapılması gerekmektedir. Çünkü mükelleflerin hangi eylemlerin cezai müeyyideye tabi olacağını bilmeleri en doÄŸal haklarıdır.
Kısacası “muhasebe hilesi” suç oluÅŸturuyor ise o takdirde suçun kanunilik ilkesine göre, eylemi tanımlayan hukuk kurallarının kuÅŸkuya yer vermeyecek biçimde açık, seçik sınırlarının önceden saptanmış olması gerekmektedir.
Suç ve ceza içeren yasalar hazırlanırken kanunilik ilkesi gereÄŸi suç ve cezanın farklı anlamlara gelmeyen, herkesin anlayabileceÄŸi bir dille yazılması, etki alanlarının önceden bilinmesi, eylem ve fiillerin ayrı ayrı kesin sınırlarıyla kavram karmaÅŸasına meydan vermeyecek ÅŸekilde anlaşılır olması zorunludur.
Yeminli Mali Müşavir