Döviz Cinsinden Düzenlenen Faturalarda Dikkat Edilmesi Gerekenler

Döviz Cinsinden Düzenlenen Faturalarda Dikkat Edilmesi Gerekenler

18.05.2021

Döviz Cinsinden Düzenlenen Faturalarda Dikkat Edilmesi Gerekenler

GeliÅŸen dünya ekonomisiyle birlikte, ticarette deÄŸiÅŸen ÅŸartlara ayak uydurmak zorunda kaldı. Yurt içinde yapılan ticaretin gerek yurt dışı baÄŸlantılı olması gerekse satıcının kur riskinden kaynaklanan olumsuz etkileri ortadan kaldırabilmesi için, yurt içi müÅŸterilere de artık sıklıkla dövizli faturalar düzenlenmeye baÅŸlandı.

Döviz cinsinden fatura düzenlenmesi konusunda vergi mevzuatımız ne demekte ve dövizli fatura düzenlenmesi konusunda, iÅŸletmelerin nelere dikkat etmesi gerekmekte, yazımızda bu konuları deÄŸerlendireceÄŸiz. Ä°ÅŸletmelerin cezai bir iÅŸlemle karşı karşıya kalmamaları için uymaları gereken kurallar bulunmaktadır.

 Döviz Cinsinden Fatura Düzenlenmesi,

Vergi Usul Kanununda yapılan tarife göre;

Fatura; satılan mal veya yapılan iÅŸ karşılığında müÅŸterinin borçlandığı tutarı göstermek üzere malı satan veya iÅŸi yapan tüccar tarafından müÅŸteriye verilen ticari bir belgedir.

Yine aynı kanunda kayıtların hangi dilde tutulması gerektiÄŸi konusunda da düzenleme yapılmıştır.

Vergi mevzuatımızda genel kural kayıtların ve belgelerin Türkçe ve Türk Lirası cinsinden düzenlenmesi olmakla birlikte, belgeler Türk parası karşılığı gösterilmek ÅŸartıyla, yabancı para birimine göre de düzenlenebilir. Åžu kadar ki yurt dışındaki müÅŸteriler adına düzenlenen belgelerde Türk parası karşılığı gösterilme ÅŸartı aranmaz.

Mevcut yasal düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere; düzenlenecek dövizli fatura yurtdışındaki bir müÅŸteriye düzenlenmiÅŸ ise faturada Türk Lirası karşılığının gösterilmesine gerek bulunmamaktadır. Ancak fatura yurtiçindeki bir müÅŸteriye düzenlenmiÅŸ ise faturada tutarın Türk Lirası karşılığının gösterilmesi zorunludur.

Döviz Cinsinden DüzenlenmiÅŸ Faturalarda DeÄŸerleme,

Döviz cinsinden fatura düzenlenirken, döviz kuru taraflar arasında serbestçe belirlenebilir. Bu durumda esas alınacak kur taraflar arasında belirlenen döviz kurudur. EÄŸer taraflar arasında döviz kuru belirlenmemiÅŸ ise esas alınacak kur Merkez Bankası tarafından açıklanan döviz alış kurudur. Döviz kuru fatura üzerine yazılmış ise bu kur esas alınarak fatura tutarı belirlenmekte ve kayıtlara alınmaktadır. Döviz kuru fatura üzerine yazılmamış ise geçerli olan Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak fatura tutarı belirlenmekte ve kayıtlara alınmaktadır.

Fatura bedelinin tahsil edilmesi iÅŸleminin sonradan gerçekleÅŸmesi durumunda; dönem sonlarında döviz cinsinden tutulmakta olan cari hesapların deÄŸerlemesi gerekmektedir. Bu durumda yabancı para cinsinden düzenlenen faturaların hangi kur ile deÄŸerleneceÄŸi hususu önem arz etmektedir.

Yasal düzenleme uyarınca, kur deÄŸerlemelerinde Maliye Bakanlığı’nın geçici vergi dönemleri ve hesap dönemi sonlarında açıklamış olduÄŸu döviz kurları esas alınmalıdır.

Düzenlenen dövizli faturalardan kaynaklanan cari hesap alacakları ister yurtiçi müÅŸterilerden olsun, isterse yurtdışı müÅŸterilerden, geçici vergi dönemlerinde ve hesap dönemi sonunda kur deÄŸerlemesinin yapılması gerekir.

Değerleme Sonucu Oluşan Kur Farkları,

Yapılacak deÄŸerleme sonucunda kur farkı oluÅŸması halinde, kur farkı için fatura düzenlenip düzenlenmeyeceÄŸi ve düzenlenecek bu faturada KDV hesaplanıp hesaplanmayacağı konusu da kayıtların doÄŸru yapılması açısında önem arz etmektedir.

Yurtiçi müÅŸterilere düzenlenen dövizli faturanın bedeli ister döviz cinsinden, isterse Türk Lirası cinsinden ödensin ödeme tarihi ile fatura düzenleme tarihi arasındaki kur deÄŸiÅŸiminden kaynaklanan kur farkının faturaya konu edilmesi gerekir.

Konuya iliÅŸkin Katma DeÄŸer Vergisi Uygulama Genel TebliÄŸinde yapılan açıklama uyarınca;

Bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade edildiÄŸi iÅŸlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi doÄŸuran olayın meydana geldiÄŸi tarihten sonra ödenmesi halinde, satıcı lehine ortaya çıkan kur farkları KDV matrahına dahildir. Buna göre, matraha dahil olacak kur farklarının hesabında, mal ve hizmet bedeline isabet eden kur farklarının dikkate alınması gerekir.

Teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiÄŸi tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farkı için satıcı tarafından fatura düzenlenmek ve faturada gösterilen kur farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu iÅŸlemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplanması gerekir.

Bedelin tahsil edildiÄŸi tarihte alıcı lehine kur farkı oluÅŸması halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.

Yılsonlarında ve geçici vergi dönemlerinde, hesap dönemi sonunda yapılan kur deÄŸerlemesi sonucunda ortaya çıkan kur farkları için fatura düzenlenmesi ve KDV hesaplanması gerekmez.

Döviz Cinsinden Düzenlenen Faturada Türk Lirası Karşılığı Gösterilmez ise,

Yurt içindeki müÅŸteriler adına yabancı para biriminde düzenlenen faturalarda, yabancı para birimi tutarı ve Türk para birimi tutarı yer almak zorundadır. Yabancı para biriminde düzenlenen faturada, Türk para birimi tutarı karşılığının bulunmaması usule ve ÅŸekle iliÅŸkin bir usulsüzlük olup, bu fiil dolayısıyla mükellef adına Vergi Usul Kanunu uyarınca ikinci derece usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir.

Herhangi bir usulsüzlük cezası ile karşılaÅŸmamak için yurt içindeki müÅŸteriler adına döviz cinsinden düzenlenen faturalarda mutlaka Türk Lirası karşılığının da belirtilmesi gerekmektedir.

Tüm okuyucularıma saÄŸlıklı günler dilerim.