BAZI ALACAKLARIN YAPILANDIRILMASI
24.11.2020Nihayet haftalardır beklenen 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 17 Kasım tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Söz konusu yasa ile kesinleşmiş kamu ve diğer bazı alacakların yapılandırılırken, yeni bir varlık barışı da getirildi. Ayrıca Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunlarında değişiklik yapıldı. Bu hafta ki yazımda sadece alacakların yapılandırılması kısmına değineceğim.
Yeniden yapılandırmaya konu olacak alacakların vadesi, 31 Ağustos 2020 tarihi dikkate alınarak belirlenmiştir.
Yasa hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların da, 31 Aralık 2020 tarihine kadar ilgili idareye başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
Bu yasanın ortaya çıkmasında en büyük etken; birçok sektörün pandemi dolayısıyla ödeme güçlüğüne düşmesi nedeniyle, vergi mükelleflerinin, devlete karşı olan borçlarının yapılandırılarak rahat bir nefes almasını sağlamaktı.
Ancak yasayı incelediğimizde ilk taksit ödemesinin vergi borçları için 31 Ocak 2021, Sosyal Güvenlik Kurumu borçları içinde 28 Şubat 2021 tarihi olduğunu görüyoruz. Dünya Sağlık Örgütü en iyimser tahminle pandeminin 2021 yılının ortalarından önce etkisini kaybetmeyeceğini söylemekte. Pandeminin doğurduğu ekonomik etkiler halen devam ederken, borçlarını yapılandıran işletmelerin taksitlerini düzgün ödemeleri ne kadar mümkün olabilir? Pandeminin gelişim sürecine paralel olarak yeni düzenlemeler yapılmadığı müddetçe, bu yasasının amacına ulaşma ihtimalini çok düşük görüyorum.
Hangi Alacaklar Yasa Kapsamında
Yapılandırma kapsamındaki belli başlı kamu alacakları;
- Maliye’ye olan vergi borçları,
- Motorlu taşıt vergileri,
- Ticaret Bakanlığınca takip edilen gümrük vergileri ve para cezaları,
- Sosyal Güvenlik Kurumunca takip edilen sigorta primleri, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, inşaatlarda eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi,
- Çeşitli kanunlara dayalı uygulanan damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile bunlara bağlı gecikme zammı alacakları,
- İl özel idarelerinin, asli ve fer’i amme alacakları,
- Belediyelerin vergi, emlak vergisi ile çevre temizlik vergisi alacakları,
- Belediyelere olan su ve atık su ücretleri,
kapsamaktadır.
İlk Taksit Ne Zaman Ödenecek?
Hazine ve Maliye Bakanlığına, Ticaret Bakanlığına, il özel idarelerine, belediyelere ve Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarına (YİKOB) bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitinin 31 Ocak 2021 (bu tarih dahil), Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ise ilk taksitinin ise 28 Şubat 2021 (bu tarih dahil) tarihine kadar, diğer taksitlerinin ise bu tarihleri takip eden ikişer aylık dönemler halinde azami on sekiz eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir.
Taksitlendirilen Borçlar Nasıl Ödenecek?
Borçların taksitle ödenmesi halinde borçluların altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri istenecek. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamayacak. Anapara ve enflasyon farkından oluşan tutara, taksit vadesine göre uygulanacak katsayı şöyle:
- Altı eşit taksit için (1,045),
- Dokuz eşit taksit için (1,083),
- On iki eşit taksit için (1,105),
- On sekiz eşit taksit için (1,15)
Katsayısı ile çarpılarak bulunan tutar, taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacaktır.
Borçlar Peşin Ödenirse?
Borcunun tamamını ilk taksit süresi içinde, yani vergi borcunu ocak ayında, prim borcunu şubat ayında peşin olarak ödeyen kişilerden anaparanın tamamı ile enflasyon farkının sadece yüzde 10’luk kısmı alınacak. Enflasyon farkının yüzde 90’ı silinecek.
İlk iki taksit süresi içinde borcun tamamının ödenmesi halinde ise anaparanın tamamı, enflasyon farkının ise yarısı alınacak.
Taksitler Zamanında Ödenmez ise?
Ödenmesi gereken taksitlerin ilk ikisinin süresinde ve tam ödenmesi koşuluyla, kalan taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti (peşin ödeme seçeneğinin tercih edilmesi hâlinde ilk taksiti) izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanunun 51’inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla Kanun hükümlerinden yararlanılmaya devam edilecektir.
Yapılandırmadan Yararlanma Hakkının Kaybedilmesi
İlk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilecektir. Bu hüküm her bir madde ve alacaklı idareler açısından taksitlendirilen alacaklar için ayrı ayrı uygulanacaktır.
7256 Sayılı Yasada Yer Almayan Düzenlemeler
Önceki yasalardan farklı olarak, 7256 sayılı yasada aşağıdaki düzenlemeler yer almamaktadır.
- Dava açma ya da yargı aşamasında olan mevcut ve muhtemel ihtilafların davanın durumu itibariyle belirli bir kısmının terkin edilmek suretiyle sonlandırılması,
- İnceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan işlemlerde vergi ve cezaların bir bölümünden/tamamından vazgeçilmesi,
- Matrah ve vergi artırımı,
- İşletme kayıtlarının fiili durumlarına uygun hale getirilmesi.
Ayrıca, kanun kapsamına giren dönemlere ilişkin olup Kanunun yayımı tarihi itibarıyla 213 sayılı Kanunun 15’inci maddesine göre mücbir sebep hali ilan edilmesi nedeniyle beyanname verme ve ödeme süresi ertelenen vergilerden, ödeme süresinin son günü 2020 yılının Ekim, Kasım veya Aralık ayına tekabül edecek şekilde belirlenenler bu kanun hükümlerinden yararlanamayacaklardır.
Kovid-19 ile Sigara Yasağı Nedeniyle Kesilen Cezalarına Yapılandırma Yok,
Hıfzıssıhha kurullarının kovid-19 pandemisi dolayısıyla aldığı kararlara aykırı olarak maske takmayan, kısıtlamalara uymayan kişilere verilen para cezaları ile sigara yasakları dolayısıyla kesilen para cezaları yapılandırma kapsamına alınmadı. Bu cezalar için yapılandırma yapılmayacak.
Yukarıda da belirttiğim gibi pandemi süreci halen devam ederken yapılandırma yasasının başarıya ulaşma şansını oldukça düşük görüyorum. Umarım yanılırım…
Tüm okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.
Yeminli Mali Müşavir