Vergiye Uyumlu Mükellef Uygulaması Nedir?

Vergiye Uyumlu Mükellef Uygulaması Nedir?

26.03.2024

Vergiye Uyumlu Mükellef Uygulaması Nedir?

Vergisel ödevlerini zamanında yerine getiren mükellefleri, yasalara uygun hareket ettiklerinden dolayı, diğer mükelleflerden ayırmak için vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi uygulaması getirildi.

Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 121 inci maddesine göre; belirlenen şartları taşıyan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, 1/1/2018 tarihinden itibaren verilecek yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplan verginin %5’ini, ödenmesi gereken vergiden indirme imkânı bulunmaktadır.

7338 sayılı Kanun kapsamında yapılan düzenlemeyle 1/1/2022 tarihinden itibaren %5 vergi indiriminden yararlanmak daha kolay hale gelmiştir.

%5 İndirimden Kimler Yararlanabilir?

Kanunda belirtilen şartları taşımaları kaydıyla vergi indiriminden;

• Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefleri,

• Kurumlar vergisi mükellefleri (Finans ve bankacılık sektöründe faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç),

yararlanabilir.

%5 İndirimden Yararlanma Şartları Nelerdir?

%5 vergi indiriminden yararlanmak için mükelleflerin aşağıda belirtilen şartları sağlaması gerekmektedir;

• İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması gerekmektedir. Vergi beyannameleri; yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi beyannamelerini ifade eder.

Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmayacaktır.

• Belirtilen süre içerisinde kesinleşmiş olması koşuluyla vergi beyannamelerindeki vergi türleri itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması gerekmektedir.

Kesinleşen tarhiyatların, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl için geçerli olan, yıllık indirim tutar sınırının %1’ini aşmaması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmayacaktır.

• İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla, kapsam dahilindeki vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması gerekmektedir.

Ödemenin, ilgili mevzuatı gereği istenilen bilgi ve belgelerin tam ve eksiksiz olarak ibraz edilmiş olması koşuluyla, vergi kanunları gereği doğan iade alacaklarından mahsuben yapılmış olması ve indirimden yararlanıldıktan sonra söz konusu iade alacağı tutarının mahsuben ödemesi talep edilen vergi borcu tutarının altına düşmesi hâlinde, eksik ödenmiş duruma gelen vergilerin mahsuben ödenmek istenilen tutarın %10'unu aşmaması kaydıyla, eksik ödenmiş vergiler dolayısıyla veya vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması hâlinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden on besinci günün bitimine kadar ödenmesi şartıyla, bu şart ihlal edilmiş sayılmayacaktır.

Ayrıca, vergi aslı (vergi cezaları ile fer'i alacaklar dahil) 1.000 TL’nin üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması gerekmektedir.

Vergi indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde (Kaçakçılık suçları ve cezalar) sayılan fiilleri işlediği tespit edilenler, bu madde hükümlerinden yararlanamazlar.

Vergi İndiriminden Yararlanmak İçin Hangi Vergilerin Ödenmesi Gerekmektedir?

Vergi indirimi uygulamasından yararlanabilmek için ödenmesi gereken vergi beyannameleri;

• Yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri,

• Geçici vergi beyannameleri,

• Muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri,

• Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi beyannamelerini,

ifade etmektedir.  

Vergi indiriminde Üst Limit Var mıdır?

Hesaplanan indirim tutarı, 1/1/2024 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 6.900.000 Türk lirasından (324 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği) fazla olamayacaktır.

İndirilecek Tutar Ödenmesi, Gereken Vergiden Fazla Olursa?

İndirilecek tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilir. Bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarlar red ve iade edilmeyecektir.

İndirim Şartlarının Taşınmadığı Sonradan Anlaşılırsa?

Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, öngörülen şartları taşımadığının sonradan tespiti hâlinde ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecektir.

Düzeltme Amacıyla veya Pişmanlıkla Verilen Beyannameler Vergi İndirimi Uygulamasından Yararlanılmasına Engel midir?

Kanuni süresi içinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak, kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler vergi indiriminden yararlanılmasına engel teşkil etmeyecektir. Ancak, indirimden yararlanılabilmesi için bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de indirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla ödenmiş olması gerekmektedir.

Vergiye uyumlu mükellef uygulaması ile vergi görevini eksiksiz yerine getiren mükellefleri bir nebze memnun etmesi açısından, idarece önemli bir adım atılmış bulunuyor. Vergi disiplininin tesisi açısından olumlu bir düzenleme ancak yeterli bir düzenleme değil. Mükelleflerin vergisel ödevlerini süresinde yerine getirmeye özendirici başka teşvik edici düzenlemelerinde yapılması yerinde olacaktır.